خبرگان رهبری، سیاست و حسن خمینی

خورنا – رضا صادقیان: سید حسن خمینی قبل از هر عنوان و تعریفی فرزند حاج احمد آقا و نوه بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی ایران است. در میان بحث و جدل‌های سیاسی طیف‌های سیاسی اوست که وارد میدان می‌شود و گفتار و فعل‌های بیان شده از سوی سیاستمدارها را با کلام و رفتار امام(ره) مطابقت داده و براساس متون به‌یادگار مانده خط حقیقی امام خمینی را نشان می‌دهد. نمی‌توان سند و گفتاری را نشان داد که حکایت از طی کردن راهی دیگر به‌جزء ادامه خط امام از سوی نوه ایشان باشیم. گاه شاهد آن هستیم اشخاص و طیف‌ سیاسی اصول‌گرا از ایشان می‌خواهد در مقابل تحریف سخنان امام از خود واکنش نشان داده و یا حرکت حزب و جریان سیاسی غیرهمسو را محکوم نماید، همین درخواست‌ها حتی اگر به هدف نقد و تخریب وی صورت پذیرفته باشد نشان از جایگاه مهم و غیرقابل تردید وی در معادلات سیاسی دارد.

بعد از اعلام حضور وی در انتخابات خبرگان رهبری توسط نزدیکانشان، رسانه‌های کشور با گرایش‌های سیاسی متفاوت در نقد و حمایت از رفتار سیاسی سیدحسن خمینی واکنش نشان دادند، کردار نشریات بازگو کننده مهم بودن نقش وی در صحنه‌ی سیاسی کشور است. برخی به اشتباه حرکت وی را اولین حضور رسمی وی در قدرت و کارزار انتخابات معنا نمودن، حال آنکه ایشان به دلیل جایگاه و منصوب بودن به بیت امام ناخواسته و از روز نخست در میدان سیاست بوده‌اند، خواستن‌ها و نخواستن‌های هیچ کدام از جریان‌های سیاسی و فعالین عرصه اجتماع و سیاست در این بودن و حضور همیشگی تفاوتی ایجاد نمی‌کند. اینکه این بودن را از کدام منظر بررسی نماییم حرف دیگریست، ناچاریم بپذیریم حسن خمینی همیشه در صحنه سیاست کشور حضور داشته. حضوری که به دوگونه روی داده است، یا کلام شخصی خویش را به زبان جاری ساخته و با عمل خویش همانند دیگر شهروندان و سیاست‌مدارها در مقابل رویدادها واکنش نشان داده و یا آنکه با توجه به جایگاه خانوادگی عنوان سخنگوی رسمی بیت امام را به دوش گرفته است. همان اندازه که نقش نخست وی به عنوان استاد حوزه، محقق دینی و مدیر نشر آثار امام مهم و تاثیرگذار است نقش حسن خمینی در جایگاه دوم نیز پراهمیت می‌نماید.

نمی‌توان حضور وی در انتخابات خبرگان رهبری را با انتخاب تیترهای بزرگ و در تقابل با رفتار جریان‌های منتقد جدی‌تر از قبل تلقی کرد، چنین برداشت‌هایی حکایتی را بازگو می‌نمایند که حضورها و بودن‌های قبل از اعلام کاندیدای خبرگان غیرجدی بوده است، در حالی که تولد، پرورش و فعالیت‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی وی به دلیل مرتبه زیست‌شان در مقایسه با دیگر فعالین سیاسی و یا ثبت‌نام کنندگان در انتخابات متفاوت است. سیدحسن خمینی قائم به خویش و جایگاه خانوادگی‌اش است و همچون بسیاری از اشخاص سیاسی و جویندگان قدرت وابسته و وامدار جریان و طیف سیاسی نیست.

همیشه شاهد بوده‌ایم که جریان‌های سیاسی فعال در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی تلاش می‌کنند نظرات و رفتار خویش را در جهت همسویی با اندیشه‌ها و دیدگاه‌های حضرت امام (ره) بیان دارند، حال آنکه سیدحسن نیاز به چنین کوشش و جدیتی ندیده و نمی‌بیند.

نزدیکی دیدگاه‌های وی به یکی از دو جریان سیاسی کلان در نظام محل بحث و ایراد نیست، حضور و فعالیت‌های وی چه با پوشش گفتمان اصول‌گرایی و یا اصلاح‌طلب در دوران حیات سیاسی‌ و اجتماعی‌شان صورت پذیر لاجرم به استحکام قدرت و پایداری بیشتر حاکمیت منجر خواهد شد. بی‌تردید جنس حضور حسن خمینی در وضعیت فعلی باعث قوام و فزون شدن سرمایه اجتماعی در کشور خواهد شد، سرمایه‌ای که نه می‌توان و نه امکان نادیده انگاشتن‌اش هست. قدرت کلام، جایگاه خانوداه‌گی، تحصیلات عالی حوزوی، فعالیت در عرصه اجتماع، نگاه نقادانه داشتن و پیروی از خط امام و رهبری سرمایه‌هایی است که وی به همراه دارد، امید آنکه قدرت‌مدارن و رای دهندگان با نگرشی عمیق‌تر به حضور وی در خبرگان رهبری بنگرند.