نهج البلاغه هدایتگر و گره گشای مدیران

دکتر فریدون امیدی عضو هیات علمی دانشگاه در یادداشتی نوشت: نهج البلاغه کاملترین، شیواترین و رساترین سخن دانش مدیریت است.

مولا علی(ع) در بزرگترین کتاب مدیریت جهان، فریب نمی دهد، دروغ نمی گوید، ریا نمی کند، تزویر نمی شناسد، دل به جاه و مقام نمی بندد، مدیر ارشد را به بازی نمی گیرد، مدیریت فامیلی و رفاقتی نمی کند، محافظه کاری نمی کند.
احترام به افکار عمومی، پاسخگویی، رعایت عدالت، توجه به توانمندان و آنچه دانش امروز مدیریت عرضه می کند را در ۱۴ قرن پیش به ساده ترین و شیوا ترین زبان بدون نمودار و مدل و… ارائه کرده است.

مدیریت را در فرازهایی از نامه تاریخی و مبارک شان به مالک اشتر همراه شویم:

مدیریت عیب و نقص ها
علی(ع) در مدیریت بر مردم به فرماندهان خود درس چشم پوشی می دهد: “هرگز مباد که از عیبی که بر تو پنهان است، پرده برگیری، زیرا در تمامی مردم کاستی هایی به چشم می آید که پوشاندن آن از وظیفه مدیران است. مسئولیت تو، تنها پاک سازی زشتی های آشکار و نمایان است، این تنها خداست که حق دارد در مورد آنچه که مردم از دیگران پنهان کرده اند، حکم براند، پس تا توان داری، زشتی مردمان را پوشیده بدار و گره کار مردم را بگشای.

مدیریت تایید و تصدیق ها
در تصدیق هیچ سخنی چنان شتاب مورز که سخن چین خیانتکار است، هرچند خود را به هیبت نیک خواهان درآورده باشد.

مدیریت اطرافیان
درحیطه مدیریت خود، افراد بخیل و حسود را، راه مده که آنها تو را از فضل و بخشش باز می دارند. هیچ بزدل و ترسو و آزمندی را در مجلس خود راه مده که از برخورد با جریانات مختلف ناتوانت می کنند….

مدیریت خطاها
مولا علی(ع) به مالک شهد عشق را با گذشت از خطا می چشاند: “مردم دو نوع اند، یادر دین و مذهب با تو برادرند یا در آفرینش از هم نوع تواند، پس با این مردم با شفقت و برادری رفتار کن و همانگونه که گذشت خدا را برای خود می خواهی برای مردم هم بخواه و اگر دانسته یا ندانسته به کاری خطا دست زدند، آنقدر چشم پوشی کن که اگر خودت بودی، دلت می خواست خدا از خطایت چشم بپوشد”.

مدیریت بر خود
در هیچ اقدامی تندی مکن، هرگز مباد که روزی با خود بگویی چون فرمانروا هستم باید بی درنگ اجرا کنم که این تفکر سیاه کننده دل هاست مباد شکوه فرمانروایی تو را به نخوت و خود بزرگ بینی دچار کند. با مردم چه غریبه چه آشنا چه آنها که گرایش خاصی دارند چه آنها که دوست شان نداری، انصاف را پاس بدار و گرنه دست به ستم خواهی آلود و هر که بر بندگان خدا ستم کند، نه با ستمدیده که با خدا در ستیز افتاده است.

مدیریت نقد ها
گزیده ترین همکاران تو کسانی هستند که با تو سخن تلخ حق را بی پرده تر می گویند و مجیز و تملق تو را هم نمی گویند و با شمردن کارهای ناکرده، بیهوده شادمانت نمی کنند.

نظارت بر کارکنان
در امور کارگزارانت ژرف بنگر و بر مبنای ارزیابی درست به کارشان گمار، نه به انگیزه گرایش های شخصی… و نه بر مبنای خودکامگی، این دو تفکر ریشه در جور و خیانت دارند. همکارانت را پیوسته نگهبانی کن، بازرسی ناپیدا کن، به رعایت امانت و مردم داری ناگزیرشان کن و اگر خطایی کردند، همسنگ کردار نادرست شان، بازخواستشان کن، وانگهی در کار مدیران و زیردستان خود بیندیش و سرنوشت کارها را به بهترین ها بسپار.

مدیریت فرصت طلبان
مواظب باشید که فرصت طلبان جامعه می کوشند تا با تصنع و خوش خدمتی، خود را در نگاه زمامداران بیارایند، در حالی که در پس آن نقاب تزویر، نشانی از امانت و دلسوزی ندارند و….

به مدیران و مسئولان کشور عزیزمان توصیه می کنم بیشر از هر کتاب مدیریتی نهج البلاغه، بزرگترین کتاب مدیریت جهان را هدایتگر و گره گشای سازمان ها بدانند.