سهم بالای خوزستان در ثبت‌جهانی راهآهن سراسری ایران
به گزارش خورنا و به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، راهآهن شمال ـ جنوب موسوم به راهآهن سراسری ایران به دلیل دارابودن ارزش‌های خارق‌العاده بشری، به‌عنوان اولین میراث‌صنعتی ایران در فهرست آثار جهانی ثبت شد؛ طولانی‌ترین راهآهن ثبت‌جهانی شده تاکنون به طول ۱۲۰۰ کیلومتر که ۲۷۰ کیلومتر از این مسیر در خاک استان خوزستان واقع شده است.
راهآهن سراسری ایران، نمونه بارزی از گونه‌ای منحصر به‌فرد در معماری یا فن‌آوری است که نشان‌دهنده مرحله مهمی در تاریخ بشری است. حضور راهآهن و صنعت ریلی در استان خوزستان از همان آغاز باعث شکوفایی و رونق اقتصادی ـ اجتماعی بسیاری شد و این اثر بیست و پنجمین اثر ثبت‌جهانی شده ایران تاکنون است .
در همین خصوص سیدحکمت‌اله موسوی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، روز چهارشنبه ششم مردادماه ۱۴۰۰ ضمن تبریک به ملت بزرگ ایران و مردم استان خوزستان به مناسبت ثبت‌جهانی راهآهن ایران در فهرست آثار جهانی گفت: «پرونده ثبت‌جهانی راهآهن سراسری ایران به‌صورت زنجیره‌ای تشکیل شد و هفت استان همزمان در به ثمر نشستن این مهم مؤثر بودند، اما نقش استان خوزستان به لحاظ قدمت ورود مدرنیته و نقش ژئوپلوتیک آن در مناسبات اقتصادی، سیاسی، تجاری و جغرافیایی ممتاز و خاص بوده است.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان ادامه داد: «این اتفاق میمون، نتیجه مشارکت راهآهن سراسری ایران و تلاش‌های فرهنگی دکتر محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی کشور، دکتر مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی و دیگر همکاران ما در حوزه ثبت آثار وزارت و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان است.»
او افزود: «قدمت راهآهن در مسجدسلیمان به‌عنوان نخستین شرکت‌شهر صنعتی خاورمیانه و نقش بنادر تجاری همچون خرمشهر و آبادان در حمل و نقل‌های تجاری و چرخه واردات و صادرات، نشان از نقش پررنگ استان خوزستان در این میراث‌جهانی دارد.»
موسوی با تأکید بر نقش و ایگاه اندیمشک به‌عنوان درگاه ورودی شبکه ریلی مرکزی به استان خوزستان از دیرباز عنوان کرد: «میراث‌فرهنگی خوزستان از سال‌ها قبل با شناسایی و ثبت آثار صنعتی خاصه حوزه ارتباطات ریلی اعم از مستحدثات، ایستگاه‌ها، ابنیه، پل‌ها و مشارکت در پرونده زنجیره‌ای راهآهن سراسری ایران، سهم فزآینده، ممتاز و قابل توجهی ایفا کرده است.»
او در پایان با بیان این‌که با تقویت محورهای گردشگری صنعتی استان خوزستان، به‌ویژه گردشگری ریلی، از سال‌های قبل تورهای گردشگری محورهای تاریحیِ حرکت لوکومتیوها برگزار شده است، ابراز امیدواری کرد این استان با مشارکت در ایجاد موزه راهآهن، نقش پررنگ‌تری در این حوزه ایفا کند.
چهارم مردادماه ۱۴۰۰ در چهل‌وچهارمین اجلاس کمیته میراث‌جهانی یونسکو که پس از یک سال وقفه به‌دلیل همه‌گیری کرونا در جهان به میزبانی چین، برگزار شد، پرونده خط راهآهن سراسری ایران برای قرار گرفتن در فهرست میراث بشری بررسی و تصویب شد. این مسیر از بندر ترکمن در شمالی‌ترین نقطه آن آغاز و به بندر امام‌خمینی در جنوبی‌ترین نقطه منتهی میشود و در میانه راه از ایستگاه‌های مهمی همچون قائمشهر، گدوک، گرمسار، تهران، اراک، دورود، شهبازان و اندیمشک عبور می‌کند.
درخور ذکر است، اولین همایش میراث‌صنعتی کشور با هدف ثبت آثار صنعتی دوره معاصر، زمستان ۹۸ باحضور مسئولان میراث‌فرهنگی و نمایندگان ۲۷ استان در شهرستان ماهشهر برگزار شد که در این همایش بیش از ۴۰ اثر صنعتی استان خوزستان از جمله آثار مرتبط با راهآهن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. بخش قابل توجهی از مسیر راهآهن سراسری ثبت‌شده در فهرست میراث‌جهانی در استان خوزستان از بندرامام، خلیج‌فارس را به کوه‌های زاگرس در اندیمشک به هم پیوند می‌دهد. این مسیر در کنار سه اثر ثبت جهانی چغازنبیل، شوش و منظومه آبی شوشتر قطعاً نقش مهمی در رونق گردشگری تاریخی، طبیعی و صنعتی توأم با معرفی فرهنگ‌های بومی متنوع استان ایفا خواهد کرد.»
به گزارش خورنا کار احداث راه آهن سراسری ایران در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی و در زمان پهلوی اول آغاز و در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی به بهره برداری کامل رسید.