عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور: باران اهواز اسیدی نبود

خورنا: عضو هیأت‌علمی گروه مهندسی بهداشت‌محیط دپارتمان آلودگی هوا دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که نظریه “تشکیل باران اسیدی” در ارتباط با ایجاد مشکلات تنفسی برای شهروندان اهوازی پس از اولین بارش، کاملأ غلط است زیرا باران اسیدی مشکلات تنفسی ایجاد نمی کند، با استناد به گزارش اداره هواشناسی و شواهد موجود از تشکیل رعد و برق در ارتفاع پایین، محتمل‌ترین علت آلودگی شدید هوا و شیوع مشکلات تنفسی هم‌زمان با بارش را تشکیل اوزون تروپوسفری در نزدیکی سطح زمین به‌عنوان یکی از سمّی ترین آلاینده های هوا، عنوان کرد.
دکتر غلام‌رضا گودرزی درباره آلودگی اخیر هوای اهواز که چندین هزار نفر از شهروندان را روانه بیمارستان‌ها کرد، اظهار داشت: با توجه به شواهد موجود از تشکیل رعد و برق در ارتفاع پایین، به نظر می رسد پرتو یونیزان با شکستن مولکول اکسیژن و ایجاد اکسیژن نوزاد رادیکال، منجر به تشکیل اوزون در ارتفاع نزدیک به سطح زمین و در نتیجه ایجاد مشکلات تنفسی برای شهروندان شده‌است.وی درباره اظهارنظر مسئولان نسبت به تشکیل باران اسیدی به‌عنوان علت ایجاد مشکلات تنفسی برای شهروندان اهوازی، این اظهارنظرها را غیرکارشناسی خواند و تصریح کرد: برخی مسئولان بر مبنای اطلاعات علمی اظهارنظر نمی‌کنند؛ از سوی دیگر سعد صدر ندارند اما به نظر می رسد علاوه بر تشکیل اوزون به عنوان علت اولیه، علت‌های دیگری نیز به تشدید آلودگی هوا، افزوده شد؛ مراجعه به بیمارستان‌ها از اوایل شب تا اواخر صبح ادامه داشت و سوزاندن مقادیری از مواد پلاستیکی در یکی از کارخانه‌ها و آتش‌زدن مزارع با تولید گازهای آلاینده هوا، مزید علت شده‌است اما علائم بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ها، منتسب به اثرات گاز اوزون است.

عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات فن‌آوری‌های زیست‌محیطی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز درباره احتمال تکرار این پدیده در اهواز و لزوم ماندن در خانه‌ها برای مصون ماندن از تأثیرات مضر این آلاینده‌ها خاطرنشان کرد: قانونی وجود دارد که همیشه هوای داخل خطرناک‌تر از هوای بیرون است زیرا فرمالدئید، آزبست، رادون، منوکسیدکربن و بسیاری از آلاینده‌های سمّی دیگر از طریق موکت، پارکت، مبل، سقف و کف به هوا منتقل می‌شود و فرد می‌تواند در معرض این آلاینده‌ها باشد.

گودرزی افزود: با توجه به در دسترس بودن این آلاینده‌ها، فضاهای داخل چندان ایمن نیستند اما در مورد آلاینده‌هایی با منشاء خارجی، بررسی نسبت جمعیت میکروبی محیط داخل به خارج و این‌که تصمیم‌گیری استانداری نسبت به تعطیل‌کردن شهر در زمان آلودگی هوا در ارتباط با ریزگردها درست بوده‌است یا خیر، نشان می‌دهد که مقادیر آلرژن‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها، مواد شیمیایی و … در هوا در زمان افزایش غلظت گرد و غبار بیشتر و در نتیجه احتمال آلودگی انسان بالاتر است؛ بنابراین اقدام استانداری نسبت به تعطیل‌کردن شهر، کار درستی است و توصیه می‌شود در این مواقع افراد در خانه بمانند.

وی ادامه داد: آلودگی اخیر در مقطعی اتفاق افتاد که با توجه به پایین آمدن نسبی دمای هوا، بخاری‌ها هنوز روشن نشده و یک تهویه طبیعی در منازل بیشتر مردم مدنظر بود بنابراین به نظر می‌رسد ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم پنجره خانه‌های خود را باز کرده بودند و به همین دلیل افراد به‌طور گسترده‌تری در معرض آلاینده‌ها قرار گرفتند؛ البته در بحث آلاینده‌های ذرات و ریزگردها، پنجره‌ها و محیط‌های داخلی تا حدودی از شدت آلاینده‌ها کاهش می‌دهند و آن را فیلتر می‌کنند اما در مورد گازها فرقی نمی‌کند.

عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز با بیان این‌که میزان اوزون در هوای شهر در زمان رخداد آلودگی اخیر اندازه گیری نشده‌است، اظهار داشت: سازمان محیط زیست که ادعا می‌کند مقدار اوزون در محدوده مجاز تنفسی بوده‌است، به علت بروز مشکل، مقدار این آلاینده را در موقع حادثه اندازه‌گیری نکرده‌است؛ بنابراین اگر مقدار اوزون به ۱۰۰ ppb رسیده‌است، شهروندان هم در معرض همین میزان آلاینده قرار داشتند و با در نظر گرفتن این احتمال که مقدار اوزون از یک نقطه شهر به نقطه دیگر تا حدودی متفاوت است، باز هم به علت باز بودن پنجره‌ها، آلودگی به‌سرعت در هوای داخل خانه‌ها منتشر شده و شهروندان نیز به همان نسبت در معرض قرار گرفته‌اند.

عضو کمیته ریزگردها دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز درباره احتمال تکرار این پدیده تصریح کرد: موضوع پرتو یونیزان و تشکیل اوزون تروپوسفری مختص کشور ما نیست و مقالات علمی بسیاری در ارتباط با وقوع این پدیده در کشورهای دیگر منتشر شده‌است که مراجعات بیمارستانی در ارتباط با مشکلات آسم و الرژی را در روزهای وقوع رعد و برق در آسمان و روزهای بدون رعد و برق، سنجش و مشخص کردند که در روزهای وقوع رعد و برق میزان مراجعات بیماران با علائم آسم و آلرژی بیشتر بوده‌است؛ البته در اهواز ظاهرأ برای نخستین بار است که این پدیده اتفاق می‌افتد اما کیفیت هوا همواره در حال تغییر است (ever-changing air quality) اما با اظهاراتی که از سوی مسئولان هواشناسی مطرح شد، برق در ارتفاعات پایین رخ داده‌است و به همین دلیل به‌یکباره میزان اوزون بسیار افزایش یافت اما پیش‌بینی وقوع یا تکرار این پدیده کار سختی است.

گودرزی افزود: در ارتباط با آلودگی اخیر نظریه باران اسیدی غیر کارشناسی و کاملأ غلط است زیرا PH آب باران ۶/۹ اندازه‌گیری شد و PH آب شرب ۶/۵ تا ۷/۵ است؛ اگر PH آب باران به زیر ۵/۶ برسد، باران اسیدی اطلاق می‌شود این در حالی است که باران با PH ، ۶/۹ را اسیدی اعلام می‌کنند؛ از سوی دیگر باران اسیدی مشکلات تنفسی ایجاد نمی‌کند.