یادداشتی از منوچهر روستا، عضو انجمن اسلامی معلمان استان خوزستان

مدارای حکومت با حوزه ی سیاست؛ راهی برای عبور مسالمت آمیز از اَبَرچالش ها

خورنا| سرویس سیاسی: ضرورت عبور مسالمت آمیز از اَبَرچالش های داخلی، منطقه ای و بین المللی، تعامل مستمر حکومت با حوزه سیاست است.

جامعه ایران در شرایط حساس کنونیِ منطقه ای و جهانی با معضلات وچالش های گوناگون در بُعد داخلی همچون ممانعت دولت موازی(در سایه) از اصلاحات مورد نیاز درون زا و پایدار،افزایش نرخ بیکاری، گسترش فقر و نابرابری و تعمیق شکاف طبقاتی،تراکم آسیب های اخلاقی و اجتماعی،فرسایش و بحران جدی اقلیم زیست محیطی،
و در بُعد خارجی، پیامدهای ائتلاف نتانیاهو- ترامپ و بن سلمان، ریزش ناامنی های خاورمیانه به سمت کشور و … روبروست که تداوم آنها می تواند کیفیت زندگی همه ایرانیان به ویژه فرودستان اقتصادی را مورد تهدید قرار دهد.

مواجهه عاقلانه و مستمر با این چالش ها حداقل دو پیش شرط اساسی لازم دارد:
۱_ ابتدا در درون حاکمیت (اعم از رسمی و موازی) ضرورت و امکان گفتگو درباره چگونگی رویارویی با این چالش ها، مورد اجماع قرار گرفته و اراده معطوف به عمل مشترک به وجود آید.
۲_دوم، این اجماع در مواجهه با ابرچالش ها و چگونگی حل آنها به گونه ای باشد که حمایت افکار عمومی و فعالان جامعه مدنی را به دنبال داشته باشد.

به بیان ساده تر، حل مشکلات جامعه ایران به “کار جمعی”، “اجماع عقلانیت محور”، “حمایت ظرفیت های نهفته در لایه های اجتماعی” و “شرایط گفتگو با همه نمایندگان اقشار جامعه” نیاز دارد که با هیجان های خیابانی، شورش فرودستان و ایجاد هرج و مرج سازگار نیست.

لذا با وجود مشکلات کنونیِ کشور نمی توان در زمین لغزنده امروز خاورمیانه در راستای منافع راهبردی بازی کرد.

حال با وضعیت فوق و با وجود میلیون ها شهروند گرفتار و درمانده، دولت رسمی منفعل،نهادهای حکومتی،احزاب وابسته به قدرت و شخصیتهای سیاسی، نباید در پیشگاه افکار عمومی و فضای رسانه ای،خودسرانه و غیرمسئولانه به متهم کردن همدیگر و نیز توهین و بداخلاقی روی آورد.

در چنین وضعیتی از مردم و شهروندان نگران و رنجدیده این جامعه چه انتظاری می توان داشت؟

به نظر می رسد اِعمال این قبیل رفتارها در جامعه و فضای رسانه ای، نه تنها موجب تخریب نظام خواهد شد بلکه می تواند بستری مناسب برای تهدید تمامیت ارضی ایران به وجود آورد.

لذا مسئولان و کارگزاران و عقلای نظام از فرافکنی دست برداشته و بدانند تداوم الگوی پوپولیستی تهییج مردم و کنش غیرمسئولانه بعضی شخصیت ها، دسته ها و گروه های سیاسی تهدید بسیار جدی را برای کلیت یکپارچه نظام و ایران به دنبال خواهد داشت.

جمهوری اسلامی در شرایط کنونی برای مهار چالش هایش، ناچار به آشتی میان بخش های اصلی حکومت و نیز نیازمند حمایت جامعه مدنی است.

به باور نگارنده با چنین اوضاعی، تنها راه نجات کشور و دست یابی به توسعه پایدار،مدارای حکومت با حوزه سیاست بوده که خود مستلزم اتخاذ چهار کنش زیر در “گام نخست” است:

۱- افزایش مشروعیت مردمی
۲-افزایش مشارکت سیاسی
۳-گسترش رقابت های سالم حزبی
۴-افزایش شفافیت در حوزه های چالش برانگیز.

و در “گام دوم” در نتیجه اتخاذ چنین رویکردی(پذیرش مدارا در سیاست)، ضروری به نظر می رسد که رابطه حکومت با مردم جدی تر شده یعنی بر اساس الگوی حکومتی حضرت علی (ع)و سند معروفش(نامه به مالک اشتر) حکومت با مردم رابطه برقرار کند.پس لازم است:

۱- حریم خصوصی افراد حفظ شود.
۲- از عیب جویی و اشکال تراشی برای مردم پرهیز شود.
۳- اسرار افراد را برملا و فاش نکند.
۴- از اشتباهات مردم درگذرد.
۵- با مردم به نرمی برخورد کند.
۶-از انحصارگری دست بردارد و به آزادی بیان و رسانه احترام بگذارد.

هنگامی که در حوزه “سیاست”، “اصل مدارا” پذیرفته شود، به طور طبیعی، آستانه تحمل مردم در قبال حاکمیت بالا می رود به این معنا که مردم به روش های خشن و رفتارهای غیرمتعارف در تحقق مطالبات و آرمان های خود متوسل نمی شوند.

بنابراین نظام هایی که نسخه مدارا با مردم و کنشگران سیاسی را تجویز می کنند در معرض انقلاب ها قرار نگرفته بلکه با روش های رفورمیستی زمینه های تحقق توسعه پایدار و استحکام دولت_ملت را فراهم و در برابر هر تهدید بیرونی واکسینه می شوند.

منوچهر روستا
عضو انجمن اسلامی معلمان استان خوزستان