خورنا / در شهرها دیگر کمتر کسی قصه‌های «متل علی میش زا»، «متل هفت دختر»، «ملک جمشید و گیسو بانو»، «چین و ماچین»، «داستان نارنج طلا»، «حطاب»، «اعبید المای» را برای کودکانش می‌خواند.

برخی دلیل کمرنگ شدن قصه‌های عامه را موج جهانی شدن می‌دانند و بعضی ضعف سیاست فرهنگی نهادهای متولی. با تمام این مشکلات اما همچنان هستند افرادی که سعی در زنده نگه داشتن این قصه ها دارند و برای پویایی آنها اخیرا همایشی تحت عنوان “پدران و مادران قصه گو” را راه انداختند.

یکی از نقات قوت این همایش حضور سایر فرهنگ‌ها از زبان عربی گرفته تا سایر گویش‌های استان همچون بختیاری، دزفولی، بندری، بهبهانی، شوشتری است که همگی رنگین کمانی از فرهنگ را تشکیل می دهند.

ضبط آماتوری قصه‌های بکر

مجتبی گهستونی، دبیر همایش پدران و مادران قصه گو در این باره به خبرنگار مهر گفت: این جشنواره ۲۸ مهرماه راس ساعت ۱۴ و ۳۰ دقیقه در تالار مهتاب کتابخانه مرکزی کیانپارس برگزار می شود.

وی افزود: به دلیل بکر بودن موضوع قصه‌های معدودی از نواحی مختلف استان به دست ما رسید. لذا ترجیح دادیم با دوربین های آماتوری به ضبط قصه‌ها در شهرها و روستاهای مختلف بپردازیم.

دبیر همایش “پدران و مادران قصه‌گو” همچنین اظهار کرد: در نهایت پس از اینکه آثار به لحاظ ارزش‌های تصویری، صوتی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفتند ۲۰ اثر به بخش های مختلف جشنواره راه پیدا کردند.

گهستونی با اشاره به اینکه این همایش اولین و آخرین همایش قصه‌گویی نیست توضیح داد: دست اندرکاران همایش معتقدند که این همایش برای نخستین و آخرین بار برگزار نمی‌شود و به دلیل اهمیت موضوع که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده در تلاش هستیم تا برای ثبت و ضبط فرهنگ شفاهی سعی بیشتری داشته باشیم.

وی یادآور شد: در نظر داریم که بخشی از خروجی این جشنواره که آثار برگزیده هستند را در قالب آثار مکتوب، تصویری و صوتی عرضه کنیم.

دبیر همایش پدران و مادران قصه گوهمچنین گفت: اجرای زنده قصه گویی توسط قصه گویان آماتور و نخبه کشوری را در برنامه داریم.

گهستونی به مشکلات فرایند جمع آوری قصه ها اشاره کرد و گفت: متقاعد کردن شخصیت هایی که داستان های شفاهی را حفظ بودند بسیار مشکل بود مخصوصا اینکه بخواهند به جلوی دوربین بیایند چرا که این را نوعی دخالت در حریم خصوصی می دانستند.

وی افزود: عدم شناخت مردم از قصه و خاطره نیز از دیگر مشکلات ما بود و بسیاری اقدام به خاطره گویی می کردند در حالی که می دانستیم همان افراد قصه های زیادی را سینه به سینه نقل کردند و گمان می کردند این قصه ها فاقد ارزش هستند.

دبیر همایش پدران و مادران قصه گو گفت: بسیار سعی کردیم از چهره‌های موفق قصه گویی کشور که مردم با آنان خاطره دارند بهره ببریم اما مناسبت های همزمان در این جشنواره مانع از حضور آنان شد.

یادی از احمد محمود، احمد بیگدلی و حسان اگزار چنانی

اجرای مراسم یادبود شخصیت‌های قصه‌گوی قدیمی از دیگر برنامه‌های متنوع این جشنواره است.

قاسم منصور آل کثیر، مسئول بخش عربی همایش “پدران و مادران قصه گو” نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مراسم یادبود احمد محمود به عنوان داستان‌نویس برجسته کشور، حسان اگزار چنانی از شخصیت های برجسته قصه گویی عربی که قصه ها را با نوازندگی ربابه تعریف می کرد و احمد بیگدلی از دیگر داستان نویسان اهوازی را در خلال همایش اجرا می کنیم.

مسئول بخش عربی همایش پدران و مادران قصه گو اظهار کرد: هدف از برگزاری جشنواره پدران و مادران قصه‌گو که در سطح استان خوزستان و استان‌ های همجوار برگزار می‌ شود معرفی و رواج فرهنگ قصه‌گویی، جمع‌آوری و حفظ بخشی از سنت‌ های شفاهی برای آیندگان و ترغیب و تشویق عموم مردم به پاسداشت از میراث فرهنگی کهن خود است.

وی توضیح داد: قصه‌ها همواره زنده و پویا هستند حتی اگر میراث و فرهنگ‌‌های مادی از میان بروند، در آن صورت به نظر می‌رسد تنها جایی که فرهنگ می‌‌تواند به بقای خود ادامه دهد، فقط در عالم قصه و افسانه‌‌ است، همان جهانی که “جاودانگی”، در آن خانه دارد و گشاده‌ رو و سخاوتمند، در ذره ذره گستره پایان ‌ناپذیرش، شبان و نگهبان موقعیت‌ های آسیب پذیری همچون فرهنگ هستند.

آل‌کثیر افزود: “قصه‌‌ها”، به آدابی پیوسته بودند که با پیش‌ فهم‌های مخاطبان و توقعات ذهنیِ آنها و همچنین زمان و مکانی که قصه در آن گفته‌ می ‌شد، رابطه ‌ای تنگاتنگ و ناگسستنی داشتند.

مسئول بخش عربی همایش پدران و مادران قصه گو همچنین توضیح داد: با اطمینان می‌ توان گفت رابطه ‌ای متقابل بین قصه‌ ها و افسانه از یکسو، و آداب و سنن از سوی دیگر برقرار بود و هر کدام دیگری را از گزند و قهرِ فراموشی در امان می‌‌داشت.

وی افزود: کافی ا‌‌ست با قوم‌ و خویش‌‌های پیر خانواده صحبت کنیم تا به ‌مثابه آخرین نسل‌ِ قصه‌گو، شب‌‌های چله‌‌ای را تعریف کنند که درازی و سیاهی‌ِ آنرا با افسانه و قصه ‌گویی طی می‌‌‌کردند. شب‌هایی که امروزه دیگر نه اثری از بلندی آن است و نه سیاهی‌ اش، به همان صورت که دیگر نه خبری از آن نسل‌ هاست و نه قصه‌ ها و افسانه‌ هایش.

وی گفت: متاسفانه همانگونه که اشاره شد سختی کار باعث شد انتظاری که از مشارکت در این همایش مخصوصا در بخش عربی داشتیم عملی نشد اما توانستیم به قصه های بکری دست پیدا کنیم که پیش از این در جایی منتشر نشده بودند.

آل کثیر عنوان کرد: ما معتقدیم که پیوند بیش از پیش میان فرهنگ ‌ها از ثمرات همایش پدران و مادران قصه‌ گو است همچنین مردم در این همایش می‌ بینند که چقدر به یکدیگر شبیه‌ اند و تنها تفاوت میان زبان، لهجه، شیوه ادای فرهنگ و دیگر کنش‌ هاست.

شرکت در همایش پدران و مادران قصه گو برای عموم آزاد است و این همایش ۲۸ مهر ماه ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه در تالار مهتاب (کتابخانه مرکزی کیانپارس) برگزار می شود. گفتنی است در این همایش به همه شرکت کنندگان کتاب عروسکی بازبازک اثر اردشیر صالح پور اهدا می شود.

منبع / مهر