به گزارش خورنا و به نقل از روابط عمومی مرکز آموزشی درمانی کودکان ابوذر اهواز دکتر غلامرضا بادفر فوق تخصص نوزادان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این مطلب اظهار کرد: در حال حاضر سازمان بهداشت جهانی سیاست های خود را در جهت کاهش مرگ و میر ناشی از زایمان زودرس و تولد نوزاد نارس افزایش داده است. در کشور ما نیز حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد علت مرگ و میر در نوزادان به دلیل نارس بودن آنان است.

دکتر بادفر در تعریف نوزاد نارس اظهار داشت: اگر زایمان به هر دلیلی قبل از هفته ۳۷ بارداری انجام شود زایمان زودرس است که به دنبال آن نوزاد نارس Premature متولد می شود.    

وی ضمن تأکید بر اینکه شانس زنده ماندن نوزاد نارس براساس زمان تولد آن افزایش می یابد، به انواع نوزادان نارس اشاره کرد و گفت: اگر زایمان در کمتر از ۳۴ هفته بارداری انجام شود نوزاد نارس است.

این فوق تخصص نوزادان یادآوری کرد: اگر زایمان بین ۳۴ تا ۳۷ هفته بارداری انجام شود نوزاد نارس متوسط Lade preiterm است و اگر زایمان بین ۳۷ و ۳۸ هفته بارداری انجام شود نوزاد Near Term است.

وی تصریح کرد: بهترین زمان پایان بارداری ۴۰ تا ۳۹ هفته است در این زمان از بروز عوارض و مشکلات جلوگیری می شود.     
  
دکتر بادفر می‌گوید: نوزاد متولد شده در کمتر از ۲۵ هفته شانس کمتری برای زنده ماندن دارد. هر چند پزشکان تلاش می کنند تا آنجا که ممکن است این نوزادان را زنده نگه دارند ولی این نوزادان به دلیل اینکه فرصت کمتری برای رشد داشته اند به دوره درمان طولانی نیاز دارند. به دنبال نگهداری آنها در شرایط خیلی سخت عوارض بسیاری برای نوزاد بجا خواهد ماند. هر چه سن بارداری افزایش پیدا کند عوارض کمتر است و نوزاد مشکلات کمتری خواهد داشت.

وی در مورد مشکلات و مسائلی که نوزاد نارس با آن روبرو می شود اظهار کرد: از آنجا که روند تکامل اندام های نوزاد (قلب، مغز، ریه ها، کلیه ها و غیره) وابسته به سن بارداری است زمانی که نوزاد زودهنگام به دنیا می آید نواحی متفاوتی از بدن نوزاد تکامل پیدا نمی کند و نوزاد نارس به دنیا می آید و این در حالی است که اکثر خانواده ها گمان می کنند نارس بودن نوزاد فقط در وزن کم نوزاد است. با به دنیا آمدن نوزاد نارس به دلیل تکامل نیافتن ارگانهای حیاتی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری می شود تا مسیر تکامل در این محیط کامل شود ولی این نوزادان در محیطی قرار دارند که با محیط طبیعی رشدشان (رحم مادر) فاصله زیادی دارد و در این مسیر تکامل ممکن است شرابط محیط خارج رحمی بطور کامل همانند شرایط درون رحم مادر نباشد و باعث ایجاد برخی مشکلات برای نوزاد می شود از جمله: مشکلات تنفسی، خونریزی مغزی، رتینوپاتی(آسیب به شبکیه چشم ROP)، سوراخ بسته نشده در قلب(PDA)، مشکلات گوارشی و تغذیه ای، اختلالات شنوایی و غیره.

دکتر بادفر بیان کرد: با تولد نوزاد نارس دو مسأله مهم صورت می گیرد یکی زنده نگه داشتن نوزاد با انجام مراقبت های ویژه و دیگری جلوگیری یا کاهش عوارض احتمالی خطرناک در مسیر تکاملی اندام های نوزاد است.

این فوق تخصص نوزادان با تأکید بر این موضوع که تمام نوزادان نارس با مشخصه وزن زیر ۲۰۰۰گرم (زیر ۳۴ هفته بارداری) که در محیط خارج رحمی نگهداری می شوند، باید در سن ۱ ماهگی از لحاظ مشکل شبکیه چشم (ROP) توسط متخصص چشم پزشکی (تخصص شبکیه چشم) معاینه شوند افزود: والدین توجه داشته باشند این زمان بعنوان زمان طلایی برای نوزاد بشمار می رود و عدم مراجعه در زمان مقرر (۱ماهگی نوزاد) و به تعویق انداختن آن ممکن است باعث نابینایی نوزاد گردد.

دکتر بادفر در بیان علل زایمان زودرس به سه عامل مهم اشاره کرد و گفت: وجود مشکلات جنینی، مشکلات جفت، مشکلات  و بیماریهای مادر (مصرف سیگار یا مواد مخدر در دوران بارداری، فشارخون بالا، دیابت،استرس، بیماری های قلبی، کلیوی و مشکلات مربوط به رحم و بیماریهای آن، عوامل ژنتیکی و محیطی و موارد دیگر)، در زایمان زودرس دخالت دارند.

وی بهترین راه برای پیشگیری از زایمان زودرس را کنترل و مدیریت صحیح مسائل و بیماری های مربوط به مادر می داند و تأکید کرد با تأمین شرایط مناسب و برنامه تغذیه و مراجعه منظم به پزشک متخصص می توان از زایمان زودرس و تولد نوزاد نارس جلوگیری کرد.

این فوق تخصص نوزادان عنوان کرد: دردهای شکمی، درد کمر، تورم ناگهانی یا شدید در پا و دست و صورت، تب و لرز و استفراغ و سردرد شدید، انقباظات مکرر رحمی در طول روز، خونریزی و موارد دیگر از جمله علائم هشداردهنده زایمان زودرس است.

دکتر بادفر با تأکید به اینکه پس از ترخیص نوزاد نارس از بیمارستان والدین باید شرایط شبیه شرایط درون رحمی بویژه از لحاظ دما برای نوزاد ایجاد کنند، به شرایط نگهداری نوزاد نارس در خانه اشاره کرد و اظهار داشت: والدین باید در رعایت نکات نگهداری و مراقبت نوزاد نارس در خانه دقت و توجه ویژه ای داشته باشند. از جمله این شرایط:
۱-  نوزادان نارس به این علت که چربی قهوه ای یا چربی زیرپوستی کمتری دارند برای حفظ حرارت بدنی خود با مشکل روبرو هستند بنابراین برای گرم نگه داشتن دمای بدن آنان ضروری است ضمن داشتن پوشش مناسب و کلاه، در اتاق با دمای ۲۶ تا ۲۷ درجه سانتیگراد نگهداری شود. اگر دمای محیط تغییر کند و سرد شود بعد از ۱ ساعت حتی می تواند منجر به مرگ نوزاد شود.
۲- تغذیه برای نوزادان نارس بسیار اهمیت دارد. اگر نوزاد خیلی نارس باشد پزشک متخصص شیرخشک مخصوص نوزاد نارس را تجویز می کند و زمانیکه وزن نوزاد به ۲کیلو و ۸۰۰ گرم (۸۰۰/۲گرم) رسید باید تغذیه با این نوع شیر قطع شود.

۲- استفاده از مکمل های تقویتی زینک، آهن، فولیک اسید، ویتامین DوE نیز برای جلوگیری از عوارض بیشتر با تجویز پزشک متخصص انجام شود.

۳- تست تیروئید در چند نوبت (حداقل ۶-۵ بار) باید تکرار شود. به این علت که کم کاری تیروئید در نوزادان نارس بیشتر اتفاق می افتد، برنامه منظم پایش تیروئید در ۵تا۶ روزگی در پاشنه پا، سپس در ۲هفتگی، ۴هفتگی، ۶هفتگی، ۸هفتگی و گاهی در ۱۰ هفتگی باید انجام شود.

۴- انجام واکسیناسیون و چک کردن گلبول قرمز بصورت دوره ای و براساس برنامه منظم زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.

در پایان دکتر بادفر فوق تخصص نوزادان در انجام مراقبت های پس از ترخیص تأکید کرد و گفت: مراقبت از نوزاد نارس با حساسیت های خاص والدین همراه است. والدین باید نیازهای رشدی و پزشکی که برای نوزاد نارس بسیار اهمیت دارد از جمله ویزیت منظم پزشک، معاینات و پایش های دوره ای نوزاد را براساس برنامه ریزی مطلوب مورد توجه قرار دهند. والدین نگران نوزاد نارس خود نباشند چرا که حدود ۹۰درصد از نوزادان نارس در بخش NICU با انجام مراقبت های ویژه توسط کادر پزشکی و پرستاری و وجود تجهیزات مناسب به زندگی خود ادامه داده اند.