شاید با دیدن این عنوان تا حدودی متعجب شوید اما با مطالعه این یادداشت، قصد نگارنده از بکار بردن این عنوان را متوجه خواهید شد.

آبادان را چنین می توان معرفی نمود، شهری در جنوب غربی ایران که در سال ۱۲۹۱ یعنی ۱۰۹ سال پیش، با داشتن اولین پالایشگاه خاورمیانه، از اولین شهرهای صنعتی به شمار می آید. بدنبال احداث پالایشگاه و در سال ۱۳۱۸ یعنی ۸۲ سال پیش، دانشکده نفت بعنوان یکی از قدیمی ترین موسسات آموزشی ایران تاسیس گردید تا از حیث علمی و دانشگاهی نیز، آبادان جزو اولین ها باشد اما این همه ماجرا نیست. قدمت سینمای آبادان نیز به دهه ها پیش یعنی سال ۱۳۲۳ باز میگردد که خود نشان از جایگاه هنر و فرهنگ در میان مردم آبادان دارد و در این خصوص و بطور مشخص می توان به سینما نفت اشاره نمود که در سال ۱۳۸۱ بعنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت گردید. علاوه بر صنعت، علم و هنر، از نظر ورزشی بخصوص ورزش فوتبال نیز این شهر سابقه درخشانی داشته و به برزیل ایران شهرت دارد. قدمت ورزشگاه به سال ۱۳۳۰ یعنی  سال پیش۷۰ و قدمت تیم فوتبال آن به سال ۱۳۵۱ یعنی ۴۹ سال پیش برمی گردد که در نوع خود کم نظیر است.

آبادان در دوران ۸ سال دفاع مقدس، خط مقدم نبرد با ارتش بعث بود تا جایی که مورد محاصره واقع شد اما با رشادت های کم نظیر رزمندگان اسلام، در طی عملیات ثامن الائمه در سال ۱۳۶۰ حصر آبادان شکسته شد. در سال های پس از جنگ اما بازسازی آبادان و سایر مناطق جنگ زده آغاز شد تا غبار و زخم های جنگ از این شهر رخت بندد. اکنون و پس از گذشت ۴۰ سال از شکسته شدن حصر، نه تنها آثار و نشانه های جنگ در شهر عیان است که حتی وضعیت آبادان در بسیاری از شاخص ها، مولفه ها و مسائل شهری، با یک شهر محاصره شده در حال جنگ، چندان تفاوتی ندارد.

بدیهی است که آبادان به مانند دیگر شهرها، فرمانداری، شهرداری و شورای شهر دارد اما جالب خواهد بود اگر بدانید که این شهر با جمعیتی کمتر از ۵۰۰ هزار نفر، ۳ کرسی در مجلس شورای اسلامی دارد و علاوه بر موارد اشاره شده، به همراه خرمشهر بعنوان منطقه آزاد اروند نیز شناخته می شود که در مجموع این شهر را از دیگر شهرها متمایز می کند.

حال سوال دقیقا اینجاست که چرا شهری که از مزیت منطقه آزاد بودن برخوردار است، وضعیت مطلوبی ندارد؟

یا باید پرسید که چرا شهر کم وسعت و کم جمیعتی که ۳ کرسی در مجلس دارد، باید از نظر عمرانی و زیرساخت، این میزان از کاستی و کمبود را داشته باشد؟

بنظر می رسد پاسخ به این پرسش ها را می توان در نارسایی یا نوعی از تعارض منافع میان دستگاه ها جستجو نمود بدین معنا که تعدد و تکثر نهادها و دستگاه های اداری و دولتی مسئول، بودجه زیادی را می طلبد بدون آنکه دقیقا مشخص باشد که میزان و نحوه هزینه کرد به چه صورت است ! نمونه این نارسایی و مشخص نبودن مسئول و پاسخگو را می توان در مسئله آبگرفتگی های سطح شهر، میان شهرداری و اداره اب مشاهده نمود.

علااوه بر این، مسئله عدم مدیریت پسماند نیز همواره دغدغه فعالان محیط زیست بوده است که ضمن به خطر افتادن سلامت شهروندان، تصویر زشت و زننده ای را در سطح شهر ایجاد می نماید.

این همه ماجرا نیست و جای تاسف دارد که آبادان با داشتن پالایشگاهی که همواره ظرفیت تولید قیر را در کشور داشته است، خیابان هایی فاقد آسفالت مناسب و بدون کیفیت دارد و در این مسئله نیز معلوم نیست که آیا پالایشگاه را باید مقصر دانست یا شهرداری و یا منطقه آزاد را!

آری، آبادان امروز مانند آبادان دیروز، هنوز در حصر است اما سال ۶۰ در حصر دشمن متجاوز بود و سال ۱۴۰۰ در حصر ناکارآمدی، بی برنامگی و سو مدیریت است.

یاد و خاطره شهیدان ۸ سال دفاع مقدس گرامی باد..

به امید آبادانی آباد…

محمدرضا خال سیاه

رئیس جوانان و دانشجویان حزب مردم سالاری، شعبه خوزستان