دیابت؛ قاتل مرموزی که کنترل میشود
وی با معرفی انواع مختلف بیماری دیابت، افزود: دیابت نوع یک، در اثر فقدان انسولین ایجاد میشود. قبلا تصور می‌شد که این نوع دیابت مربوط به کودکان می‌باشد، ولی در حال حاضر این تعریف مورد توافق کارشناسان امر نیست. دیابت نوع دو، در اثر غیر موثر بودن انسولین یا ناکافی بودن آن ایجاد میشود که علایم آن شبیه به دیابت نوع یک بوده ولی خفیف‌تر است و بیشتر بیماران ممکن است از دیابت خود مطلع نباشند. نوع دیگری از دیابت، دیابت بارداری است که در زنان باردار ایجاد میشود.
رییس مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: از سایر علل دیابت می‌توان به نقص ژنتیکی سلول‌های بتا اشاره کرد. همچنین اختلال عملکردی ژنتیکی غده پانکراس و یا دارویی و مصرف داروهایی مانند انتروفرون‌ها، استاتین‌ها و بتا بلوک‌ها را در ابتلا به دیابت دخیل دانسته‌اند.
علوی درباره اهمیت دیابت اضافه کرد: در سال جاری میلادی حدود ۳۸۴ میلیون نفر مبتلا به دیابت در دنیا شناسایی شده است و سالیانه حدود سه و نیم میلیون نفر در اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. ۵ درصد جمعیت ایران مبتلا به دیابت هستند، یعنی از هر ۲۰ نفر یک نفر مبتلا به دیابت است که ۵۰ درصد آنها از بیماری خود آگاه نیستند. ۹۰ درصد این بیماران از نوع ۲ هستند که عمده آنها به علت وزن بالا و کم‌تحرکی بیمار شده‌اند و با انجام رژیم‌ها و توصیه‌های خاص می‌توان از این تعداد جلوگیری و یا از مرگ و میر و عوارض بیماری کم کرد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان عوارض بیماری دیابت اظهار کرد: از مهمترین عوارض دیابت می‌توان به مرگ و میر بیماران، قطع اندام، کوری و نارسایی کلیه اشاره کرد.
وی ادامه داد: حدود ۵۰ درصد بیماران دیابتی بر اثر سکته قلبی یا مغزی جان خود را ازدست می‌دهند، قطع پا به علت پای دیابتیک و عفونت ناشی از آن (آمپوتاسیون) نمونه‌هایی از عوارض دیابت هستند. حدود یک درصد کل کوری‌ها در دنیا به علت دیابت و ناشی از درگیری شبکیه چشم است. همچنین نفروپاتی ناشی از دیابت یکی از علل مهم نارسایی کلیه در دنیا است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: خوشبختانه با افزایش سطح دانش عمومی مردم و ارایه خدمات بهداشتی مانند طرح شناسایی بیماران دیابتی در مراکز بهداشتی درمانی و مشاوره برای عموم مردم و ارایه توصیه‌ها و رهنمودهای بهداشتی می‌توان از بار این بیماری پنهان و قاتل تدریجی انسان‌ها کاست.
وی گفت: بهبود سبک زندگی یکی از روش‌های کنترل و کاهش این بیماری است که درمورد شایع‌ترین نوع دیابت یعنی نوع ۲ که حدود ۹۰ درصد افراد دیابتی را شامل میشود، موثر است. از طریق کنترل وزن بدن، فعالیت ورزشی حداقل ۳۰ دقیقه‌ای برای کاهش و کنترل وزن، خوردن ۳ تا ۵ وعده غذا در روز شامل میوه و سبزیجات، کاهش و حذف شکر و چربی‌های اشباع شده از رژیم غذایی و همچنین اجتناب از استعمال دخانیات چون سیگار و قلیان و مصرف الکل از این شیوه‌ها است.
علوی ادامه داد: تشخیص زودهنگام بیماری و درمان مناسب در بیشتر افرادی که یا دارای زمینه فامیلی بیماری هستند و یا ریسک‌فاکتورهایی را در خود یا خانواده دارند از قبیل علایم مشکوک به دیابت، وزن بالا، سندروم متابولیک، BMI نامناسب، سابقه دیابت بارداری و سابقه تولد بچه درشت (ماکروزومی) می‌تواند از تلفات این بیماری کم کند.
وی همچنین تاکید کرد: مراقبت از پاها با تمیز نگهداشتن پا، مراجعه به پزشک و دریافت آنتی‌بیوتیک برای عفونت یا پیشگیری از آن و انجام معاینات ادواری چشمی، قلبی و عروقی، کلیوی و کنترل قند خون از دیگر راه‌های کنترل دیابت است.