لالی و ظرفیت های گردشگری پیش رو

خورنا – لالی در فروردین ۸۲ نقش جدید شهرستان را از پیکره شهرستان مسجد سلیمان اتخاذ کرد و در آذر ماه ۱۳۸۲ بود که فرمانداری لالی کار خود را آغاز کرد. ﺷﻬﺮ ﻻﻟـﻲ از ﻧﻈـﺮ ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎﻳﻲ در ۱۶۰ ﻛﻠﻴـﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﺷـﺮﻗﻲ ازﻣﺮﻛـﺰ ﺧﻮزﺳـﺘﺎن و در ۵۵ ﻛﻴﻠـﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﻣﺴﺠﺪﺳﻠﻴﻤﺎن، اﻳـﻦ ﺷـﻬﺮ ﺑـﻪ ﻟﺤـاظ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﭘﻬﻨﻪ دﺷﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻫﻤﻮاری ﺑﻪ ﻧﺎم ۳۶۰ دﺷﺖ ﻻﻟﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ارﺗﻔﺎع آن از ﺳﻄﺢ درﻳـﺎ ۳۶۰ﻣﺘﺮ و ﺑﻴﻦ ﻣﺪار ﻋﺮض ﺷـﻤﺎﻟﻲ   ۳۲درﺟـﻪ و ۱۰دﻗﻴﻘـﻪ ﺣﺪاﻗﻞ و   ۳۲درﺟﻪ و ۳۷دﻗﻴﻘﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ و ﻃﻮل ﺷـﺮﻗﻲ ۴۸درﺟﻪ و ۲۵دﻗﻴﻘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ و ۵۵ دﻗﻴﻘﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ.(صفایی پور و طاهری،۱۳۸۹)

شهر لالی را می توان از نظر استقرار در فضا و عملکرد جزء شهرهای جدید سازمانی- صنعتی تعریف کرد چرا که ﻻﻟﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷـﻬﺮﻫﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎی ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ اﻛﺘﺸـﺎف، و اﺳـﺘﺨﺮاج ﻧﻔـﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻛﺸﻒ اوﻟﻴﻦ ﭼﺎه ﻧﻔـﺖ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﺔ ﺣﻴﺎت ﮔﺬاﺷﺖ و ﭼﺎه ﻫﺎی اﻃﺮاف ﻻﻟﻲ ﻃﻲ ۵۰ﺳﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻧﻔـﺖ ﺧـﻮد ﺑﺎﻋـﺚ آﺑﺎداﻧﻲ و ﻋﻤﺮان ﻛﺸﻮر ﮔﺮدﻳﺪ.

اﻳﻦ ﺷﻬﺮ در ﺳﺎل ۱۳۴۰ دارای ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸـﻲ ﮔـﺎز، ﺑـﺮق، ﺗﻠﻔـﻦ و ﻛﻠﻴـﺔ   اﻣﻜﺎﻧـﺎت رﻓﺎﻫﻲ و ﻓﺮودﮔﺎه آن ﭘﺬﻳﺮای اﻧﻮاع ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑـﻮده اﺳـﺖ و اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻫﺎ از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﻗﻄﺐ اﻗﺘﺼﺎدی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻔﺖ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ. (طاهری،۱۳۸۰) منطقه ای با مساحت در حدود ۲۹۳۱ کیلومتر مربع که از متوسط بارندگی سالیانه در حدود ۵۷۹ میلی متر و تغییرات ارتفاعی بین ۱۴۴ تا ۳۲۵۷ متر (از سطح دریای آزاد) برخوردار می باشد.(آدینه پور و دیگران،۱۳۸۹)

قدمت این شهرستان طبق نظر برخی مورخان مربوط به دوره ایلامی و بعضاً ساسانی است، شهرستان لالی به لطف رودخانه های اطراف، کوه ها و دامنه ها و هم چنین اماکن متبرکه و بناها و بستر های تاریخی و جاذبه های طبیعی سرسبز مقبولیت و ظرفیت بسیار زیادی برای جذب گردشگران دارد. که البته در این بین برخی از آنها ثبت ملی هستند. آب آبشارهای لالی از چشمه های محلی که در نزدیکی آبشارها قرار دارند تامین می شود که سرانجام همه ی این آبها به رودخانه کارون می ریزند.

دره برکه ـ چم آبشور ـ آبشارهای آرپناه و بابا روز بهان، بابا احمد، بی بی ترخون بخشی از مکان های گردشگری و تفریحی لالی به شمار می روند. همچنین روستای تاریخی بنه وار ، غار پبده که متعلق به دوره پارینه سنگی و از اولین زیستگاه های انسانی می باشد، قلعه اره تی (هره تی )، قلعه صلواتی، قلعه میدان ، ستون های پل زیو رود (زیبا رود)، قلعه مش مرداسی، آثار به جای مانده از پل شور متعلق به دوره ساسانیان، سد خلیل خان بختیاری ، مکان سیاحتی و زیارتی خدر زنده ( خضر زنده) از دیگر مکان ها و جاذبه های  تاریخی و فرهنگی این شهرستان هستند.

گردشگری در منطقه لالی بیشتر بر مکان های روستایی استوار است. و گردشگری روستایی از دو جنبه دارای اهمیت است، یکی به عنوان فعالیت گسترده جهانی و دیگری نقش آن بر توسعه سیاست های منطقه ای و محلی( افتخاری- مهدوی،۱۳۸۵)، لازم به ذکر است توسعه هم می بایست سازگاری و پایداری را در خود به همراه داشته باشد. یعنی نه به خاک و نه به گیاه و نه دیگر گونه های جانوری آسیب نرساند، و از آنجا که ﻋﺎﻣـﻞ اﺻـﻠﻲ ﺟﺬب ﮔﺮدﺷﮕﺮان در محدوده شهرستان لالی به غیر از وجود اماکن متبرکه بیشتر بر ﻣﺆلفه ﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﭼـﻮن آب و ﻫـﻮا، ﭼـﺸﻢ اﻧـﺪازﻫﺎی ﻃﺒﻴﻌﻲ، رودﺧﺎﻧﻪ ها و… استوار بوده است.

رعایت مسایل زیست محیطی ضروری تر می شود. و در تدوین و برنامه ریزی های گردشگری منطقه می بایست مورد توجه قرار گیرد چرا که ابتدایی ترین و مهم ترین گام جهت ارتقای صنعت گردشــگری مناطق، شناسایی جاذبه ها و قابلیت ها و مولفه های آن منطقه اســت. از دیگر جاذبه های فرهنگی لالی آوا خوش محلی و نوای بختیاری است. که استفاده درست و منطقی از موسیقی محلی هم باعث زنده نگه داشتن این نوای محلی و هم باعث رونق و شهرت آن در بین گردشگران می شود.

صنعت گردشگری را صنعتی امید بخش می دانند که می توان مناطق کم تر توسعه یافته را با آن رونق داد، و امید است شهرستان لالی با داشتن پتانسیل های سرشار در زمینه جذب گردشگر در شرایط فصلی مناسب پیش رو به توسعه مورد نظر دست یابد. و چه بسا با سود حاصل از آن به سرمایه گذاری در بخش های دیگر هم بپردازد که لازمه ی آن تثبیت جایگاه و رونق گردشگردی در سطح منطقه است. برای توسعه گردشگری در لالی می بایست در دل طبعیت و نزدیک به جاذبه های گردشگری فضاهایی جهت اسکان تهیه نمود و پیشنهاد می شود این ساخت و ساز ها ضمن در نظر گرفتن اقلیم متفاوت منطقه در طول سال به انعطاف پذیری بودن آنها نیز توجه نمایند و در نهایت به خلق فضایی منجر شود که تماما از شاخص های بومی استفاده گردد.

پوشش خدمه و کارکنان، نان و غذا مصرفی گردشگر و انواع صنایع دستی در آن فضا باید جذابیت داشته و فرهنگ منطقه را به نوعی در همۀ ابعاد عرضه دارد. برای حل مشکلات تامین هزینه پیشنهاد می شود بخش خصوصی و یا با برنامه ریزی جامع و مشارکتی بین نواحی دارای پتانسیل از سوی مدیران محلی این همگرایی و تامین صورت گیرد. تا این نواحی به جای رقیب و مقابل هم، به صورت زنجیره ای و هم تکمیلی به هم پیوند داده شوند. و اینچنین گردشگر با ورود به یک نواحی ناخواسته به عنوان یک جزء مدیریت شده و قابل پیش بینی وارد یک محیط سیستمی می شود.

شهرستان لالی منطقه ای عقب رانده شده از توسعه مستند بر مقاله ابراهیم زاده و دیگران که تحلیل فضایی شاخص های توسعه و وضعیت سنجی نماگرهای آن در استان خوزستان،۱۳۹۲ و مقاله بررسی توزیع فضایی و رتبه بندی توسعه اقتصادی در شهرستان های استان خوزستان که توسط ملکی و دیگران (۱۳۹۳) است که بنظر می رسد پیش از هر چیز و هر زمان نیاز به مدیران متخصص و کاربلد و البته بومی دارد.

 

صادق بهاری بابادی

دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، تربیت مدرس