گذری بر شهر مهرویان با تپه‌های باستانی هندیجان با قدمتی ۳۰۰۰ ساله
خورنا: هندیجان با برخورداری از طبیعت ناب، زیبا و ستودنی همچنین بازارهایی نظیر ته لنجی و کالای همراه ملوان چون سایر شهرهای بندری استان خوزستان هر ساله میزبان گردشگران، مسافران و مهمانان بسیاری از اقصی نقاط مختلف کشور است.
به گزارش خبرگزاری فارس از خوزستان، هندیجان (هندیون، هندیان، هندیگان، اندیگان) یکی از شهرهای تاریخی ایران با قدمتی بیش از ۳ هزار سال، در جنوب شرقی استان خوزستان و در ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر ماهشهر و در شمال خلیج فارس قرار گرفته است، رودخانه‌ای موسوم به هندیجان یا زهره این شهر را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند.
این منطقه با برخورداری از طبیعت زیبا و ستودنی همچنین بازارهایی نظیر ته لنجی و کالای همراه ملوان چون سایر شهرهای بندری استان خوزستان هر ساله میزبان گردشگران، مسافران و مهمانان بسیاری از اقصی نقاط مختلف کشور است.
در این گزارش به برخی مناطق زیبا و باستانی این شهر اشاره‌ای گذرا شده است.
*تپه‌های باستانی
آثار قدیمی تپه‌های باستانی پهکن (پهکون) در مدخل شهر هندیجان، تپه‌های مارضا در جنوب هندیجان، ویرانه‌های بندر قدیمی و تاریخی مهروبان در قریه امامزاده عبدالله، تپه باستانی صاحب الزمان، برجی، مردو و شاه ابوالقاسم در روستای دهملا، همچنین ویرانه‌های روستاهای هندیجان که قدمتی ۳۰۰۰ ساله دارند، آثار سد بند قریه بدرانی (لب دریا) و تل گرگ در نزدیکی رودخانه و دریا که پلی نیز در آن منطقه بوده‌است (بر روی رودخانه زهره)، همچنین آثاری از وجود شهر باستانی بین روستای بزی و کوت مهنا می‌باشد که مورخان آنرا شهر دیرجان نامیده‌اند. آثار موجود در امامزاده سید یبر در روستای آسیاب، آثار موجود بین بندر مهروبان تا تپه کدوک (روستای باستانی) در جنوب هندیجان، همچنین آثار و پی‌های خانه‌های موجود از بندر مهرویان (مهروبان) تا هندیجان که به صورت زنجیروار وجود داشته است.
*ستون‌های آجری
از دیگر آثار می‌توان اشاره‌ای کرد به ستون‌های آجری که در اطراف هندیجان نشان دهنده حصاری بوده‌اند به دور شهر، یکی از این ستونها پایین‌تر از روستای چم رحمان در کناره رودخانه مشخص است. این ستون نیمی از آن در آب است و نیمی تا سال ۱۳۶۹ در خاک بود، که بر اثر ریزش کناره رودخانه مشخص شده‌است، قطر آن در حدود ۵،۴ متر است. همچنین به نظر می‌رسد که حصاری به شکل نیمی در هندیجان جنوبی و نیمی در هندیجان شمالی و بر دو دروازه در دو سمت رودخانه وجود داشته و نیز پلی مابین آن وجود داشته است، همچنین در سال ۱۳۶۹ در کناره رودخانه هندیجان بالاتر از امامزاده عباس علی سکه‌هایی یافت شد که در حال حاضر در میراث فرهنگی خوزستان وجود دارد، این سکه‌ها که بر روی آنها نوشته شده‌است آل بویه، نشان دهنده حکمفرمایی فرزندان آل بویه بر این نواحی است
خانه شاه عنبر، مسجد بحرینی، زیارت‌گاه شاهزاده قاسم، امامزاده نبی عاشور، امامــزاده بی بی علیه، امامــزاده عبدالله، امامــزاده بــی بــی عصمت، امامــزاده عمـران، امامزاده امیر حیل، شاهزاده ابوالقاسم، مسجـد شاه عنبــر، بــافت محلی کوهبـاد، تپـه‌بـزی یک، تپه‌بــزی دو، تپه‌مهرویان یک، تپه‌مهرویان دو، تپه سه تلون، تپه سه تلون دو، تپه سه تلون سه، تپه سه تلون چهار، تپه ابوالقاسم یک، تپه ابو القاسم دو، تپه ابوالقاسم، تپه مالکی یک، تپه مالکی دو، تپه برجی، تپه شاهزاده علی، تپه غوله، تپه کنار رود زهره، تپه کیلومتر ۱۳ هندیجان، تپه کیلومتر ۱۳ هندیجان ـ دیلم، محوطه ۳ راه غوله، محوطه ابو القاسم، محوطه شاهزاده ابوالقاسم، محوطه نبی عاشور، ساحل و اسکله بحرکان و چشمه رگ سفید از آثار تاریخی، طبیعی و معنوی هندیجان است.
*رودخانه
رودخانه “هندیجان” علاوه بر نقشی که در کشاورزی و تجارت منطقه دارد از نظر زیبایی‌های طبیعی نیز قابل توجه است، در فصل تابستان و اوایل بهار که حاشیه آن به طول چندین کیلومتر پوشیده از گیاهان و گل‌های زیبا میشود می‌توان گردشگران بسیاری را جذب نماید. سواحل طولانی ” خلیج فارس “
علاوه برآنکه امکان اجرای طرح‌های پرورش آبزیان را میسر می‌سازد این استعداد را نیز دارد تا همچون گذشته نقش خود را در توسعه تجارت خارجی بازیابد، ضمن آنکه جزایر آن و از جمله جزایر دیره و بنه که زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر هستند می‌توانند با جاذبه‌های متنوع خود زمینه‌های گردشگری در منطقه گسترش دهند، همچنین هندیجان نقاط بسیاری برای گردش و تفریح دارد که می‌توان به دو روستای دهنو و کوه‌های اطراف (زاگرس)، ساحل زیبای بندر بحرکان در کنار خلیج فارس، حاشیه سواحل رودخانه زهره، پارک‌ها و باغستان‌های اطراف هندیجان که در ماه‌های انتهایی زمستان و ابتدای بهار از زیبایی و جلوه خاصی برخوردار می‌باشند، اشاره کرد.
سد آسک هم که امروزه بر رودخانه زهره زده شده است و بالاتر از روستاهای سویره و کنار مشراگه به همین دلیل آسک نامگذاری شده‌است چون زمانی این مناطق احتمالاً جزئی از آسک بوده‌اند.
رودخانه زهره هندیجان در قسمت جنوبی زاگرس میانی واقع شده‌است. مساحت حوزه آبریز زهره ۱۶۰۳۳ کیلومترمربع است که حدود ۱۰۷۸۹ کیلومترمربع آن را مناطق کوهستانی و ۵۲۴۴ کیلومترمربع آن را کوهپایه و دشتها تشکیل میدهند، وسعت دشتها در بخشهای علیای حوزه آبریز کمتر بوده و قسمت بیشتر آن در منطقه زیدون و هندیجان در جلگه خوزستان قرار گرفته‌است.
حوزه آبریز زهره در تقسیم‌بندی کلی هیدرولوژی ایران جزء آبریز خلیج فارس بوده و محیط آن به حوزه‌های آبریز مارون و جراحی از شمال و حوزه رودخانه کارون، کر و مسیل‌های حوزه مهارلو از شرق، رودقره‌آقاج، رود شاپور از جنوب شرق و مسیل‌های دیلم و گناوه از جنوب محدود می‌باشد.
*شهر باستانی مهرویان
بندر قدیمی و تاریخی مهروبان در قریه امامزاده عبدالله فعلی و از توابع شهرستان هندیجان است، بندر مهروبان چه در زمان هخامنشیان و چه در زمان پارت‌ها و اشکانیان همواره از پر رونق‌ترین بنادر جهان بوده است. اوج ترقی آن از زمان ساسانیان شروع شده بود چنانچه در تاریخ می‌خوانیم: ساسانیان به امر دریانوردی و کشتیرانی و بندرسازی در خلیج فارس توجه مخصوص داشته و شاهپور دوم نیروی دریایی عظیمی را در خلیج فارس بر قرار کرد رونق و اعتبار بنادر بزرگ و با شکوه و جلالی همچون مهروبان (ماهرویان) در کناره شمالی خلیج فارس و همچنین شاهراه مواصلاتی اصفهان به مهروبان، دلالت بر توجه بیش از حد ساسانیان به این خطه از جنوب کشور دارد.
*شهر باستانی ریو اردشیر
شهر باستانی ریو اردشیر یا ری شهر نیز در حوالی هندیجان وجود داشته که رونق آن تا عصر سلجوقی تداوم و در آنجا کارگاه کشتی‌سازی وجود داشته است. در دوران باستان در سواحل خلیج‌فارس گمرک خانه‌هایی تأسیس شده بود که از کالاهای وارداتی و صادراتی ده درصد ارزش آنها عوارض گمرکی یا به زبان آن زمان “باژ” می‌گرفتند.
*استقرار ۲ اکیپ نوروزی
رئیس جمعیت هلال احمر هندیجان در راستای برنامه ریزی برای امنیت هرچه بیشتر مسیرهای ارتباطی هندیجان در ایام نوروزی اظهار کرد: به منظور فرا رسیدن سال ۹۲ و ایام نوروز دو اکیپ نوروزی برای راهنمایی مسافران در مسیرهای ارتباطی هندیجان مستقر شده و آماده به کار هستند.
عاشور قنواتی ادامه داد: اولین اکیپ در فلکه ورودی شهرستان و دومین اکیپ با عنوان پایگاه امداد شهید محمدعلی صابری به منظور امدادرسانی در حوادث جاده‌ای با تجهیزات لازم از قبیل آمبولانس آماده خدمت‌رسانی هستند.
وی خاطرنشان کرد: با تمهیدات اندیشیده شده در مسیرهای جاده‌ای هندیجان به دیلم از توابع استان بوشهر با امدادگران باتجربه آماده خدمت‌رسانی به مسافران هستیم.
رئیس جمعیت هلال احمر هندیجان در پایان تصریح کرد: مسافران، مهمانان و گردشگران نوروزی می‌توانند در خصوص رخداد هرگونه مشکل آن را با راهنمایان ما در میان بگذارند.
*هندیجان آماده میزبانی
فرماندار هندیجان نیز در ادامه تصریح کرد: بندر هندیجان آماده پذیرایی از مسافران و مهمانان نوروزی است.
بهروز فرج‌الهی با بیان اینکه ۲۵ مدرسه برای اسکان مسافران نوروزی در هندیجان تجهیز و آماده است، افزود: با توجه به نزدیک شدن به ایام نوروز، شهرستان هندیجان نیز برای میزبانی با تعامل و حمایت مضاعف دستگاه‌های اجرایی در حال آماده شدن است.
وی خاطرنشان کرد: این منطقه با مردمی خونگرم و با برخورداری از امکان گردشگری و تفریحی مناسب و مطلوبی چون بندر صیادی بحرکان و سواحل زیبای خلیج فارس همچنین بندر تجاری سجافی هر ساله پذیرای گردشگران و مهمانان است.
فرماندار هندیجان اضافه کرد: همچنین ۹۵ کیلومتر مرز آبی و مناظر زیبای رودخانه زهره با پهلوگیری شناورهای تجاری و صیادی جلوه بسیار زیبایی به شهرستان داده است.
وی ادامه داد: رودخانه زهره، هندیجان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کرده و همین امر تقسیمات جغرافیایی بسیار مطلوبی را در دل شهرستان ایجاد کرده است.
فرج‌الهی تصریح کرد: بندر هندیجان با قدمتی افزون بر ۳ هزار سال، در ۴۵ کیلومتری خود امامزاده‌های میررحمان، میرنعمان و امامزاده عبدالله را مدفون دارد.
وی در پایان اظهار کرد: از نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی شهرستان می‌خواهیم مقدمات لازم را برای ورود مهمانان به شهرستان فراهم کنند.
*برخورد با مخلان نظم و امنیت
رئیس دادگستری هندیجان همچنین خاطرنشان کرد: در ایام تعطیلات نوروز تمام تلاش خود را برای برقراری امنیت و آرامش شهروندان، مسافران نوروزی و کاروان‌های راهیان نور به کار خواهیم گرفت و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنیم.
سید محمود هاشمی گفت: اکیپ‌هایی متشکل از نیروهای مقاومت بسیج و نیروی انتظامی در ورودی‌های شهر در ابتدای جاده ماهشهر به هندیجان و همچنین در جنوب شهرستان در جاده هندیجان به دیلم در استان بوشهر را به صورت شبانه‌روزی مستقر کرده‌ایم که وظیفه آنها حفظ و برقراری نظم و امنیت مهمانان نوروزی و کاروان‌های راهیان نور است.
وی اضافه کرد: در روزهای گذشته شاهد مواردی در سطح شهر بودیم که از آن جمله عده‌ای از افراد اقدام به ایجاد مزاحمت برای میهمانان نوروزی کردند که با تلاش مأموران بسیج و نیروی انتظامی متوقف شده و به مراجع قضایی تحویل داده شدند.
رئیس دادگستری هندیجان در پایان گفت: با تمام افرادی که بخواهند نظم عمومی را خدشه‌دار کرده و به نام و وجهه شهرستان هندیجان لطمه‌ای وارد کنند به شدت برخورد کرده و آنها را به مجازات سختی محکوم می‌کنیم.
=======
مریم خبازی