لطفی: شاید اگر شجریان در کنارم بود آوازخوان نمی‌شدم

خورنا: محمدرضا لطفی اعتقاد دارد آواز تک‌محصولی شده و بیشتر خوانندگان ایرانی تصنیف‌خوان شده‌اند و کمتر کسی آواز می‌خواند.

محمدرضا لطفی نوازنده، موسیقی‌دان و خواننده در یک نشست مطبوعاتی که هشتم آبان‌ماه در موسسه فرهنگی – هنری آوای شیدا برگزار شد‏، گفت: «در ۳۳ سال گذشته آواز ما تک محصولی شده و ۹۰ درصد ذائقه‌ گوشی مردم با صدای خواننده‌ توانمند ما یعنی شجریان انس گرفته‌اند. در همین راستا خواننده‌ جدید هم برای رسیدن به مشهوریت صدای وی را تقلید می‌کند و تنوعی در آواز موسیقی دیده نمی‌شود.»

او ادامه داد: «من هم آواز نمی‌خوانم فریاد می‌زنم. شاید اگر خواننده توانمندی چون شجریان در کنار من بود، لزومی نبود که آوازخوان شوم.»

کنسرت بزرگ گروه «همنوازان شیدا» به سرپرستی محمدرضا لطفی به همراه ۳۰ نوازنده، ۲۵، ۲۶ و ۲۷ آبان‌ماه در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی برگزار می‌شود. همزمان با برگزاری این کنسرت آلبوم «هنر گام زمان» نیز منتشر خواهد شد. به گفته محمدرضا لطفی غزل‌هایی که در این کنسرت اجرا می‌شوند همه عاشقانه است و حتی این نگاه برای اجرای غزل‌های اجتماعی نیز وجود دارد.

وی درباره انتخاب علیرضا فریدون‌پور به‌عنوان خواننده گروه همنوازان شیدا، گفت: «فریدون‌پور از یک طرف لطافت صدای بنان را دارد و از طرف دیگر صدای خودش را به کار می‌بندد. فریدون‌پور را انتخاب کردم. البته من شاگردان بااستعداد دیگری هم دارم، اما به دلیل کم‌تجربگی از آن‌ها دعوت نکردم.»

این آهنگساز درباره ادغام گروه بانوان و گروه شیدا، گفت: «کارهای هنری و هنرمندان بی‌شک بر پایه ضرورت موسیقی و نیازمندی‌های هنری شکل می‌گیرد. بنابراین ما ارکسترهای گوناگونی داریم که برپایه ضرورت‌ها به وجود می‌آیند. قطعاتی که قرار است در کنسرت پیش رو اجرا شود بیانی دارد که مرا بر آن داشت گروه بانوان شیدا را با گروه اصلی ترکیب کنم تا بتوانیم نظر مردم را جلب کنیم.»

وی با اشاره رویکرد رسانه های خارجی به موسیقی بانوان گفت: «اتفاقا گروه بانوان شیدا با همه تصورات اشتباهی که درباره موسیقی بانوان وجود دارد جایگاه ویژه‌ دارد.»

لطفی در پاسخ به این پرسش که چندصدایی شدن قطعات این کنسرت براساس چه روشی بود، گفت: «بعضی از هنرمندان عرصه موسیقی تلاش کردند راه‌های اصولی برای هارمونی ایرانی پیدا کنند که موفق به ساخت ترانه‌های خوبی شدند.»

وی افزود: «تئوری منسجمی برای هارمونی ایرانی وجود ندارد، گاهی جوانان تلاش می‌کنند مفهوم هارمونی را که در غرب به وجود آمده تغییر دهند و به کار بندند. در قطعاتی که آقای مرتضوی آن‌ها را برای این کنسرت تنظیم کردند تلاش شده از تجربیات دیگران در زمینه سازهای ایرانی استفاده کنند و البته سلیقه خود را نیز به کار گرفته‌اند و این کنسرت در زمینه تنظیم کاملا به صورت تجربی اجرا می‌شود.»

این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش در رابطه اشعار و خواننده کنسرت پیش رو توضیح داد: «اینکه من در هر کنسرتم از خواننده‌ای جدید استفاده می‌کنم به نیت من برمی‌گردد. از زمانی که موسیقی ایرانی را شروع کردم خوانندگان جوانی بودند که بالقوه قدرت خوانندگی داشتند، اما بالفعل نبودند. من سعی کردم افرادی را مثل ناظری و هنگامه اخوان به همراه چند خواننده دیگر بالفعل کنم.»

این هنرمند اضافه کرد: «اشعار را براساس حال و هوای کارم انتخاب می‌کنم و کاملا بستگی به شرایط دارد. در اجرای پیش رو شعری از صائب و کلامی از مولانا را انتخاب کردم. آواز شعر نیز از سعدی انتخاب شده که با حالت نوستالژیک کنسرت هماهنگی داشته باشد.»

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که چرا در یک سال اخیر هیچ اجرای صحنه‌ای نداشته است، توضیح داد: «در طول یک سال هنرمند احساس و حال و هوایش تغییر می‌کند. بنابراین نتیجه یک سال تغییر و انباشتی که پیدا کرده به همراه احساسش را در یک اجرا منتقل می‌کند. بنده هیچ گاه بیش از یک بار در سال کنسرت نمی‌دهم مگر اینکه اجرایی در شهرستان باشد.»

این هنرمند درباره همزمانی کنسرت‌ها گفت: «هنرمندان عرصه موسیقی در طول شش ماه نمی‌توانند هیچ کنسرتی برگزار کنند، یعنی مراسم مذهبی، وفات‌ها،‌ دهه فجر، هفته دفاع مقدس و… مانع از این می‌شود. بنابراین در شش ماه دیگر سال سالن‌های اجرا هر شب میزبان یک گروه موسیقی هستند.»

لطفی از رقابت‌های ناسالم در میان هنرمندان موسیقی نیز سخن گفت و تاکید کرد: «گاهی می‌توان این ناهماهنگی‌ها را برطرف کرد و دو گروه ملی روبروی یکدیگر قرار نگیرند. درغیر این‌صورت گاه هنرمندان مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.»

وی با تاکید بر لزوم داشتن تقویم موسیقی گفت: «گاهی بعضی گروه‌ها آنچنان تبلیغات می‌کنند که یک گروه موسیقی تمام مطبوعات را درگیر می‌کند.»

او افزود: خیلی از گروه‌ها در این تداخل کنسرت‌ها در میان رسانه‌ها گم می‌شوند؛ بنابراین ما نیاز به تقویمی داریم که یا هنرمندان آنرا ایجاد کنند یا کنسرت‌گذاران آن را تهیه کنند که دیگر مشکلی در تداخل کنسرت‌ها وجود نداشته باشد.»

لطفی در بخش دیگری از این نشست، خطاب به همه جوانان عرصه موسیقی گفت: «جوانان باید هنرمند بودن و هنری بودن کار را حفظ کنند. به جوانان پیشنهاد می‌کنم حرمت موسیقی را نگه دارند. خوانندگان ما تصنیف‌خوان نیستند، باید آوازخوانانی باشند خلاق که ملودی‌ها و موسیقی‌های جدید و خلاقانه ارائه می‌دهند. خواننده گلی است در میان یک دسته گل که نوازندگان دیگر کمک می‌کنند این گل اصلی به شکوفایی برسد.»

لطفی در پاسخ به این پرسش که آیا برای گروه موسیقی دوستی از وی دعوت شده است، توضیح داد: «عقیده دارم دوستی نیازی به مطبوعاتی شدن ندارد. لازم نیست به مطبوعات یادآوری کنیم که می‌خواهیم دوستی کنیم. من انتقاد دارم به این‌که گروه دوستی باید جلوتر از همه از اعضای گروه چاوش دعوت می‌کرد. این درحالی است که آقای علیزاده مدت‌هاست از پله‌های آموزشگاه من نیز بالا نیامده‌اند و من بارها از ایشان خواسته‌ام بیایند تا با یکدیگر مذاکره کنیم، اما ایشان هیچ پاسخی به بنده ندادند.»

لطفی در ادامه با اشاره به برگزاری کنسرت همنوازان شیدا در سالن میلاد، گفت: «کارهای این کنسرت بازتاب زندگی من است. بعداز شش سال که در ایران سپری شد، آثاری را که در این کنسرت ارائه می‌شود بسیار دوست دارم و از نظری برای من متفاوت است. می‌توان نام فرم این برنامه را فرم ساز و آواز گذاشت، رنگ، تصنیف و … به همراه آنها رپرتوآر ایرانی را دنبال کردم که به آن سوییت می‌گویند؛ یعنی موسیقی ایرانی را به بالاترین سطح بیان هنری نزدیک کردیم. در این کنسرت به سازهای ایرانی بها دادم و آنها را مورد بازسازی قرار داده‌ام؛ چراکه بازسازی ستون موسیقی ملی ماست.»

این هنرمند درباره اجاره بهای بالای سالن‌های کنسرت نیز سخنانی گفت و افزود: «به دلایل مسائل و مشکلاتی که در زمینه اجاره سالن برای هنرمندان وجود دارد؛ یک سری مسائل بروکراتیک برای اجرای کنسرت‌ها پیش می‌آید که هنرمند را خسته می‌کند؛ گاهی دلمان می‌خواهد اصلا کنسرت ندهیم و کارمان را روی یک سی دی به مخاطبمان ارائه دهیم.»

این نوازنده تار با اشاره به قیمت بلیت‌ها و گرانی کنسرت در ایران گفت: «برگزاری کنسرت در ایران، سه برابر اجرای برنامه در بهترین سالن‌های پاریس و نیویورک است. ما تلاش کردیم قیمت بلیت‌ها را از ۲۰ هزار تومان شروع کنیم تا هنرجویان هم بتوانند به کنسرت بیایند، اما اگر من تصمیم‌گیرنده بودم سه ردیف را به همت عالی مخاطبان و با قیمت پایه ۱۰۰ هزار تومان اختصاص می‌دادم تا علاقه‌مندانی که ناتوان از تهیه بلیت هستند هم بتوانند به سالن بیایند و موسیقی دلخواه خود را بشنوند.»

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *