گزارش خورنا و به نقل از روابط عمومی مرکز آموزشی درمانی کودکان ابوذر اهواز، از آنجا که بیماری دیابت در بین کودکان و نوجوانان بیش از پیش شیوع پبدا کرده و  آگاهی از مسائل و خطرات دیابت در کودکان بسیار حائز اهمیت است، براین اساس با دکتر سولماز حیدری فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص دلایل ابتلا کودکان به دیابت، علائم و تفاوت آنها گفت‌و‌گو کردیم.

دکتر حیدری در تعریف دیابت گفت: با تبدیل مواد غذایی در بدن به قند ساده به نام گلوکز و سپس وارد شدن به سلول‌ها از طریق جریان خون، انرژی بدن تأمین می‌شود، در صورتی که قند در خون بماند و وارد سلول‌ها نشود، قند خون افزایش یافته و در نتیجه بیماری دیابت بروز می کند؛ علت بروز این بیماری کمبود انسولین یا متوقف شدن آن است، انسولین هورمونی است که باعث ورود قند از خون به سلول‌ها و نهایتاً تأمین انرژی بدن می‌شود.

وی در خصوص چگونگی بروز انواع دیابت بیان داشت: علت ایجاد هر دو دیابت نوع ۱و۲ به انسولین مرتبط است، در دیابت نوع ۱، سیستم ایمنی بدن با ایجاد پادتن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می‌برد، در نتیجه تولید انسولین در بدن متوقف شده و قند خون افزایش می‌یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اینکه عامل بروز دیابت نوع ۱ ارثی است، گفت: از آنجا که دیابت نوع ۱ از بیماری‌های خودایمنی محسوب شده، عامل وراثت (ژنتیک) و عوامل محیطی در آن مؤثر است؛ اینکه چه عوامل محیطی باعث بروز این بیماری در یک کودک شده و در کودک دیگر بروز نمی‌کند، هنوز مشخص نیست و تحقیقات در این زمینه در حال انجام است.

حیدری تصریح کرد: دیابت نوع ۱ معمولاً در بین کودکان و نوجوانان شایع است؛ در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ دریافت انسولین امری لازم و ضروری است؛ در حال حاضر تنها و بهترین روش جبران کمبود انسولین، استفاده از انسولین به شکل تزریق است که در این خصوص والدین باید نسبت به انجام به موقع و منظم آن توجه ویژه داشته باشند؛ همچنین مراجعات مکرر به پزشک مربوطه بمنظور انجام غربالگری‌های لازم را مدنظر قرار دهند.

وی ادامه داد: در حال حاضر برای دیابت نوع ۱ درمانی وجود ندارد اما تحقیقات در زمینه ژن درمانی، داروهای ترمیمی با استفاده از سلول‌های بنیادی و پیوند جزایر لانگرهانس به عنوان گزینه‌های احتمالی درمان وجود دارد.

این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کودکان خاطرنشان ساخت: در دیابت نوع ۲ بدن به میزان مورد نیاز انسولین تولید نمی‌کند یا فرایند تولید انسولین به خوبی صورت نمی‌گیرد؛ از عوامل اصلی بروز این نوع دیابت افزایش وزن، کم تحرکی و رژیم غذایی نادرست است.

دکتر حیدری اظهار داشت: شانس ابتلا به دیابت نوع ۲ با افزایش سن در افراد مسن بالای ۴۰ سال بیشتر می‌شود، هرچند احتمال ابتلای آن در کودکان نیز وجود دارد.

وی از علائم دیابت در هر دو نوع ۱ و ۲ به افزایش ادرار یا شب ادراری، احساس تشنگی شدید و میل به نوشیدن مایعات زیاد، کاهش وزن بدون دلیل در زمان کوتاه، خستگی و کاهش انرژی، بهبود طولانی مدت زخم‌ها اشاره داشت و تأکید کرد: اولین و شایع ترین علامت، شب ادراری در کودکان است؛ همچنین علاوه بر علائم مشترک، افزایش چربی و فشارخون و نقص ایمنی از علائم دیابت نوع ۲ هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان داشت: والدین با مشاهده یک تا دو علامت از علائمی که به آنها اشاره شد، باید نسبت به درمان سریع و مراجعه کودک خود به مراکز درمانی اقدام نمایند؛ متأسفانه گاهی دیده شده خانواده‌ها زمانی که کودک با علائم شدید و خطرناک (خون اسیدی، بدحالی و کاهش هوشیاری) روبرو است به پزشک مراجعه می‌کنند.

دکتر حیدری ادامه داد: اگر در مراحل اولیه بیماری، تشخیص زودهنگام و درمان به موقع صورت نگیرد، بدن به دنبال تأمین سوخت و ساز خود از طریق چربی‌ها در مراحل بعدی و نهایتا در انتهای بیماری اقدام به تولید اسیدی به نام کتواسیدوز می‌کند؛ این اسید سمی بوده و برای بدن بسیار خطرناک و کشنده است که نیازمند مراقبت‌های پزشکی و اورژانسی می‌باشد.

وی در بخشی دیگری از صحبت‌های خود گفت: برای درمان دیابت نوع ۲ می‌توان اقداماتی از جمله ورزش منظم، کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب و استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک مربوطه را انجام داد.

این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کودکان در پایان در مورد راه پیشگیری از دیابت تصریح کرد: هنوز نمی‌توان از دیابت نوع ۱ پیشگیری کرد و برای جلوگیری از دیابت نوع ۲ به سبک زندگی فعال و سالم، رژیم غذایی مناسب مانند استفاده از سبزیجات، میوه‌ها، غذاهای کم‌چرب و پروتئین‌ها و اجتناب از مصرف فست فودها، شیرینی‌جات و چربی‌ها توصیه کرد.