خورنا – میلاد گل‌داری، اهواز –  روزه فواید جسمی و روحی فراوانی برای انسان در بردارد و روزه داری شفا بخش جسم و همچنین توان بخش جان انسان است. تحقیقات ثابت می‌کند روزه‌داری درست که با کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصد مصرف غذا همراه است، نتایجی چون کم شدن چربی‌های ذخیره، کم شدن میزان چربی خون و کلسترول و نیز فعال شدن سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارد .

روزه داری، چربی خون بالا و استرس

طی مطالعات صورت گرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن می‌شود. برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم زیر نظر پزشک معالج و یک متخصص تغدیه می‌توانند روزه بگیرند و از اثرات مفید روزه بهره‌مند شوند. روزه‌داری در اغلب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارد نقش موثری در بهبودی این نوع بیماری‌ها دارد .

البته، روزه داری نباید موجب پرخوری به هنگام سحر و افطار و بی نظمی در خواب شب شود. بر اساس آخرین یافته‌ها و تحقیقات علمی، روزه داری اسلامی به شیوه صحیح به کاهش استرس‌ها و اضطراب منجر می‌شود .

روزه در گرما از منظر احادیث

چند سالی است که ماه مبارک رمضان با فصل گرم تابستان مقارن شده و همین امر موجب شده است روزه و روزه داری در این ایام به دلایلی چند، از جمله طولانی بودن روزها و گرم بودن هوا و تشنگی و عطش ناشی از این گرما سخت و طاقت فرسا شود .

پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) در این رابطه فرموده است : «الصَّوْمُ فِی الْحَرِّ جِهَاد» روزه گرفتن در گرما، جهاد است .بنا براین، روزه در گرما نه تنها زیان آور نیست بلکه برای آن اجری بزرگ نیز در نظر گرفته شده است و به بهانه گرما نباید روزه داری را ترک کرد. امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: هر کس که یک روز در گرما روزه بگیرد و خیلى تشنه شود، خداى عز و جل هزار فرشته را وکیل مى کند که دست به صورت او بکشند و او را مژده دهند. و زمانى که افطار کند، خداى عز و جل مى فرماید: چقدر خوشبو هستى. فرشتگانم! گواه باشید که من قطعا او را آمرزیدم .

نکاتی تغذیه‌ای برای روزه‌داری در فصل گرما

1. در برنامه غذایی سحری از خوردن غذاهایی مثل انواع کوکو، بادمجان، سوسیس و کالباس، سس مایونز و سیر و پیاز و همچنین غذاهای چرب و پُرنمک که سبب تشنگی زیاد در طول روز می‌شود پرهیز کنید .
2. از غذاهای آب پز شده و خورشت‌های آبدار و کم نمک استفاده کنید .
3. بعد از خوردن سحری و به هنگام مسواک زدن، برای کاهش تشنگی و خشکی دهان از حجم کمتری خمیر دندان استفاده کنید .
4. سعی کنید در ماه رمضان میوه‌های آبدار و سبزی بیشتری مصرف کنید تا در طول روز دچار تشنگی نشوید. .
5. خوردن ۸ تا ۱۲ لیوان آب از افطار تا هنگام سحر سبب می‌شود تا شما در طول روز کمتر دچار تشنگی شوید .
6. برای اینکه بعد از خوردن افطار و سحری دچار سوزش معده و ترش کردن نشوید بهتر است از غذاهای سبک و کم چرب استفاده کنید. در ضمن مایعات را پس از اتمام غذا بخورید و بلافاصله بعد از خوردن سحری به رختخواب نروید.

لینک مطلب منتشره در وبسایت روزنامه همشهری مورخ دوشنبه هشتم تیر ماه ۱۳۹۴

اما «میلاد گل داری» یک نسخه از متن کامل این مقاله را برای «خورنا» ارسال کرده است که در ذیل می آید :

از فواید پزشکی تا نکات تغذیه ای روزه داری در گرما

میلاد گل داری – خورنا : روزه فواید جسمی و روحی فراوانی برای انسان در بردارد و روزه داری شفا بخش جسم و همچنین توان بخش جان انسان است . تحقیقات ثابت می‌کند روزه داری درست که با کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصد مصرف غذا همراه است ، نتایجی چون کم شدن چربی‌های ذخیره ، کم شدن میزان چربی خون و کلسترول و نیز فعال شدن سیستم ایمنی بدن را به دنبال دارد .

روزه داری ، چربی خون بالا و استرس

طی مطالعات صورت گرفته روزه گرفتن برای افراد مبتلا به چربی خون بالا مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم کرده و موجب افزایش میزان چربی مفید خون در بدن می‌شود. برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم تحت نظر پزشک معالج و یک متخصص تغدیه می‌توانند روزه بگیرند و از اثرات مفید روزه بهره‌مند شوند. روزه داری در اغلب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آن‌ها دخالت دارد نقش موثری در بهبودی این نوع بیماری‌ها دارد .

البته ، روزه داری نباید موجب پرخوری به هنگام سحر و افطار و بی نظمی در خواب شب شود و در صورت رعایت این مسائل و بر اساس آخرین یافته‌ها و تحقیقات علمی ، روزه داری اسلامی به شیوه ی صحیح به کاهش استرس‌ها و اضطراب منجر می‌شود .

خروج منظم مواد غذایی فاسد از بدن

بدن انسان مانند حوضی است که غذا از طرفی وارد و از طرف دیگر خارج می‌شود ؛ مثلاً مواد قندی از جانبی وارد شده و از جانب دیگر به‌مصرف سوختن رسیده و دفع می‌‌شود که آن ‌را حوضچه متابولیسمی (Metabolic – Pool) نامیده‌اند .

آنچه وارد می‌شود تازه است و آنچه خارج می‌شود از مانده‌ها و کهنه‌هاست و باید خارج شود . اکسیژنی که امروز وارد بدن می‌شود ۶ ماه بعد خارج شده و کلسیم امروز ۱۸۰ روز بعد مصرف می‌شود . اگر ازت رادیو اکتیو در غذا باشد چند هفته بعد آن‌ را در ادرار می‌بینیم .

در حالت عادی ، ورود مواد غذایی تازه به بدن از قاعده و نظم خاصی پیروی نمی‌کند و برعکس خروج مواد غذایی فاسد از بدن دارای نظم است . بنابراین انبارهای ذخیره مواد غذایی در بدن ، درست و مرتب پر نمی‌شوند و متابولیسم مواد غذایی ممکن است به‌صورت کامل صورت نگیرد و ممکن است فرد دچار بیماری‌های ناگوار شود .

روزه گرفتن موجب پیدایش نظم در ذخایر بدنی می‌شود و از پیدایش بسیاری از بیماری‌های ناگوار جلوگیری می‌کند (این خود دلیلی بر اثبات وجوب روزه داری است) .

دکتر الکسیس کارل درباره روزه مطالبی دارد تا آنجا که می‌گوید با روزه‌داری قند خون در کبد وارد می‌شود و چربی‌هایی که زیر پوست ذخیره شده‌اند و پروتئین‌های عضلات ، غدد و سلول‌های کبدی آزاد می‌شوند و به‌مصرف تغذیه می‌رسند که وقتی با سخن ژان فروموزان که می‌گوید بعضی عناصر ذخیره‌ای بدن برای ۳۰روز کافی ‌است ، در کنار یکدیگر قرار داده می‌شود نتیجه می‌گیریم که در پایان یک ماه روزه‌داری ، انسان دارای یک بدن آزاد شده از قید و بند سموم خواهدشد .

یک خاصیت پزشکی

اخیرا ولادیمیر نیکی‌تین ، استاد بیوشیمی با سال‌ها آزمایش و تجربه و تحقیق روی موش‌های صحرایی به‌اثبات رساند که به‌وسیله گرسنه نگهداشتن موش‌ها با متد مخصوص می‌توان عمر متوسط دو و نیم ساله آنها را به چهار سال و نیم رساند . وی معتقد است که اگر غدد فوق کلیوی مدتی گرسنگی بکشند ناچار می‌شوند هورمون‌های اضافی را که موجب عدم‌تعادل شده‌اند بخورند از این‌رو :

۱) اگر در طول سال ، پیشامدهای ناگواری اعم از سوء‌تغذیه ترشحات غددی را به‌هم زده باشند روزه می‌تواند تعادل مجددی بین آنها برای مدت‌ها برقرار سازد .

۲) روزه‌داری حتی در کسانی که لاغر یا دارای وزن طبیعی هستند ، باعث می‌شود بدن چربی‌های قبلی را بسوزاند و پس از پایان دوره روزه‌داری ، به جای آنها چربی تازه و مناسب‌تری را جایگزین کند . برای افرادی هم که چربی ذخیره‌ای زیادی در بدن خود دارند، فرصت مغتنمی فراهم می‌شود تا مقداری از آنها را برای تولید انرژی به مصرف رسانند و از اضافه وزن خود بکاهند .

۳) یکی از مهم‌ترین فواید روزه‌داری بهبود وضعیت بدن و تناسب اندام است که با سوخت بافت چربی و کاهش انرژی دریافتی میسر می‌شود .

بنابراین درصورتی که فرد روزه‌دار توصیه‌های بهداشتی را رعایت کند ، به‌طور طبیعی بعد از ماه رمضان ، به‌دلیل کاهش چربی‌های بدن باید تا چند کیلوگرم کاهش وزن پیدا کند . در سال‌های اخیر به‌دلیل عادات و رفتارهای غلط غذایی ، روزه‌داری نه تنها موجب کاهش وزن نمی‌شود و تهیه انواع و اقسام خوراکی‌ها و شیرینی‌های مختلف در مهمانی‌های افطار نه‌تنها موجب از بین بردن اثرات معنوی روزه شده بلکه با اسراف و پرخوری سرانجام اضافه وزن و چاقی را به همراه دارد .

نظر برخی پزشکان بزرگ جهان

۱) دکتر ژان فرموزان : در آغاز روزه داری ، زبان باردار است ، عرق بدن زیاد می شود ، دهان بو می گیرد ، گاه آب بینی را می افتد و همه اینها علامت شستشوی کامل بدن است . پس از سه ، چهار روز ، بو برطرف می شود ، اسیداُوریک ادرار کاسته می شود و شخص احساس سبکی و خوشی خارق العاده ای می کند و در این حال اعضا هم استراحتی دارند .

۲) دکتر تومانیاس : فایده بزرگ کم خوردن و پرهیز نمودن از غداها در یک مدت کوتاه ، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه داری ، مواد غذایی خود را دفع می کند و همین طور کبد ، که برای حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفرای خود را مصرف کند . در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقیمانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد . دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذا اندکی فراغت حاصل نموده و رفع خستگی می نماید . روزه یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته ، مخصوصاً امراضی را که به آلات هاضمه به خصوص کلیه و کبد عارض می شود و توسط دارو نمی توان آنها را علاج کرد ، روزه بخوبی معالجه می نماید . چنانچه بهترین داروها برای برطرف کردن سوء هاضمه روزه گرفتن است ، مرض مخصوص کبد نیز که موجب یرقان می گردد ، بهترین طریقه معالجه اش همانا روزه گرفتن است ، چه آنکه ایجاد این مرض اغلب اوقات بواسطه خستگی کبد است ، که در مواقع زیادی عمل و فعالیت نمی تواند صفرا را از خون بگیرد .

دکتر آلکسی سوفورین : تنها طریق برای قطع ریشه سرطان روزه است و بس . درمان از طریق روزه فایده ویژه ای در بیماری های کم خونی ، ضعف روده ها ، التهاب بسیط و مزمن ، دمل های خارجی و داخلی ، سل ، نِقرس ، بیماری های چشم ، مرض قند ، بیماری های جلدی ، بیماری های کلیه ، کبد ، و اسکلیرور ، روماتیسم ، استسقا ، نوراستنی ، عرق النساء ، خراز (ریختگی پوست) و بیماری های دیگر دارد .

روزه در گرما از منظر احادیث

چند سالی است که ماه مبارک رمضان با فصل گرم تابستان مقارن شده و همین امر موجب گشته است روزه و روزه داری در این ایام به دلایلی چند ، از جمله طولانی بودن روزها و گرم بودن هوا و تشنگی و عطش ناشی از این گرما سخت و طاقت فرسا گردد .

پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) در این رابطه فرموده است : “الصَّوْمُ فِی الْحَرِّ جِهَاد” روزه گرفتن در گرما ، جهاد است .

بنا بر این ، روزه در گرما نه تنها بد و زیان آور نیست بلکه برای آن اجری بزرگ نیز در نظر گرفته شده است و به بهانه ی گرما نباید روزه داری را ترک کرد . امام صادق علیه السّلام فرموده اند : هر کس که یک روز در گرما روزه بگیرد و خیلى تشنه شود ، خداى عز و جل هزار فرشته را وکیل مى‏کند که دست به صورت او بکشند و او را مژده دهند ؛ و زمانى که افطار کند ، خداى عز و جل مى‏فرماید : چقدر خوشبو هستى . فرشتگانم ! گواه باشید که من قطعا او را آمرزیدم .

نکاتی تغذیه ای برای روزه داری در فصل گرما

۱۵ نکته‌ تغذیه ‌ای برای روزه‌ داری در فصل‌ گرما وجود دارد که در زیر به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم :

۱) در برنامه غذایی سحری از خوردن غذاهایی مثل انواع کوکو ، بادمجان ، سوسیس و کالباس ، سس مایونز و سیر و پیاز و همچنین غذاهای چرب و پُرنمک که سبب تشنگی زیاد در طول روز می شود پرهیز کنید .

۲) از غذاهای آب پز شده و خورشت های آبدار و کم نمک استفاده کنید .

۳) بعد از خوردن سحری و به هنگام مسواک زدن ، برای کاهش تشنگی و خشکی دهان از حجم کمتری خمیر دندان استفاده کنید .

۴) سعی کنید در ماه رمضان میوه های آبدار و سبزیجات بیشتری مصرف کنید تا در طول روز دچار تشنگی نشوید .

۵) خوردن ۸ تا ۱۲ لیوان آب از افطار تا هنگام سحر سبب می شود تا شما در طول روز کمتر دچار تشنگی شوید .

۶) برای اینکه بعد از خوردن افطار و سحری دچار سوزش معده و ترش کردن نشوید بهتر است از غذاهای سبک و کم چرب استفاده کنید . در ضمن مایعات را پس از اتمام غذا بخورید و بلافاصله بعد از خوردن سحری به رختخواب نروید .