ثبت اولین میراث معنوی

سینی گردانی حضرت قاسم به نام بندرماهشهر ثبت ملی شد

رییس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی بندر ماهشهر: مراسم سینی گردانی بیش از 120 سال است که در میان خانواده های بندر ماهشهر برگزار می شود.

سارا عبادی در بیان قدمت اولین میراث ناملموس ثبت شده در بندر ماهشهر بیان کرد: مراسم سینی گردانی، در خانواده مرحوم حاج علی طاهری نژاد معروف به علی ابوالحسن بیش از ۱۲۰ سال هست که برگزار میشود.
وی چگونگی انجام این مراسم را اینگونه بیان کرد: آیین سنتی سینی گردانی حضرت قاسم(ع)، فرزند امام حسن مجتبی (ع) هر ساله در هشتم ماه محرم برگزار می شود؛ این آیین که با عنوان عروسی قاسم نیز یاد می شود در استان‌های مختلف ایران از جمله خوزستان طی آداب و رسوم خاصی برگزار می شود.

وی افزود: این مراسم آیینی در شهرستان بندرماهشهر به صورتی متفاوت و با مدیریت و اجرای مردان به شکل مردانه در مساجد و خانه های قدیمی برگزار می شود.

وی ادامه داد: روز هشتم محرم حوالی ظهر، از تمام نقاط شهر بندر ماهشهر سینی‌های بزرگی از جنس مس، حصیر و … که محتوای درون آن حنا، اسپند، شاخه های گیاه مورد، شمع، انواع شیرینی و گلاب است را با پارچه سبز پوشانده و به محل اصلی برگزاری مراسم می‌برند و آنجا توسط تعدادی از زنان چیدمان می شوند.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بندرماهشهر درباره دیدگاه مردم بندر ماهشهر پیرامون محتویات سینی حضرت قاسم بیان داشت:پارچه سبز نماد پاکی و قداست است،که در لباس رزم اهل بیت (ع) در روز عاشورا  به رشادت یاران امام حسین(ع) اشاره دارد؛ حنا نمادی مبارک از زینت و آراستگی برای عروس در زمان قدیم است؛ شمع نمادی از روشنایی، پاکی و جاودانگی است که به مظلومیت یاران امام اشاره دارد؛ گلاب نماد تازگی، طراوت، باروری و تدواوم زندگی است و به ازدواج حضرت قاسم اشاره دارد؛ شاخه ی گیاه مورد (mourd) که یاس هم نامیده می شود؛ نماد راستی، صداقت، عشق، دوستی و معصومیت است که به عشق پاک و معصومیت حضرت قاسم اشاره دارد؛ اسپند برای جلوگیری از چشم زخم می باشد.

عبادی پیرامون  اهمیت ثبت میراث ناملموس اظهار کرد: از انجا که میراث ناملموس بخش مهمی از هویت تاریخی و فرهنگی هر قوم به حساب می آید، توجه به داشته های فرهنگی مبنی بر حفظ و پاسداشت آن امری ضروری است

وی ادامه داد: اگر چه میراث ناملموس به دلیل جاری و پویا بودن در میان مردم و در بطن جامعه روند طبیعی و معمول تکرار و حفاظت را طی میکند اما توجه به شیوه زندگی امروز و روند رو به رشد زندگی صنعتی و مدرن قطعا با تغییرات زیادی در حوزه فرهنگ سنتی مواجه خواهیم شد.

رییس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی بندر ماهشهر افزود: از این رو بحث ثبت آثار ناملموس برای جلوگیری از کم رنگ شدن وجه اجتماعی آن و شناخت بهتر به نسل جوان برای معرفی و پاسداشت این میراث گرانبها امری مهم و ضروری به حساب می آید.

سارا عبادی در پایان از کمک ها و حمایت های که برای ثبت این اثر از سوی  فرماندار شهرستان بندرماهشهر و خانواده طاهری نژاد صورت گرفت تقدیر و تشکر کرد.

 

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  • پیام با سلام مرحوم محدث قمی هم خاطر نشان نموده است. قصه دامادی قاسم در کربلا و تزویج فاطمه بنت الحسین برای اوصحت ندارد.(۳) شهید آیت الله قاضی طباطبائی داستان عروسی قاسم را فاقداعتبار می‏داند و می‏افزاید علامه مامقانی در کتاب تنقیح‏المقال‏می‏گوید: آن‏چه در کتاب منتخب طریحی از قصه تزویج قاسم نقل شده‏ من و سایر اهل تتبع در کتاب‏های سیره، تاریخ و مقاتل با اعتباربر آن اطلاع نیافتیم، بسیار دور از اعتبار است که چنین قضیه‏ای ‏روز عاشورا با آن اوضاع و احوال و شدت بلایا اتفاق افتد.(۴) شهید آیت الله مرتضی مطهری دراین باره می‏گوید: «... در همان گرماگرم روز عاشورا که‏ می‏دانید مجال نماز خواندن هم نبود، امام نماز خوف خواند و با عجله هم خواند، حتی دو نفر از اصحاب آمدند و خودشان را سپر قرار دادند که امام بتواند این دو رکعت نماز خوف را بخواند...ولی گفته‏اند در همان وقت امام فرمود: حجله عروسی راه بیندازید، من می‏خواهم عروسی قاسم با یکی از دخترهایم را در این جا لااقل‏شبیه آن هم که شده ببینم! یکی از چیزهایی که از تعزیه‏خوان‏های‏ما هرگز جدا نمی‏شد عروسی قاسم نوکد خدا; یعنی نو داماد بود. در صورتی که این در هیچ کتابی از کتاب‏های تاریخی معتبر وجود ندارد.»(۵) بر گرفته از مجله ماهنامه پاسدار اسلام، شماره ۲۰۹ نتیجه آنکه ماجرای دامادی حضرت قاسم بن الحسن افسانه ای بیش نیست و خلاف ادب است که در ایام حزن واندوه اهل بیت در روز عاشورا شیرینی و شادی نمایند. زیرا از نشانه های شیعیان آن است که در شادی اهل بیت شاد و در ایام حزن واندوه آنان ماتم زده باشند متاسفانه چیزی که صحت ندارد چگونه ثبت ملی می شود خرافات تا چه حد
  • حیاتی سلام علیکم توضیح در مورد مراسم عروسی قاسم مطلبی که غالبا بین عربهای عراق و ایران مرسوم است اینکه امام حسین علیه السلام شب عاشورا یکی از دخترانش که معمولا سکینه یا فاطمه صغری میگویند، به عقد حضرت قاسم درآورده و لذا نمادهای عروسی مانند آینه، حنا، شیرینی، گل و شاخه سبز درخت و... در سینی به نام حضرت قاسم میگذارند که شبیه به خلعت عروسی بردن و یا جهاز بردن در طبق های متعدد است البته چون عزاداری است، کنار اینها خرما، شمع و... گذاشته میشود ✔ اما تحقیق در مورد این واقعه : در مقاتل معروف شیعه مانند اللهوف سید بن طاووس، نفس المهموم شیخ عباس قمی، منتهی الامال شیخ عباس قمی و... و کتب مفصل تاریخ از علمای اهل سنت مانند تاریخ طبری، مقتل خوارزمی و... و همچنین در بین علما و روضه خوان های برجسته و مطلع بر وقایع تاریخی از گذشته تا به حال، اثری از این مطلب و یا اشاره به آن در روضه خوانی ها نیست. طبق بررسی ها و تحقیق گسترده ای که چندین سال قبل داشتم، تنها مقتلی که این مطلب را نقل کرده، مقتل طریحی است که یکی از عالمان اهل سنت است(البته تعداد کمی از کتب دیگر هم نقل کرده اند که همگی به نقل از این کتاب است) اما این مطلب به دلایل زیر مورد توجه روضه خوانها و مقتل نویسها نبوده است و صحت ندارد: ۱. سن حضرت قاسم که یقینا زیر سن ۱۵ سال است و پسر نابالغ است ۲. شرایط شب عاشورا که صدای همه یاران ابی عبدالله به دعا همچون صدای زنبور پیچیده است(تشبیهی که در مقاتل و کتب تاریخی گفته شده) ۳. کیفیت نقل داستان که ممانعت سکینه دختر امام حسین علیه السلام از رفتن قاسم به میدان جنگ و... همه این دلایل و... سبب میشود که این مطلب تایید نگردد تقاضامندم که قبل از ثبت اینگونه مسائل که یک مساله تاریخی و علمی است، ابتدا با علما و متخصصان این علم مشورت گردد و جلوی اقدامات صرفاً احساسی گرفته شود. در کنار شور واحساس باید شعور و تحقبق باشد. باتشکر