مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی به «بررسی دلایل عدم ماندگاری برندها در ایران» پرداخته است .

این گزارش می نویسد: برند، ثروتی غیرمشهود است که در کسب وکارهای تجاری به علت تأثیر اقتصادی، یک دارایی مهم به حساب می آید. برندها بر انتخاب و تصمیم مشتریان، سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی اثر می گذارند. کاهش میزان ریسک و صرفه جویی در زمان از منظر مصرف کننده، ایجاد ثروت و عاملی برای رقابت های مفید از منظر تولیدکننده ازجمله دلایل اهمیت برندها هستند.

برندسازی همیشه در ایران مساله بوده است. برندسازی که باعث می شود کالاهای ایرانی در بازارهای هدف صادراتی شناخته شوند و به فروش برسد و یا حتی در بازار داخلی هم نامی آشنا برای مصرف کننده ایرانی باشد. نامی آشنا مانند برند لوازم خانگی ارج که خاطرات کودکی و یخچال های قفل شده مادربزرگ ها را یادآوری می کند، یا کفش ملی با مارک فیل نشانش که خاطره ای از این پاپوش ایرانی است.

در نهایت، مرکز پژوهش‌های مجلس نگاهی بر وضعیت موجود برخی از برندهای بنگاهی در ایران انداخته و می نویسد: برندسازی یکی از مهمترین مؤلفه های موفقیت بنگاه های اقتصادی در بازار است. شواهد تجربی موجود در کشور نشان می دهد که اهمیت این موضوع به نحو شایسته مورد توجه قرار نگرفته است.

طبق این گزارش، واقعیت این است که موضوع عدم شکل گیری و ماندگاری برندها را می توان از ابعاد گسترده ای مورد واکاوی قرار داد، اما این گزارش بر عمده دلایل زیرساخت های نهادی و صنعتی متمرکز شده است. دلایل عمده ای از جمله، مداخله های دولت، ناکارآمدی نهادهای پشتیبان، تعدد واحدهای تولیدی مشابه، خرد شدن بیش از اندازه بازار و درونزا نبودن علم و فناوری در کشور.

برندسازی دمیدن روح در کالبد و تن یک خدمت و کالاست.

سیاست گذاری در بستری که برند ایرانی در ذهن ایرانی جایگاهی ندارد مبین ضعف فرآیند برندسازی در جامعه ی ایرانی است تا آنجا که تقاضای مطلوب از طرف مردم در کشور شکل گیرد و این اقبال مردم دستگاه های اجرایی را از بروکراسی خارج کرده وانگیزه ای برای تولید کننده باشد کاری پیچیده خواهد بود.

طراحی المان های ذهنی مخاطب ایرانی دربرند های مختلف باید شکل گیرد و دراختیار دستگاه های دولتی و قدرت حاکمیت قرار گیرد  تا افق ساخت الگوواره های برند ایرانی را درسند چشم اندازی کشورتعریف شود.

خاستگاه مفهومی تولیدات ملی در عرصه های هویتی هر ملتی فراسیاسی خواهد بود و نمودار این مفاهیم بنیادی ایجاد برساخت هایی عینی در آینده ی سرزمین است.

پویش به سمت خرید کالای ایرانی همچنان که در رویش اقتصادی پویا موثر است  در ایجاد همگرایی ملت ودولت نقش آفرین است.

تا مادامی که تولید کننده ومحصول با استانداردهای اقتصاد و بازارداخلی و جذب ارزش افزوده همخوانی نداشته باشد تمامی هزینه ها و تلاش ها بی ثمر خواهد یود.

پارادیم سازی کالای ایرانی از منظر برند

الگوواره هایی ذهنی از برساخت های کاملا ایرانی مصداق های بسیاری درانتقال گوهرهای نابی از تمدن و فرهنگ ایرانی _ اسلامی در تاریخ مبادلات فرهنگی ایران و جهان دارد که در دورا ن معاصر اثر گذاری ویژه ای در مناطق مختلف جهان گزارده است، بسط این پارادایم های فکری به حوزه های کالا،خدمات وطراحی به شکل گیری برندهای عینی درسطح کشورکمک شایانی خواهد کرد.

حمایت از ایده وفکر ایرانی

تفکر و ایده ی ایرانی امکانات فراوانی را در المان های انتزاعی و فیزیکال برای پویایی تولیدات ایرانی و ایجاد همخوانی با ذائقه ی مخاطبان چه در نما نام هر محصول و چه در ارایه ی محصولات به بازار جهانی فراهم خواهد کرد.

اگر نگرش ایرانی که ترکیبی از عقلانیت و عرفان است در ساحت هر کالای ایرانی رخنه کند

تولید کنندگان محصولی همخوان و مدرن را به تناسب جامعه ی هدف در زیست بوم به ثمر رسانده اند که جنبه های هویتی محصول که اهم مباحث است نیز پوشش خواهد داد.

الگوهای از عرضه  محصولات ایرانی وجود دارد که بسادگی قابل تعمیم به حوزه های بسیاری از تولیدات خواهد بود.

لازم است به چند مورد موثردر شکل گیری الگوی توسعه ی نمانام های ایرانی اشاره شود:

• شناخت مسیر و تبیین نقشه ی راه برند
• کشف تفاوت ها و منحصر به فرد بودن کالای ایرانی
• تغییر رویکرد در الگوسازی با محوریت فکرو ایده ایرانی(پارادایم شیفت)
• ارزش گذاری وحمایت از تولیدات فکری بومی
• معرفی و شناساندن تولید کنندگان کالا وتفکر ایرانی درهر منطقه
• ارایه ی نگرش تحقیقاتی مخاطب محور در تولید
• رده بندی مخاطبان ومحصول ازمنظر برند
• و…

امید است با تغییرنگاه درسیاست گذاری های کلان کشوری اولین قدم راهبردی را در تحقق شعار سال برداشته و با دمیدن روح ایده وهویت ایرانی در کالبد کالای ایرانی برندهای ماندگاری را به ایران و جهان ارایه نماییم .

محمد شایان افضلی

مشاورحوزه برند

۵/۱/۱۳۹۷