بررسی چالشی ریش هایی شبیه به هم با ریشه هایی متفاوت در نقدی بر سریال خانگی آقازاده

هوشنگ نوبخت

نمی دانم ، سریال خانگی آقازاده را دنبال می کنید یا نه؟ اگر دنبال می‌کنید که بی‌شک متوجه شده اید، جامع ترین و جسورترین تولید تصویری کشور در باب پدیده‌هایی همچون اختلاس، آقازادگی، رانت و مسائلی از این دست است. معضلاتی که سالهاست، افکار عمومی را جریحه دار کرده است.

از نقاط برجسته این سریال که با بازی روان بازیگران مطرح کشور نیز همراه شده است می توان به فراگیری و نگاه واقع گرایانه داستان که مصداق بارز تمام ابعاد یک زندگی امروزی سیاسی و اجتماعی است ، اشاره کرد.

وقتی که مسیر داستان شما را به عشق، سیاست اندیشه، جامعه و حاشیه ها پیوند می‌زند.

سریال آقازاده ، همانگونه که از نامش پیداست به پدیده ای اشاره می‌کند که تقریباً در تمام دنیا رایج بوده و هست ولی شکل و شمایل و شیوه آقازادگی را می‌توان در کشورها و جوامع و فرهنگ های مختلف به صورت های گوناگون و مجزا بررسی کرد.

کشور ایران نیز به واسطه داشتن فرهنگ و تمدن غنی چند هزار ساله و البته شیوه حکومتی بیشتر شاهانه در دوران های مختلف، سال ها و بارها شاهد این پدیده بوده است، پدیده ای که همه استحضار دارند، شاهزاده‌ها که همان آقازاده‌های امروزند به هر شکل ممکن تنها و یا محدود گزینه‌هایی بودند که به واسطه نسب شان به اربابان مملکت از ویژگی‌ها و امتیازات خاصی برخوردار بودند که آرزوی بسیاری از دیگر جوانان و نسل های سوخته آن کشور یا آن دوران بوده است.

تغییر شیوه و پرورش آقازادگی نیز به واسطه شرایط موجود خود به خود ضمن گسترده تر شدن به گونه ای پیش رفت که امروزه شاهد بروز آن در خیلی نقاط جهان و به خصوص در کشور عزیزمان ایران هستیم.

سریال آقازاده ، مبنا و اساس داستان را بر یک نوع شیوه و سبک زندگی ایرانی و اسلامی بنا نهاده است. یک سبک زندگی مملو از اعتقاد و ایمان و میهن پرستی که همگی آیتم های یک زندگی معمولی ایرانی و اسلامی هستند.

یک شیوه و سبک تلفیقی زندگی که در آغاز جنگ تحمیلی و به واسطه شرایط خاص کشور به مدت هشت سال چنان رونق گرفت و چنان در نهاد مردم ایران ریشه زد که نتیجه‌اش این شد که علیرغم تمام مشکلات نظامی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر کشور، رژیم تا دندان مسلح و توانمند بعث عراق با حمایت دهها کشور ابر قدرت توانستند به واسطه وجود همین سبک زندگی و اجرای ابعاد مختلف آن، حتی یک وجب از این خاک را اشغال کنند.

سریال آقازاده به سیر تحول زندگی ۲ خانواده از ۲ رزمنده دوران دفاع مقدس می‌پردازد که هر دو در یک سنگر با یک لباس و یک اعتقاد دوش به دوش هم برای کشورشان مبارزه کردند اما مسیر داستان هر کدام را به سمت و سوی برد. یکی با همان ریش به ریشه ی مردم زد و دیگری با همان ریش، ریشه ی اصول و اعتقادات و ارزش ها را آبیاری کرد.

مقابله و مبارزه ی تمام قد دو طیف همسوی دیروز که امروزه هر کدام به سمت و سویی رفته اند، جالب ترین و بی بدیل ترین صحنه ها، دیالوگ ها و چالش ها را در این سریال به مخاطب دیروز و امروز ارائه می دهد.

سریال، هنوز به پایان نرسیده است و جا داشت تا نقد اساسی آن در پایان نوشته و منتشر شود اما افکار عمومی و روح زخمی حاکم بر جامعه در باب اخبار به تکرار منتشره در باب اختلاس، آقازادگی و بی عدالتی حاکم بر زندگی بسیاری مسئولین و پرداختن هنرمندانه این تناقض‌ها به زبان فاخر هنر در قالب سریال، ما را بر آن داشت تا در ستایش تاثیر روانی این اثر تصویری اینگونه بنویسیم که آری، هستند هنوز کسانی که ریش دارند ولی با رفتار و کردار و گفتار خودشان، فرزندان شان و عوامل شان و به دلیل دور شدن از سنت ها و اعتقادات، تیغ به ریشه ی اصالت و نجابت و غیرت و اعتقاد ایرانی و اسلامی می زنند و البته هنوز هستند کسانی که ریش دارند و برای غنی کردن و تنومند ساختن ریشه ی فرهنگ و امنیت و وطن دوستی و نجابت و اعتقادات شان حاضرند با تمام وجود به نبرد با ریشه‌های فساد بپردازند، حتی اگر همسنگر دیروزشان باشد .

امیدواریم اهالی فرهنگ و هنر که همیشه ی تاریخ بهترین و صادق ترین راویان حقایق بوده و هستند باز هم نسبت به تولید و نشر آثار فاخر این‌چنینی و بررسی موشکافانه و هنرمندانه مشکلات اساسی مملکت، جسورانه دست به ساخت و تولید چنین آثاری در قالب‌های مختلف بزنند، پیش از آنکه دیگران آنگونه که خود می‌خواهند به این مسائل بپردازند.