تصویری ازفقر در خوزستان، منابع عظیم نفت و گاز /یادداشتی به قلم رضا صادقیان
ورودی شهرها برای هر مسافری نمایی کلی از وضعیت شهر و آن دیار است، شاید رواج چنین برداشتی در نگاه نخست زمینه ساز نوسازی و خوب نگاه داشتن ورودی شهرها توسط مسئولان شهری شده باشد. بیشک چنین نگاهی دچار اشکال و ایرادهایی قابل توجهی است، با این حال گریزی هم از آن نیست.
قبل از تعطیلات نوروز سفری نسبتا کوتاه به خوزستان داشتم. برای مسافرانی که از از جاده اصفهان-ایذه به خوزستان سفر میکنند، با نخستین تصویری که از شهر اهواز روبرو میشوند حضور دهها و صدها بطریهای یک و نیم لیتری، دو لیتری و بشکههای بیست لیتری بنزین در ابتدای اتوبان شهر اهواز است. وجود همین بشکههای کوچک و بزرگ نشانهای از فقر است، در کنار دود برآمده از تاسیسات چاههای نفت این تصویر هم حضوری پررنگ دارد. احتمالا(!) و شاید مردمان روستا و چه بسا شهرهای کوچک خوزستان آنقدر سایر درهای کسب درآمد را به روی خودشان مسدود دیدهاند که حال به فروش بنزین در بطری و بشکه رو آوردهاند. روی دیگر چنین تصویری اینگونه خواهد بود؛ نانآور خانواده تمام هستی و درآمد خود را به چند بطری و بشکه و احتمالا ۳۰ لیتر بنزین خلاصه کرده است.
خوزستان امروز و خصوصا حومه اهواز در حال ارایه تصویری به شدت نزدیک به فقر مطلق از خودش است. شهری که به واسطه استخراج نفت بخش قابل توجهی از بودجه جاری و عمرانی کشور را تامین میکند، اما وضعیت ساکنانش جالب توجه نیست، به عبارتی هر چقدر از مرکز شهر دورتر میشویم چهره فقر نمایانتر میشود. هر چند برای شماری از مسافران شهر اهواز با مناطقی مانند کیانپارس و زیتون کارمندی و یا خیابان نادری و سایر مکانهای تفریحی مانند بلوار ساحلی شناخته میشود، ولی نمیتوان بشکههای بنزین را با دیدن فروشگاهها و مراکز خرید جدید در شهر اهواز فراموش کرد و گمان برد فروشگاههای برند فروشی نقش بزرگتری در مقایسه با درآمد ناچیز مردم دارند.
تصویر بدون روتوش فقر در شهر اهواز را میتوان در بشکههای بنزین دید که فروشنده سوخت خودرو را با سودی ناچیز به فروش میرساند، در دکههای فلافل فروشی که ارزانترین خوراکی را به مشتریان ارایه میکنند(حساب کنید با افزایش تورم و گران شدن برخی از موارد مصرفی در سال ۹۷ همچنان قیمت ساندویچ فلافل ۳ الی ۵ هزار تومان است!). به همین موارد دکههای سیگار فروشی که در جای جای شهر وجود دارد را نیز اضافه کنید. چنین مباد، ولی با همین شرایط چند سال آینده هر زمان نام خوزستان و مرکز و سایر شهرهای استان به میان میآیند قبل از هر یاد و خاطرهای کلمه افسوس پرکاربردترین عبارت خواهد بود!