گزارشی از وضعیت رقت‌بار بازار خرمشهر
خورنا: بازار اصلی شهرستان خرمشهر وضعیت نامطلوب و رقت‌باری دارد و پس از گذشت سال‌ها از دوران جنگ تحمیلی هنوز فکری برای ساماندهی آن نشده است.
هر شهری که سفر می‌کنیم برای تهیه سوغات مخصوص آن شهر نخستین جایی که به آن مراجعه می‌کنیم مرکز شهر است اما به خرمشهر که می‌رسیم در مرکز شهر هیچ چیزی نمی‌تواند به اندازه فروشگاه‌های خشکبار نظر یک غریبه را جلب کند تا جایی که پس از جستجوی طولانی برای خرید هر چیزی که بتواند گیرنده سوغات را به یاد خرمشهر بیاندازد، ناامید و دست خالی به همان مغازه‌های خشکباری مراجعه می‌کنیم که هر چهار گوشه میدان مرکز شهر را به خود اختصاص داده‌اند.
خرمشهر، شهری که بیشترین آسیب را در دوران جنگ متحمل شده پس از این همه سال که از پایان جنگ تحمیلی می‌گذرد هنوز نتوانسته وضعیت مطلوب گذشته را بازیابد و مردم این شهر حتی از داشتن یک بازار تمیز، و نه الزاماً در حد استانداردهای موجود، محرومند و برای تأمین مایحتاج خود مجبور به طی مسافتی حدوداً ۲۰ کیلومتری تا آبادان هستند، در غیر این‌صورت برای خرید خواروبار باید رنج راه رفتن در گل و لای بازار صفا و عبور از زیر سقف‌های تقریباً مشبک آن در فصل بارندگی را به جان خریده و دم نزنند، علاوه بر همه اینها، نداشتن کیفیت کالاهای عرضه شده در بازارهای خرمشهر نیز مزید بر علت بوده است، در این‌صورت نیز مردم باز به راه‌حل همیشگی روی‌آورده و راهی آبادان و یا حتی مرکز استان می‌شوند.
این امر بهانه‌ای شد برای اینکه پای درد دل یکی از کاسبان قدیمی بازار خرمشهر نشسته و با او در مورد علت عدم‌رونق بازار این شهرستان صحبت کنیم.
حسین جابری از کسبه قدیمی خرمشهر که سالیان زیادی در این بازار مشغول به کار است در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در خرمشهر در مورد وضعیت بازار می‌گوید: عدم‌ساماندهی دست‌فروشان و وضعیت بهداشتی نا‌مناسبی که بر بازار حاکم است چهره بازار را خدشه‌دار کرده و با توجه به نبود نظم این سؤال مطرح میشود که چرا مدیریت شهرداری و شورای شهر تاکنون به این مسائل رسیدگی نکرده‌اند، در حال حاضر ۸۰ درصد از کسبه خرمشهر به خط قرمز ورشکستگی رسیده‌اند و به دلیل وضعیت بد بازار و عدم‌حمایت بانک‌ها، چک‌های برگشتی آمار بسیار بالایی دارد.
* وضعیت بازار سیف یا صفا
همانطور که می‌دانید بازار صفا قدیمی‌ترین و پررونق‌ترین بازار در منطقه و حتی استان خوزستان در زمان گذشته بوده و به‌عنوان مرکز اصلی شهر به شمار می‌رفته است.
این بازار در مجاورت مسجد جامع خرمشهر یکی از مهمترین نمادهای مقاومت در زمان جنگ و دفاع مقدس است که به هیچ‌وجه وضعیت مناسبی ندارد و کاروان‌های راهیان‌نور که از نقاط مختلف ایران برای بازدید از مناطق عملیاتی دفاع مقدس مهمان مسجد جامع خرمشهر و مکان‌های دیگر شهر هستند با وضعیت اسفناک این بازار مواجه می‌شوند.
اینجا این سؤال مطرح میشود که آیا مسئولان در قبال این وضعیت مسئولیتی ندارند!
هیئت امنای شهر و مسئولان اصناف و کسبه بازار بارها و بارها با مسئولان شهر جلسات متعددی برگزار کرده و فقط وعده‌هایی را شنیده‌اند که مسئولان تاکنون به هیچ‌یک از آنها جامه عمل نپوشانده‌اند، واقعاً جای تاسف دارد که هیچگونه از تصمیمات اتخاذ شده تاکنون اجرایی نشده است.
مسقف‌سازی بازار صفا و بازار روز از فلکه مطهری تا بازار مقاومت و راه‌اندازی مرکز تفریحی در کنار بازار مقاومت در راستای احیاء آن مطمئناً تأثیر بسزایی خواهد داشت.
* خریداری کالاهای مورد نیاز ادارات خرمشهر از مناطق همجوار
این کاسب قدیمی با بیان اینکه باید در راستای حل وضعیت بد کسبه بازار خرمشهر چاره‌ای اندیشید گفت: با وجود همه این مسائل، مشکلات فراوانی دیگری نیز گریبان‌گیر این بازار است و مشکلی که امروز قلب تپنده بازار را مورد هدف قرار داده خرید اجناس مورد نیاز ادارات و ارگان‌های دولتی از فروشگاه‌های شهرهای همجوار است.
ارگان‌های دولتی طبق قوانین موجود و به‌طور منطقی باید اجناس و کالاهای مورد نیاز خود را از شهرهای محل فعالیت تهیه و از خرید آنها از شهرهای همجوار اجتناب کنند و در صورت عدم‌وجود کالای مورد نیاز آنها در شهر می‌توانند به شهرهای مجاور مراجعه کنند، که این امر در شهرستان به ندرت پیش می‌آید، مطمئناً ادارات در اهواز و شهرهای همجوار هیچگاه کالاهای مورد نیاز خود را از خرمشهر خریداری نمی‌کنند درحالیکه ادارات ما این‌کار را انجام می‌دهند و این مسئله در حالی اتفاق می‌افتد که قیمت اجناس موجود در بازار خرمشهر با جاهای دیگر تفاوت چندانی ندارد و کارپردازان و مسئولان مربوطه در این زمینه آشکارا به‌طور سلیقه‌ای عمل می‌کنند.
جابری با اشاره به اینکه این امر نیازمند توجه بیشتر مسئولان است، افزود: خرید ادارات و ارگان‌های دولتی از فروشگاه‌های شهر منجر به تقویت وضعیت بازار خرمشهر خواهد شد و باعث میشود که فروشندگان با ایجاد تنوع بسیار در ارائه خدمات، تسهیلات مناسب‌تری را برای مردم و ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی بومی این شهر فراهم کنند، مطمئنا در این صورت بازار خرمشهر رونق و جان تازه‌ای خواهد گرفت.
* نقش مسئولان سازمان‌ها در بهبود وضعیت بازار خرمشهر
با توجه به اینکه در زمان گذشته و قبل از جنگ تحمیلی، خرمشهر موقعیت بهتری نسبت به اکثر شهرهای استان و حتی کشور داشته است پس از گذشت سال‌ها از زمان بازسازی تاکنون هیچگونه تغییری در روند رشد اقتصادی این شهر به‌وجود نیامده و بازار در حالت سکون قرار دارد و مردم این شهر به‌صورت خودجوش نسبت به ساماندهی و راه‌اندازی کسب‌وکار خود در بازار اقدام کرده‌اند.
مسئولان شهر تاکنون به وضعیت اقتصاد خرمشهر هیچگونه توجه خاصی نداشته‌اند و این در حالی است که مدام از آنها می‌شنویم که مسائل و مشکلات در حال بررسی است، پس چرا تاکنون هیچگونه پیشرفتی در وضعیت اقتصادی خرمشهر دیده نشده و اقتصاد خرمشهر نه تنها پیشرفتی نداشته بلکه روند نزولی را نیز در پیش گرفته است.
اداره بندر و گمرک، دانشگاه‌ها، شرکت نفت و گاز اروندان، شهرک صنعتی و حتی شرکت‌هایی که به‌صورت پیمانکاری در این شهر مشغول فعالیت هستند، می‌توانند بار سنگینی از مشکلات اقتصادی این شهر را به‌دوش بکشند در حالیکه تا به‌حال هیچگونه تأثیر بسزایی در بازار و وضعیت اقتصادی نداشته‌اند.
* ضعف وضعیت امنیتی بازار خرمشهر
جابری می‌گوید: ما هر روز شاهد دو تا سه فقره درگیری در بازار هستیم که با حضور مأموران نیروی انتظامی در محوطه بازار از بروز چنین حوادثی پیشگیری و جلوگیری میشود، در بازار صفا به‌خاطر وجود دست‌فروشان و پارک نامناسب خودرو‌ها ترافیک سنگینی را شاهد هستیم که برای عبور و مرور مردم مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند و و با وجود درخواست‌های متعدد هیئت امنای بازار از نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی، آنها در راستای نظارت آن کوتاهی کرده و تاکنون هیچ عکس‌العملی از سوی آنها مشاهده نشده است.
* احداث مجتمع‌های تجاری
مشکل بزرگ کسبه و بازاریان خرمشهری این است که به‌حال خود رها شده‌اند در حالیکه راه‌اندازی مراکز شکیل و خوش‌ساخت تجاری باعث ترغیب مصرف‌کنندگان به خرید از بازار سیف (صفا) میشود.
اگر مجتمع‌های تجاری متعددی در خرمشهر راه‌اندازی شود شاهد ایجاد تنوع بیشتر و قابل توجهی خواهیم بود، مجتمع‌های تجاری را می‌توان با ارائه تسهیلات به بخش‌های خصوصی و یا حتی ایجاد شرایط مشارکتی ساخت و راه‌اندازی کرد.
جابری ادامه داد: بارها در جلسات متعدد خواستار تحقق این امر با همکاری مسئولان مربوطه و شهرداری و شورای شهر شدیم که با دلایل غیرمنطقی اعضای شورای شهر از جمله دلایل علمی اعضای شورای شهر مواجه شدیم البته این دلایل نیز در جای خود بسی تأمل دارد.
همه می‌دانیم که بعد از جنگ تحمیلی زیرساخت‌های خرمشهر مجدداً ساخته شده و خیابان‌های این شهر از شهر همجوار خود آبادان پهنای بیشتری دارد و در آنجا مجتمع‌های تجاری سر به فلک کشیده بسیاری را می‌بینیم و این درحالی صورت گرفته که شورای شهر و شهرداری آبادان برای حل مشکل ترافیک با انجام اقدامات ضروری از جمله تغییر مسیرها و ایجاد راهکارهای مناسب و ساخت پارکینگ‌های عمومی هیچگونه ممانعتی با راه‌اندازی مجتمع‌های تجاری نداشته و همواره از اینگونه طرح‌های سازنده حمایت کرده‌اند ولی متأسفانه مسئولان شورای شهر خرمشهر در وهله اول مشکل ترافیک را به عنوان مشکل اصلی مطرح کرده‌اند.
* عدم سودرسانی گمرک به اقتصاد بازار خرمشهر
در زمان گذشته اکثر اجناس مورد نیاز مردم از طریق بندر خرمشهر وارد می‌شد و تجار خرمشهر اجناس وارد شده را در بازار سایر شهرهای کشور عرضه می‌کردند ولی امروز می‌بینیم که کالای وارد شده از بندر و گمرک خرمشهر مستقیماً به شهرهای دیگر ارسال میشود و فروشندگان خرمشهری مجبور به خرید همان کالاها با قیمت بالاتری نسبت به هزینه اولیه از شهرهای دیگر و طی روند گردشی بسیار و تحمل هزینه اضافه بهای حمل و نقل اعمال‌شده از سوی واسطه‌های تجاری هستند.
وجود گمرک و بندر در این شهر یک موقعیت طلایی در راستای رونق بازار این منطقه بوده که متأسفانه با وضعیت موجود به هدر رفته است.
جابری گفت: همانطور که می‌دانید در زمان گذشته تجار و شرکت‌های بزرگی در خرمشهر مشغول داد و ستد بوده‌اند و وضعیت اقتصادی شهر آنقدر قوی بود که به شهرداری پایتخت و تیم بزرگی مثل تاج سابق هم کمک‌های مالی ارائه می‌دادند اما دیگر آن شرکت‌ها در خرمشهر فعالیت نمی‌کنند و مردم و کسبه قدیمی شهر پس از گذشت هشت سال مهاجرت اجباری در اثر جنگ تحمیلی در بازگشت به خرمشهر مجبور بودند همه چیز را از صفر شروع کنند، البته اگر سازمان منطقه آزاد اروند و اداره بندر و گمرک با ارائه تسهیلات ویژه و یا تخصیص سهمیه‌ای برای ورود اجناس مورد نیاز بازار از خارج برای فروشندگان زیر نظر اتحادیه زمینه‌ای را برای فروشندگان و کسبه شهر ایجاد کنند، حتی برای یک دوره زمانی خاص در طول سال می‌تواند حرکت قدرتمندی در زمینه پیشرفت بازار خرمشهر و وضعیت اقتصادی این شهر ایجاد شود.
* جذب گردشگران از طریق تقویت بازار خرمشهر
طی سال‌های اخیر آمار حضور مهمانان نوروزی در ایام نوروز در شهرهای آبادان و خرمشهر از اکثر شهرهای استان بیشتر است و حضور هموطنان ما نشان از عشق و علاقه آنها به شهرهای آبادان و خرمشهر دارد و این امر می‌تواند فرصت‌های مناسبی را در راستای ایجاد تحول رو به رشد در بازار خرمشهر فراهم کند، این کار شاید بتواند به التیام زخم‌های مردم مظلوم و مهمان‌نواز خرمشهر کمک کرده و به‌دلیل محرومیت‌های ایجاد شده توسط جنگ و مهاجرت اجباری که داشتند یادآور روزهای خوش قبل از جنگ برای مردم این شهر باشد.
* برگزاری نمایشگاه توسط سازمان منطقه آزاد و شهرداری‌ها
این نمایشگاه‌ها دردی را از وضعیت اقتصادی شهر درمان نمی‌کنند و حتی بر مشکلات اقتصادی شهر خواهند افزود چرا که اکثراً در اختیار فروشندگان شهرستانی قرار دارند و این امر منجر به خروج سرمایه‌ها و هدر رفت موقعیت‌های فروش برای فروشندگان خرمشهری و آبادانی و ایجاد ضرر و زیان مالی برای آنهاست.
برگزاری اینگونه نمایشگاه‌ها را باید به دست خود مردم و کسبه شهر واگذار کرد و یا حداقل با ارائه تسهیلات مناسب زمینه را برای شرکت آنها فراهم کرد، تاکنون نمایشگاه‌های متعددی برگزار شده اما در اینجا این سؤال پیش می‌آید که آیا تا به حال پیشنهادی به کسبه و اصناف شهرهای آبادان و خرمشهر برای بهتر برگزار کردن این نمایشگاه‌ها ارائه شده و آیا به دلایل عدم‌حضور آنها توجهی داشته‌اند؟!
در اکثر مناطق آزاد می‌بینیم که کسبه ساکن در آن شهر بازار را در دست دارند و کالاهای خود را به بهترین شکل عرضه می‌کنند اما متأسفانه در این منطقه چنین وضعیتی وجود ندارد.
* وضعیت بهداشت بازار
وضعیت نامناسب بهداشتی بازار زبانزد همه مردم شهر و بازدیدکنندگان است و جای بحث بسیار دارد که چرا تاکنون و با وجود گذشت زمان طولانی از این معضل فکری برای برطرف کردن آن نشده است، البته مطلع شدیم که شبکه بهداشت و درمان خرمشهر با ارائه گزارش‌های متعدد نسبت به وضعیت نامناسب بهداشتی بازار در جلسات شورای اداری این مشکل را مطرح کرده که جای تشکر دارد ولی چرا فرماندار شهرستان به‌عنوان رئیس شورای سلامت با بی‌توجهی نسبت به عدم‌همکاری شهرداری به‌عنوان مسئول مستقیم حل این معضل هیچگونه اقدامی صورت نداده است و این وضعیت بهداشتی نامناسب همچنان بازار را فراگرفته همچنان برای همگان سؤال‌برانگیز است.
* عدم ارائه خدمات مناسب از سوی نمایندگی‌های پس از فروش
عدم ارائه مناسب خدمات نمایندگی‌های پس از فروش مشکلات فراوانی را برای فروشندگان لوازم خانگی ایجاد کرده است و تعداد شکایات مردم از نمایندگی‌های پس از فروش به بی‌نهایت رسیده که حل این مسئله در گرو تشکیل مجمع کمیسیون اصناف است اما پس از برگزاری جلسات متعدد این کار هم راه به‌جایی نبرد و هم خریدار و هم فروشندگان همچنان سردرگم مانده‌اند.
فروشنده کالای خود را با ضمانت و خدمات پس از فروش به مشتری ارائه می‌دهد ولی نمایندگی‌های ارائه‌دهنده این خدمات با عدم‌پاسخگویی مناسب به مشتریان نارضایتی آنها را برمی‌انگیزند، نحوه ارائه خدمات پس از فروش خیلی ضعیف است و بعد از نصب کالای خریداری شده در صورت بروز مشکل پس از تماس‌های متعدد، خریداران کالا دیگر نمی‌توانند به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش دسترسی پیدا کنند و به طور مداوم در حال جستجوی افراد شاغل در نمایندگی‌ها به‌منظور حل مشکل کالای خریداری شده هستند اما با ناامیدی دوباره به فروشنده مراجعه کرده و از کالای خریداری شده گله می‌کنند.
این مشکل بارها و بارها در جلسات کمیسیون خدمات پس از فروش با حضور مسئولان اتاق بازرگانی و اتحادیه اصناف مطرح شده‌است اما کمیسیون با این افراد برخورد جدی نکرده و این به هیچ‌وجه شایسته نیست.
* لزوم نظارت مسئولان بر مشکلات خرمشهر
با وجود این مشکلات و عدم‌اجرای راهکارهای پیشنهادی از طرف مسئولان مربوطه وضعیت اقتصادی شهر و وضعیت بازار روز و بازار قدیمی صفا تا سالیان سال به همین صورت باقی خواهد ماند.
در پایان از طرف هیأت امنای بازار روز و بازار صفا و مقاومت و همه کسبه خرمشهر از مسئولان مربوطه و نماینده مردم شهرستان در مجلس شورای اسلامی خواستار حل این مشکلات و اجرایی کردن مصوبات جلسات متعدد قبلی هستیم و امیدواریم با اجرا شدن این مصوبات وضعیت مناسب‌تری را در رشد اقتصادی شهر مشاهده کنیم.