“کَت‌ها” خنک‌کننده دست‌ساز انسان‌های کهن؛ پذیرای مردم برای فرار از گرمای خوزستان

خورنا – صنعت گردشگری دزفول یک مسیر مهم و پر استعداد بوده که در صورت توجه و رفع نیازهای آن می‌توان مسیر شکوفایی اجتماعی و اقتصادی شهرستان را بیش از گذشته هموار کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از دزفول، دز رودخانه‌ای است که از رشته کوه زاگرس میانی (در جنوب استان لرستان شهرستان الیگودرز) سرچشمه می‌گیرد و با ورود به شمال استان خوزستان و شهرستان اندیمشک، نقشی مهم در تاریخ چند هزار ساله این مناطق را به خود اختصاص داده است.

نقطه آغاز و احداث کت در دزفول مشخص نیست ولی در سال‌های گذشته و در قسمتی از مسیر رودخانه دز به دلیل دره‌ای بودن اشکفت هایی مشرف به رود دز در مسیر این رودخانه در شهرستان دزفول کنده کاری شده که در گویش محلی به کَت (Kat) شهرت یافته و درگذشته، اغلب برای فرار از گرمای سخت خوزستان تابستان مورد استفاده مردم بوده‌اند ولی امروزه به محل و جاذبه‌ای منحصر به فرد برای تفریح مردم و گردشگران تبدیل شده‌اند.

کت‌های ساحل دز در دل صخره‌های کنار رودخانه و از جنس سنگ کانگرو مرا تشکیل و حفر شده‌اند و دیواره کت‌ها معمولاً ارتفاعی بین دو تا چهار متر داشته و سقف آن‌ها به وسیله سنگ‌های ریز و درشت که به شکل طبیعی زمین هستند، تزئین شده‌اند.

مساحت کت‌ه،ا بسته به امکان توسعه و کاربرد آنها از ۵ مترمربع شروع شده و تا بیش از ۱۰۰ مترمربع نیز حفر می‌شوند و با آغاز فصل گرما، لذت آب تنی اهالی محلی و گردشگران غیر بومی را دلنشین و ماندگارتر می‌کنند.

شرق‌شناسی روسی، کلمه کت را به معنای کندن ترجمه کرده و فرهنگ دهخدا واژه کت را (کاریز، و کاریزکن کت کن) معنی می‌کند و در مورد کاریز می‌نویسد: کاریز، جوی آبی را گویند که در زیرزمین بکنند، تا آب از آن روان شود. (در دزفول کاریز به قمش یا قنات شهرت دارد) در فرهنگ عربی نیز، کهف معنایی معادل کت دارد.

کت‌ها خنک کننده دست ساز انسان‌های کهن

مدیر انجمن دوستداران و پژوهشگران شهرستان دزفول نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار داشت: قدمت کت‌های دزفول به سال‌های بسیار دور بر می‌گردد و در گذشته، افرادی با عنوان میراب یا آب سالار وظیفه کنترل ورودی به تونل‌های آب رسانی و شبکه‌های آبیاری زیرزمینی آن زمان شهر دزفول را بر عهده داشته از کت‌ها، برای اقامت در کنار دهانه ورودی آب به شبکه آب رسانی، استفاده می‌کردند.

این فعال و کارشناس میراث فرهنگی افزود: امروزه کت‌ها هم چنان محبوبیت خود را حفظ کرده و به محلی تفریحی با کارکرد گردشگری تبدیل شده و مردم بسیاری از شهرهای مختلف، به خصوص شهرهایی با آب و هوای گرم در تابستان به شهر دزفول آمده و ساعاتی از شبانه‌روز را درون این کت‌ها و در کنار ساحل زیبای رود دز می‌گذرانند.

آذر کیش گفت: شبیه بودن فضای درون کت‌ها به غار و نزدیکی به رود موجب می‌شود، اقامت در این کت‌ها در طول گرمای روز برای مردم بدون استفاده از هیچ گونه وسایل برقی و خنک کننده و برای فرار از زندگی ماشینی، دلپذیر و لذت بخش باشد.

گردشگری توسعه دزفول را شتاب می‌بخشد

حجت الاسلام و المسملین سید محمد علی قاضی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در دزفول اظهار داشت: شهرستان دزفول در بخش‌های مختلف شهری و روستایی خود، دارای ظرفیت گسترده در حوزه گردشگری است.

وی افزود: متناسب با همین ظرفیت، گردشگران مختلفی با حضور در شهرستان از امکان موجود در دزفول مطابق با رعایت اخلاقی و شرعی استفاده می‌کنند و همین مقوله مسیر توسعه دزفول در بخش گردشگری را شتاب می‌بخشد.

امام جمعه دزفول عنوان کرد: بیش از این و متناسب با همین ظرفیت، اجرای طرح پیوست فرهنگی در بوستان‌های ساحلی و دیگر اماکن گردشگری دزفول مورد توجه قرار گرفت و در خطبه‌های نماز جمعه نسبت به اجرای آن تذکرات لازم، داده شد.

وی گفت: اگر طرح پیوست فرهنگی در شهرستان جدی گرفته شود بسیاری از مشکلات و نا به هنجاری‌های موجود کاسته و شاهد رونق گردشگری و گسترش امنیت اخلاقی به نحوی مناسب و در کنار هم خواهیم بود.

کت‌های دزفول به هتل تبدیل شوند

حبیب الله آصفی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در دزفول اظهار داشت: دزفول در زمینه گردشگری، دارای استعدادی منحصر به فرد بوده و باید با توسعه گردشگری زمینه ورود گردشگران و ماندگاری افراد را در شهرستان فراهم کرد.

وی افزود: ساماندهی ساحل رودخانه دز، کار دشواری بوده و در این خصوص نیازمند ورود سازمان آب و برق خوزستان هستیم و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول نیز باید بیش از گذشته، پیگیر توسعه شهرستان و بخش گردشگری دزفول در این حوزه باشد.

فرماندار ویژه دزفول با بیان این که، بیش از ۲۰۰ هکتار بافت تاریخی و خشتی و غارهایی در کنار رود خانه (کت) در این شهرستان وجود دارد، عنوان کرد: در صورت همکاری و پیگیری مناسب امکان تبدیل کت‌های موجود در ساحل رودخانه دز در این شهرستان امکان تبدیل به هتل را دارند که در صورت اجرای این طرح، صنعت گردشگری و توسعه اقتصادی دزفول بیش از گذشته شکوفا خواهد شد.

وی گفت: صنعت گردشگری دزفول، یک مسیر مهم و پر استعداد بوده که در صورت توجه و رفع نیازهای آن، می‌توان مسیر شکوفایی اجتماعی و اقتصادی شهرستان را بیش از گذشته، هموار کرد و همین مقوله بیش از هر چیز توجه به توسعه دزفول را از این مسیر به خود می‌طلبد.

دزفول ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری طبیعی را دارد

عباس پاپی زاده نیز در گفت‌وگو با خبرنگاران بیان کرد: شهرستان دزفول با وجود مناطق گردشگری منحصر به فرد ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری طبیعی را دارد و در صورت توجه مناسب به این ظرفیت، می‌توان شاهد توسعه و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار در منطقه باشیم.

وی افزود: ظرفیت‌های گردشگری، آب و هوای مطلوب و امکان گسترش ورزش‌های آبی با وجود رودخانه دز، زمینه تبدیل دزفول به منطقه شاخص گردشگری در استان خوزستان را فراهم کرده و ما باید از این استعداد و ظرفیت بهتر و بیشتر، استفاده کنیم.

نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: یکی دیگر از نکات مهم در زمینه گردشگری دزفول، حفظ ماهیت فرهنگی شهرستان و غنای تاریخی و نیازهای زیست محیطی آثار کهن و تاریخی و طبیعی شهرستان در حوزه‌های مختلف است و نباید این ماهیت را به بهانه‌های مختلف از بین برد.

وی گفت: ساحل رودخانه دز و وجود آثار تاریخی مختلف در این حوزه آبی و وجود کت‌ها در این منطقه، بیش از گذشته نقش و تأثیر گردشگری و خدمات این حوزه در مسیر توسعه و معرفی شهرستان را بیان می‌کند که با همدلی و همراهی می‌توان از این ظرفیت استفاده و مسیر عمران و آبادانی دزفول را بیش از گذشته هموار کرد.

توسعه گردشگری دفاع مقدس با استفاده از استعداد کت‌های دزفول

محمد رضا کرمی نژاد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در دزفول با اشاره به سفر حدود دو میلیون نفر مسافر نوروزی به این شهر در ایام تعطیلات نوروز، خاطر نشان کرد: شهرداری دزفول با هدف توسعه گردشگری به عنوان یکی از ظرفیت‌های شهرستان دزفول طرح‌ها و برنامه‌هایی را تعریف و هدف گذاری کرده است.

وی افزود: با وجود ظرفیت‌های گردشگری کم نظیر در دزفول به خصوص در ساحل رودخانه دز و با فراهم کردن زیر ساخت‌های لازم، این شهرستان در چند سال آینده به یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور تبدیل شده که این مهم با همدلی و هم زبانی دستگاه‌های اجرایی امکان پذیر است.

یعقوب زلقی نیز در در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در دزفول اظهار کرد:کت‌های دزفول، یک آثار طبیعی و فرهنگی منحصر به فرد تاریخی در کشور هستند و همین مقوله بیش از گذشته لزوم توجه به ظرفیت آنان را، مطرح می‌کند.

رئیس سابق میراث فرهنگی و گردشگری دزفول افزود: دزفول در زمینه دفاع مقدس نیز نامی ماندگار از خود به جای گذاشته است و با توجه به قدمت کت‌ها و حضور رزمندگان در این اماکن، باید با پیوند تاریخ زمینه رشد و توسعه گردشگری فرهنگی را در دزفول فراهم کرد.

باید بر روی ساختار گردشگری دزفول کار کنیم

نجف هدایت نیز در دومین همایش دزفول، چشم انداز توسعه و پیشرفت که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، بیان کرد: ایران ظرفیت‌های زیادی دارد که تا پیش از این برای دنیا ناشناخته مانده بود، اما اکنون که باید از این فرصت برای جذب توریست استفاده کنیم.

این محقق و پژوهشگر همچنین عنوان کرد: در دزفول، ورود چند هزار گردشگر خارجی سود بسیار بیشتری نسبت به ورود یک میلیون گردشگر داخلی دارد اگر هر گردشگر خارجی با ورود به دزفول دو هزار یورو هزینه کند، اشتغال و ارز بسیار خوبی برای شهرستان به وجود می‌آورد.

وی گفت: باید زیربنا و ساختار گردشگری و حضور توریست‌ها را در شهرستان آماده‌تر از قبل کنیم چرا که، این امر اشتغال بسیار خوبی در دزفول ایجاد خواهد کرد و بسیار پرسود خواهد بود.

گزارش از محمدامین جمشیدی