بهره گیری از سیستم ZLD برای کاهش مصرف آب در ۵ مجتمع پتروشیمی

خورنا|باقر گل فر:ZLDیکی از نوین ترین راهکارهای استفاده بهینه از پساب های صنعتی و کاهش مصرف آب در صنعت پتروشیمی است که اکنون در ۵ مجتمع پتروشیمی اجرا می شود.

 یکی از راهکارهای کاهش مصرف آب در صنعت پتروشیمی بهره گیری از سیستم ZLD است. سیستم های تخلیه صفر مایع به مفهوم بازیافت صدردرصد آب از پساب است که شامل تغلیظ کننده های پساب و کریستالایزرها بوده و اساس کار آنها تبخیر با استفاده از انرژی حرارتی و تبدیل پساب به آب خالص و نمک جامد است که نمک حاصله را می توان دفن نموده و یا از آن استفاده های مفید کرد.

محمد ایازی رییس پژوهشکده توسعه و بهینه سازی فن آوری های انرژی پژوهشگاه صنعت نفت در مورد نقش فناوری ZLD در صنعت پتروشیمی گفت: ZLD بر خالف تصور، فقط یک فناوری نیست بلکه یک تفکر و ترفند مهندسی است. راهکارZLD تنها توسط افراد مجرب صنعتی با سابقه طولانی در بهره برداری و طراحی سیستم های تصفیه آب و پساب و مدیریت یوتیلیتی قابل ارائه است. از طریق این راهکار  حداکثر استفاده از پسابهای صنعتی بمنظور کاهش مصرف آب تازه بصورت عملیاتی و اقتصادی حاصل خواهد شد.

ایازی در مورد پروژه های صنعت پتروشیمی که از راهکار ZLD استفاده می کنند اظهار کرد:این سیستم  در ۵ پتروشیمی  فجر،مارون، رازی ،اروند و ایلام  اجرا شده است .

وی گفت :این راهکار شامل مجتمع پتروشیمی فجر، بازیافت پساب دورریز بلوک های اسمز معکوس به جهت کاهش برداشت آب رودخانه کارون و مجتمع پتروشیمی ایلام، بازیافت پساب تصفیه شده و بلودان برج خنک کننده به عنوان بخشی از آب جبرانی برجها و مجتمع پتروشیمی رازی، بازیافت بلودان برج خنک کننده آمون یاک یک و مجتمع پتروشیمی اروند، بازیافت بلودان برج خنک کننده اول بعنوان آب جبرانی برج خنک کننده دوم و مجتمع پتروشیمی فجر، بازیافت بلودان برج خنک کننده اول بعنوان آب جبرانی برج خنک کننده دوم و در نهایت مجتمع پتروشیمی مارون، بازیافت بلودان برج خنک کننده جهت تامین بخشی از آب جبرانی برج است.

ایازی در مورد راهکارهای دیگر استفاده بهینه از آب در صنعت پتروشیمی گفت: راهکار ZLD برای کارخانجاتی است که می خواهند از پساب تولیدی حداکثر استفاده را جهت کاهش مصرف آب خام داشته باشند اما بهترین راهکار برای صنایع نیروگاهی، پالایش، فولاد و حتی پتروشیمی جلوگیری از مصرف بی رویه آب و عدم تولید پساب است که این مهم به این شکل میسر می شود که اول در صورت دور بودن مجتمع ساخته نشده و دوری از دریا ، در مدارک مهندسی پایه دمای آب سرد مورد نیاز تا حد امکان از نظر اقتصادی بالاتر در نظر گرفته شود تا امکان جایگزینی سیستم خنک کننده تر با سیستم خنک کننده خشک وجود داشته باشد بعد از آن در صورت وجود سیستم خنک کننده تر آن را با توجه به مسائل و محدودیت های اقتصادی، ایمنی و اجرائی به سیستم (Dry+Wet) Hybridتبدیل نماییم همپنین با اعمال سیستم مدیریت بخار علاوه بر جلوگیری از اتلاف کلیه سطوح بخار، بازگشت حداکثری آب کندانس را نیز سبب شویم.

وی در مورد دستاوردهای علمی پژوهشگاه صنعت نفت در زمینه راهکار ZLD گفت: تاکنون این راهکار در دو پروژه براساس طرح پژوهشکده توسعه و بهینه سازی فناوری های انرژی پژوهشگاه صنعت نفت عملیاتی و اجرا شده است یکی پروژه بازیافت حداکثری پساب دور ریز بلوک های اسمز معکوس در مجتمع پتروشیمی فجر معادل ۶۲۴۰۰ مترمکعب در روز بوده که ارائه راهکار و دانش آن توسط پژوهشگاه صنعت نفت با همکاری اداره پژوهش پتروشیمی فجر و مهندسی و اجرای آن توسط شرکت اندیشه زلال، شرکت انرشیمی، مجتمع پتروشیمی فجر بوده است نمونه عملیاتی اجرا شده دوم نیز بازیافت حداکثری پساب های املاح بالا معادل ۶۵۰ مترمکعب در روز همراه با تغییر سیستم تولید آب BFW از روش تبخیری به اسمز معکوس در شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد بود که ارائه راهکار و دانش آن توسط پژوهشگاه صنعت نفت با همکاری بخش یوتیلیتی و پژوهش پالایشگاه و مهندسی و اجرای آن توسط شرکت پندر بوده است.

در حال حاضر شرکت های خارجی دارای لایسنس ZLD می توانند به دو صورت ترکیبی و مجزا آب و نمک را بازیافت کنند.
رییس پژوهشکده توسعه و بهینه سازی فناوری های انرژی  گفت: شرکت های خارجی نظیر Veolia از فرانسه، GEA از آلمان، GE از ایاالت متحده، SaltWork از کانادا، SSTechno از هند، Condorchem از اسپانیا و غیره همگی ارائه کننده تکنولوژی بر پایه Crystallizer and Evaporator بمنظور بازیافت حداکثری پساب های املاح بالای باقی مانده از آب شیرین کن های متداول نظیر اسمز معکوس یا پساب های املاح بالای برج های خنک کننده و بویلرها با راندمان بیش از ۹۰ درصد هستند.