خورنا | فرزاد شعبانی

نوشتاری از زینب پارسافخر/کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری

از اینکه برای یک “نظام اجتماعی” مانند کشور ایران بتوان تعریف واحد و جامعی از “توسعه” و “معیارهای رشد” آن را در نظر گرفت کاری سخت و مستلزم شاخص های بسیاری است، تجزیه و تحلیل جامعه ایرانی با تعریف “بنیان های اجتماعی” همراه است و می توان گفت؛ تا مفهوم واقعی بنیان اجتماعی را درک نکنیم نمی توان به یک “نظام اجتماعی” قوی دست پیدا کرد.

بنیان اجتماعی بر چندین رکن از جمله “نهاد خانواده” ، “نهاد آموزش و پرورش” ، “نظارت اجتماعی” ، “طبقات اجتماعی” ،”تحرک اجتماعی” و “اجتماع شهری و روستایی” خلاصه شده است و البته می توان بسیاری از موارد دیگر را هم در نظر گرفت. در این بین مقوله ای که در همه ارکان گفته شده پای ثابت و جدایی ناپذیر محسوب می شود جایگاه “زنان” است. زنان با همه توانایی های خود به لایه های مختلف اجتماعی مشروعیت می دهند و مقبولیت جامعه را برای اذهان عموم رَقَم می زنند. زنان بعنوان یک ظرفیت و نقطه ی اتکاء می توانند “کم رشدی” و “سکون” یک جامعه را به “تحرک سوق دهند ، در بنیان های اجتماعی ، نقش زنان دارای ارزش است و اگر در همه ی موارد اجتماع، نقش کم رنگی را بخود گرفت با قاطعیت می گفت؛ جامعه در مسیر توسعه با مشکل روبرو خواهد شد.
توسعه همه جانبه جامعه و نسبت آن با زنان ، به شناخت آسیب های اجتماعی و شناسایی توانمندی های زنان باز می گردد، زنان ،کودکان سالمندان و معلولین در بسیاری از کشورهای جهان بعنوان آسیب پذیر ترین اقشار آن جامعه محسوب می شوند و دولت های توسعه یافته در این موضوعات یک نگاه متمرکز، دقیق و علمی دارند و به سادگی با آن برخورد نمی کنند ، زیرا این اعتقاد وجود دارد بخشی از  شکل گیری جامعه و حرکت توسعه وار آن ، به درک واقعی از شرایط زنان می رسد و برای ماندن در مسیر موفقیت تضادها و نابربری ها را تا حدودی از بین برده اند.

تغییر رویکردها در فضاهای مختلف جامعه ایرانی ، همچنان با برخی از سنگ اندازی ها و موانع همراه است و زنان را بعنوان یک رکن در جامعه قبول ندارند، این نگاه موجب شده است خلاء های بسیاری در جامعه مشاهده کنیم و سیستم اقتصادی و فرهنگی ما دچار نقصان شود. وقتی از همه ارکان موجود در جامعه همچون زنان بخوبی استفاده نکنیم نمی توان تصور و انتظار رشد را از جامعه داشت.

توسعه همه جانبه و ارتباط آن با زنان یک رابطه تنگاتنگ و جزء محورهای اصلی یک جامعه است و قالب فکری زنان اعتقاد دارند این ظرفیت ها مانند مردان بکار گرفته نمی شود و اغلب زنان قافیه باز میدانِ  رقابت با مردان می شوند ، مادامیکه تنگ نظری ها ، ترس از اجرایی کردن حضور زنان در جامعه وجود داشته باشد چشم انداز روشنی از توسعه برای ما رقم نخواهد خورد.