چرا اصلاح طلبان در شوراها، قافیه را باختند
خورنا | فردین آذریان: یکشنبه ۵ شهریورماه ۹۶ اولین جلسه از سلسله جلسات “بررسی علل شکست اصلاح‌طلبان خوزستان در انتخابات شوراها” به همت سازمان جوانان مجمع نیروهای خط امام (ره) خوزستان و با سخنرانی دکتر قمشی، رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان خوزستان، تورج فتاحی، دبیر حزب مردم‌سالاری استان خوزستان و با حضور عبدالله سلامی، دبیر حزب اتحاد ملت خوزستان در دفتر حزب برگزار شد.
در ابتدای جلسه آقای دکتر قمشی پیرامون عدم تطابق دموکراسی در جوامع قومی نکاتی چند را متذکر شد و خاطرنشان داشت در چنین جوامعی مدل دموکراسی که مورداستفاده قرار می‌گیرد، مدل دموکراسی توافقی است.
وی در ادامه افزود در استان خوزستان چهارچوب‌های اصلاح‌طلبی در تاروپود قومی مانده است که البته از این حرف نباید این‌گونه سوءبرداشت شود که بنده موافق مطالبات نیستم چراکه فراموشی مسائل قومی امری ناممکن است. لیکن سطح مسائل قومی برای ما به‌درستی تعریف‌نشده است.
رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان خوزستان چنین ادامه داد که ما در استان درزمینهٔ بهره بری از نخبگان دچار مشکل هستیم. در انتخابات اخیر در شورای سیاست‌گذاری پارامترهایی برای انتخاب افراد داشتیم، اما در عرصه عمل همه‌چیز فراموش شد و بحث به‌گزینش قومی افراد گروید و تا این معضل برطرف نگردد در آینده نیز شاهد تکرار این اتفاقات خواهیم بود.
وی چهار عامل اساسی شکست اصلاح‌طلبان را چنین برشمرد:
اولین مسئله تفوق نگاه قومی بر نگاه دموکراسی بود. دومین نکته هم‌زمانی انتخابات ریاست‌جمهوری با انتخابات شورای اسلامی شهر بود که باعث شد تمامی نیروهای سیاسی توان خود را در جهت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری به کار بگیرند و کمتر توجهشان به انتخابات شورای اسلامی شهرها معطوف شود.
وی سومین علت را فرآیند ضعیف تصمیم‌گیری میان نیروهای اصلاح‌طلب دانست و تصریح کرد: وقتی قصد داشتیم از میان ۳۰ نفر لیست را انتخاب کنیم در شرایطی که این لیست بتواند هم‌زمان رضایت خاطر همه افراد را کسب کند کار سختی پیش رو داشتیم. این عدم خروجی نشست‌ها نیز برگرفته از همان نگاه قومی بود که پیش‌ازاین بدان اشاره شد.
قمشی چهارمین علت ناکامی اصلاح‌طلبان را رد صلاحیت گسترده نیروهای اصلاح‌طلب خواند و گفت: آن دسته از نیروهای کیفی که می‌توانستند با حضور خود موجبات همبستگی و تصمیم یکپارچه را فراهم آورند رد صلاحیت شدند و این مزید بر علت شد تا حلقه ناکامی‌های ما تکمیل شود.
در پایان دکتر قمشی افزود که ما [اصلاح‌طلبان خوزستان] در انتخابات شورای شهر ورود نکردیم که اگر چنین می‌شد قطعاً پیروزی از آن ما بود.
در ادامه تورج فتاحی، دبیر حزب مردم‌سالاری خوزستان ضمن تشکر از مجمع نیروهای خط امام خوزستان جهت برگزاری این نشست خاطرنشان کرد: که تاکنون هیچ نشستی در خصوص آسیب‌شناسی جریان اصلاحات استان برگزار نشده و فضای مجازی را علی‌رغم تمام نکات مثبت آن عامل بسیاری از سوءتفاهمات خواند و از آن به‌عنوان آسیبی جدی یادکرد.
وی چهار اتفاق از سال ۷۶ را که شامل پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهور، پیروزی انتخابات شورای شهر، پیروزی انتخابات مجلس و پیروزی دور دوم ریاست‌جمهوری می‌شد، یادآوری نمود و گفت که پس‌ازاین چهار اتفاق اصلاح‌طلبان وارد روند شکست‌های پی‌درپی شدند و حال لازم است با انجام مقایسه‌ای از حوادث گذشته نسبت به آینده تحلیل بهتری ارائه دهیم. به‌طورکلی جدال‌های بین اصلاح‌طلبان و سهم خواهی ها موجب تضعیف جریان اصلاحات گردید که علت آن فقدان یک رهبری جدی برای این جریان است که در انتخابات اخیر شورای شهر نیز شاهد فقدان این رهبری مشخص بودیم. اگر در این انتخابات موفق به ارائه لیست می‌شدیم قطعاً پیروز انتخابات بودیم. گرچه دکتر محمد کیانوش راد در انتهای این روند ورود کردند لیکن ورودی دیرهنگام بود.
وی در توضیح این مطلب افزود که احزاب ما متأسفانه هنوز به بلوغ لازم برای پیشبرد اهداف نرسیده‌اند و حال نیاز ما وجود چهره‌ای کاریزماتیک جهت راهبری است. به‌واسطه همین فقدان رهبری جدی، مواضع مختلفی که بخشی فردی و بخشی دیگر محفلی بود اتخاذ گردید که در برخی موارد به اسم رویکرد حزبی تصمیمات محفلی گرفته می‌شد. مسئله بعدی ضعف سازمان‌دهی شورای سیاست‌گذاری بود و این ضعف سبب عدم استفاده از حداقل ظرفیت‌ها شد.
دبیر حزب مردم‌سالاری خوزستان با اشاره به ضعف و کاستی‌های موجود در احزاب خاطرنشان کرد که بدین ترتیب نیازمند فعالیت جبهه‌ای هستیم. وی همچنین تزلزل جدی برخی احزاب را یادآور شد که به‌طور پیوسته موجب تغییر مواضع آن‌ها می‌گردید. مواضعی غیر مستدل که بیشتر احساسی و واکنش بودند و بعضاً موجب آبستراکسیون می‌گردید.
در ادامه نشست عبدالله سلامی، دبیر حزب اتحاد ملت با تشکر از مجمع نیروهای خط امام به‌منظور برگزاری اولین جلسه با این محوریت، عرایض خود را با عنوان عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان خوزستان آغاز نمود و گفت مایلم صحبت‌های خود را حول مورد سومی که آقای قمشی در خصوص علل شکست اصلاح‌طلبان در انتخابات اخیر شورای شهر برشمردند، ادامه دهم.
وی افزود ما [اصلاح‌طلبان خوزستان] برخلاف فرمایش جناب آقای فتاحی مبتنی بر عدم وجود مرجعیت سیاسی در انتخابات شورای شهر پنجم با دو مرجع سیاسی در انتخابات اخیر مواجه شدیم. آقای کیانوش راد به‌عنوان هم‌افزای سیاسی و آقای شریعتی به‌عنوان نماینده جریان حاکم. بنده در پی یافتن دلیل عدم تمایل برای ارائه لیست واحد از سوی اعضای شورای سیاست‌گذاری بودم، که این امر خلاف ذات فعالیت اصلی سیاسی است و درواقع علت اصلی شکست ما همین بلا موضع کردن رقابت سیاسی است.
عبدالله سلامی ادامه داد اختلافات تاکتیکی در عرصه سیاسی امری طبیعی بوده لیکن عامل اصلی شکست ما در انتخابات شورای پنجم فردی است که توصیه به عدم ارائه لیست واحد نمود که این شخص آقای دکتر شریعتی بود. برخلاف صحبت جناب آقای قمشی مبنی بر اختلافات قومی که این امر را از علل شکست در انتخابات برشمردند، مسائل قومی از گذشته بوده و موجب شکست یا پیروزی ما شده‌اند. درواقع استفاده از جایگاه قومی خاص که پایگاه رأی بالایی برای ما دارد و سرمایه گزاری در ای حیطه امری منطقی است، ارائه مدل‌های مختلف برای بستن لیست خود یک تاکتیک است.
در ادامه نشست شهاب‌الدین نظری، دبیر مجمع نیروهای خط امام خوزستان عرایض خویش را با ارائه گزارش مختصری از روند عملکرد شورای سیاست‌گذاری آغاز نمود و برشمرد: پس از مسائل پیرامون انتخاب رئیس شورای سیاست‌گذاری طبیعتاً باید وارد روند ارائه لیست می‌شدیم اما طیفی از احزاب صرفاً به دنبال عدم ارائه لیست بودند. بنده از آقای قمشی به‌عنوان رئیس شورای سیاست‌گذاری این سؤال را دارم که چرا با این احزاب که با هدف کارشکنی در جلسات شرکت نمی‌کردند، برخوردی صورت نگرفت؟
وی افزود بدین ترتیب به ما [موافقان ارائه لیست] باید حق داد که در مورد نیت افراد دچار شک و شبهه شویم. در همان زمان تحلیلی را ارائه نمودم که لازم می‌دانم در این جلسه بازگو کنم. درواقع سه طیف موجب شکست ما در انتخابات شدند، طیف اول افرادی که مأموریت داشتند که فهرستی از جانب ما ارائه نشود، طیف دوم افرادی که می‌دانستند در صورت ارائه لیست افراد موردنظر آن‌ها در لیست قرار نخواهند داشت و طیف سوم به علت عدم اطلاع کافی دچار اشتباه در تحلیل شدند.
شهاب‌الدین نظری دبیر مجمع نیروهای خط امام چنین ادامه داد، همان کسانی که در شورای سیاست‌گذاری رأی بر عدم ارائه لیست داده، پس از ارائه لیست توسط موافقان در کمتر از ۲۴ ساعت لیست مجزایی ارائه دادند. نظری خطاب به آقای فتاحی افزود، چه اتفاقی افتاد که نظر شما به‌عنوان موافق ارائه لیست، در پایان کار شورای سیاست‌گذاری به مخالف تغییر کرد؟
فتاحی پیرو مطالب مطرح‌شده توسط سلامی گفت: قادر به درک عرایض شما نیستم؛ چراکه تردید در ارائه لیست از همان ابتدا وجود داشت و بسیاری در این رابطه با بنده صحبت‌هایی داشتند و علت شکست را عدم آسیب‌شناسی انتخابات مجلس دهم در استان می‌دانم که مشکلات موجود به انتخابات شورای پنجم کشیده شد و اعتقادی به سازمان‌دهی شدن مشکلات توسط گروهی خاص ندارم.
شکرالله کلاه‌کج عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان خوزستان در ادامه بحث افزود: بنده معتقدم نباید به سنت‌های اشتباه پافشاری کرد و باید به‌جای مرجعیت سازی سیاسی، کارایی احزاب را افزایش داد. وی خاطرنشان کرد در همه انتخابات محافل و گعده‌های انتخاباتی برگزار می‌شده لکن در این انتخابات این محافل خارج از شورای سیاست‌گذاری شکل گرفت و علت این قبیل مشکلات عدم آسیب‌شناسی معضلات انتخابات مجلس دهم بود.
علی جمشیدی مسئول حزب اراده ملت در استان خوزستان در پایان صحبت آقای کلاه‌کج، ضمن تشکر از مجمع نیروهای خط امام نکاتی چند را برشمرد و افزود، واکاوی را می‌بایست از ابتدای امر آغاز نمود و معتقد هستم در انتخابات شورای پنجم در انتخاب اعضای حقیقی شورای سیاست‌گذاری دقت کافی صورت نگرفت و افرادی بدون سابقه قابل دفاع وارد شورای سیاست‌گذاری شدند و شورا از مأموریت اصلی خود که ارائه لیست است عدول کرد.
وی ادامه داد: مسئله بعدی انجام تخلفات آیین‌نامه‌ای جهت ارائه لیست واحد بود که علی‌رغم تصویب ارائه لیست در شورا، مجدداً و یک هفته مانده به انتخابات رأی‌گیری برای ارائه لیست شد که این بار رأی نیاورد. نکته قابل‌ذکر دیگر فشار از سوی عده‌ای برای تغییر برخی اشخاص حقیقی موافق ارائه لیست بود که موجب افزایش تعداد مخالفان ارائه لیست گردید. ازجمله موارد دیگری که نماینده حزب اراده ملت متذکر شد، ارائه لیست دوم جهت برهم زدن فضای سیاسی و استفاده غیرقانونی از نام حزب اراده ملت به‌عنوان حامی لیست دوم بود. همچنین با اشاره به عدم حضور احزاب مخالف ارائه لیست در جلسات آسیب‌شناسی بیان نمود ای خود نشانه‌ای بر عدم تمایل آن‌ها برای رفع مشکلات است.
پیرو روند جلسه سؤالاتی از سوی حاضرین با محوریت دلیل عدم تمایل بر ارائه لیست واحد مطرح گردید که برخی از آن‌ها در ادامه ذکر میشود:
هادی سواری: سؤالی که هرگز پاسخ داده نشد این است که چرا علی‌رغم فلسفه وجودی شورای سیاست‌گذاری رأی بر عدم ارائه لیست واحد داده شد؟
سید دانیال موسوی خطاب به جناب آقای قمشی: چرا شورای سیاست گذاری نسبت به مخالفان ارائه لیست سکوت اختیار کرد و بفرمایید نسبت به تقلب و تخلفات انتخاباتی چه واکنشی از جانب شورا نشان داده شد؟
رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان خوزستان چنین افزود: باید فضای فکری آن زمان را در نظر گرفت. هم بختیاری‌ها هم عرب‌ها معتقد بودند پیروز انتخابات خواهند بود که باید نسبت به این تحلیل‌ها پاسخگو باشند. بنده معتقدم کسانی که مخالف ارائه لیست بودند در اقلیت قرار داشتند ولی هنگامی‌که ما تا یک‌شب مانده به شروع تبلیغات همچنان در این مکانیسم دچار مشکل بودیم عملاً قادر به ارائه لیست نخواهیم بود. اگر توانایی عبور از این مشکل بودیم قطعاً لیست ارائه می‌شد و زمانی که در مسائل اساسی دچار مشکل هستیم، اعضای شورا متمایل به عدم ارائه لیست شده و به همین واسطه در هفته پایانی جمع‌بندی شورای سیاست‌گذاری حاکی بر عدم ورود به انتخابات بود که این امر می‌بایست مایه عبرت گردد و به اعتقاد بنده موکول کردن تقصیرات بر گردن افرادی خارج از شورای سیاست‌گذاری صحیح نیست لیکن ازلحاظ قانونی نمی‌توان بر آن ایرادی گرفت.
قمشی خاطرنشان کرد بنده نیز موافقم که ارائه لیست بسیار بهتر بود لیکن مسائل را باید به‌مقتضای زمان سنجید. در رابطه با برخی از صحبت‌ها و موارد مطرح‌شده، بنده به‌عنوان رئیس شورای سیاست‌گذاری همان روند پیشین شورا را ادامه دادم و بسیاری از مشکلات موجود از شورای پیشین بود. و این نکته را باید در نظر گرفت که تا روز آخر تردید در مورد رأی آوری آقای روحانی در کشور و استان وجود داشت و برخی اقدامات و تحلیل‌ها به همین واسطه بود.
فتاحی در ادامه افزود، مگر آقای شریعتی برآمده از بطن جریان اصلاح‌طلبی نبوده است؟ چگونه احزاب می‌توانند اظهارنظر کنند ولی چنین حقی را برای ایشان قائل نیستیم؟ به‌هرحال ایشان نماینده عالی دولت در استان هستند.
دراین‌بین عبدالله سلامی اضافه کرد، هیچ‌کس منکر حق آقای شریعتی برای اظهارنظر نیست اما عرض بنده این است که ما دو مرجعی شدیم و عده‌ای به عدم حضور اصرار کردند که همین امر علت شکست ما بود.
فتاحی: به‌هرحال باید پذیرفت افراد حق اظهارنظر دارند و احتمال اشتباه نیز وجود دارد و نباید چنین گفت که این مسئله عامدانه و سازمان‌دهی شده است.
سلامی نیز اضافه نمود، بنده عرض کردم دو مرجع سیاسی ایجادشده است آن مرجعی که توصیه به عدم ورود نموده است اشتباه کرده و علت شکست است ، فتاحی نیز چنین پاسخ داد که، علت اصلی عدم ورود اصلاح‌طلبان به انتخابات و مخالفت شخص بنده بر ارائه لیست، احساسی شدن و ایجاد حواشی زیاد افراد بود که عملاً امکان ارائه لیست ایجاد نگردید و درواقع هیچ راهبرد صحیحی وجود نداشت.
در پایان آقای قمشی در پاسخ این سؤال که آیا مشاور استاندار بودن شما تأثیری بر تصمیم‌گیری‌های شما نداشت ؛ بیان کرد : باید بگویم کسانی که طرح چنین سؤالاتی را می‌کنند شناخت کافی نسبت به بنده ندارند و هرگز این‌گونه نبوده است.
در انتها فتاحی بر لزوم استمرار چنین جلساتی تأکید کرد و سپس شهاب‌الدین نظری به عدم حضور برخی احزاب و لزوم پاسخگویی به رسانه‌ها اشاره نمود و از استمرار این سلسله جلسات در روزهای یکشنبه خبر داد.
