خورنا: دانشگاه مادر خوزستان، با بیش از۱۶ هزار دانشجو و ۵۳۰ عضو هیأت‌علمی، نزدیک به هسته مرکزی شهرستان اهواز، در مجاورت رودخانه کارون، واقع شده است.

دانشگاه “جندی شاپور” با نام ابتدایی ” گندی شاپور” مهرماه ۱۳۳۴ با یک دانشکده کار خود را آغاز کرد و پس از چند سال با گسترش رشته ها از دانشگاه علوم پزشکی اهواز تفکیک شد. این دانشگاه بعدها با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس رشادت های دکتر مصطفی چمران که بخش‌هایی از آن را پایگاه فرماندهی خود در دوران هشت سال دفاع مقدس قرار داده بود، به “دانشگاه شهید چمران اهواز” تغییر نام یافت.

در این مطلب مروری شده است بر نام و گوشه ای از سوابق افرادی که در طول این مدت بر کرسی ریاست این دانشگاه تکیه زده اند.

لازم به ذکر است که “گندی شاپور” برگرفته از نام دانشگاهی تاریخی بود که در زمان شاپور اول در دوره ساسانی در خوزستان بنا نهاده شد. درستپاد جبریل (وزیر بهداری در دوره پادشاهی شاپور اول فرزند اردشیر بابکان)، جورجیس بن بختیشوع و جبرئیل بن بختیشوع ( پسر جورجیس بن بختیشوع) از روسای این دانشگاه تاریخی بودند.

– دکتر محمد کار ( یکم فروردین ماه ۱۳۳۵ تا ۲۹ خردادماه ۱۳۴۰)

متولد ۱۲۸۵؛ دانش آموخته مدرسه طب تهران بود که تحصیلاتش را در برلین و پاریس تکمیل کرد. وی مدتی به تدریس بافت شناسی و آسیب شناسی در دانشگاه تهران پرداخت و پس از سفری چندساله به اروپا و بازگشت به ایران، مامور تاسیس دانشکده پزشکی جندی شاپور در اهواز شد.

– دکتر علی اصغر عمید (۳۰ خردادماه ۱۳۴۰ تا ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۳۴۵)

– دکتر تراب مهرا (۲۸ مردادماه ۱۳۴۵ تا ۳۱ مرداد ۱۳۴۷)

وی با حکم ماموریت ار وزارت فرهنگ به خوزستان آمد و همراه با دکتر محمد کار در مطالعات تاسیس دانشکده در اهواز به جای آبادان(که محل ابتدایی دانشگاه در نظر گرفته شده بود) نقش داشت.

– دکتر داوود کاظمی (یکم شهریورماه ۱۳۴۷ تا ۳۱ شهریورماه ۱۳۴۹)

– دکتر عباس جامعی(یکم مهرماه ۱۳۴۹ تا پیروزی انقلاب اسلامی)

وی دارای دکتری اقتصاد و نخستین رئیس مرکز آمار ایران بود؛ بسیاری از اقدامات عمرانی انجام شده پیش از انقلاب در دانشگاه به زمان تصدی گری وی منصوب می شود. دکتر جامعی سال های آخر عمرش را در خارج از کشور سپری کرد و در همان جا دار فانی را وداع گفت.

– دکتر منوچهر دوایی(از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸)

دکتر دوایی متولد ۱۳۱۵ در تهران، فوق تخصص جراحی با گرایش جراحی اطفال، جراحی سرطان و جراحی دستگاه گوارش و نخستین رئیس دانشگاه اهواز پس از انقلاب اسلامی است. وی عضو تیم پزشکی امام خمینی(ره) و همچنین جراح شهید مصطفی چمران بود.

دکتر دوایی عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران و از اساتید پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران است.

پس از دکتر دوایی، مهندس قطب دارای فوق لیسانس کشاورزی و سپس محمد معروف مشاط دارای دکتری فیزیک هسته ای برای مدتی سرپرستی دانشگاه را عهده دار شدند.

– مهدی قائم مقامی ( از یکم فروردین ماه ۱۳۵۹ تا ۲۱ آبان ماه ۱۳۶۰)

دانش آموخته فیزیک و جزو روسای دانشگاه شهید چمران در سال های جنگ تحمیلی محسوب می شود که پس از سرپرستی مشاط، به این سمت منصوب شد.

– مهندس محمدصادق نجفی ( ۱۵ مهرماه ۱۳۶۰ تا ۲۲ آبان ماه ۱۳۶۳)

وی دارای فوق لیسانس مهندسی کشاورزی و عضو هیئت علمی دانشگاه رامین خوزستان بود. در زمان تصدی او دانشگاه در تعطیلی به سر می برد.

– دکتر عبدالرسول کاظم پور( ۲۲ آبان ماه ۱۳۶۳ تا ۶ تیرماه ۱۳۶۹)

متولد ۱۳۲۹ در شهرضا و دارای مدرک دکتری شیمی فیزیک از انگلستان است. وی پس از دانشگاه اهواز تا سال ۱۳۷۵ رییس دانشگاه فردوسی مشهد و تا ۱۳۷۷ رییس دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره ) و مشاور وزیر علوم بود. دکتر کاظم پور هم اکنون به عنوان عضو شورای اسلامی شهرضا، نائب رئیس شورای اسلامی استان اصفهان و عضو شورای عالی استان ها مشغول به فعالیت است.

آغاز ریاست وی مدتی پس از بازگشایی دانشگاه ها و در دوران دفاع مقدس بود که تا یک سال پس از جنگ هم ادامه داشت. در زمان تصدی وی، توسعه برخی پروژه ها در دانشگاه انجام شد.

– دکتر خسرو نادران طحان ( ۶ تیرماه ۱۳۶۹ تا ۲۹ آبان ماه ۱۳۷۲)

وی متولد ۱۳۲۹ در دزفول و دارای مدرک دکتری مهندسی مکانیک از انگلستان است. وی پیش از ریاست، سرپرستی شاخه شمالی دانشگاه در دزفول( ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰) و همچنین معاونت آموزشی دانشگاه شهید چمران(۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲) را بر عهده داشت.

احیای شاخه جنوبی دانشگاه شهید چمران در خرمشهر و بهره برداری از دانشکده مهندسی از جمله اقدامات زمان ریاست وی محسوب می شود.

– دکتر علی عنایت( از ۲۹ آبان ماه ۱۳۷۲ تا ۱۳ آذرماه ۱۳۷۲)

وی متولد ۱۳۳۰ در خرم آباد و دارای مدرک دکتری برق گرایش الکترونیک است. وی نماینده مردم خرم آباد در مجلس سوم (۱۳۶۷ تا ۱۳۷۱) بود و علاوه بر دانشگاه شهید چمران اهواز، ریاست دانشگاه های نفت تهران، شهید بهشتی، لرستان و دانشگاه بین المللی چابهار را در کارنامه خود دارد.

– دکتر نصرت الله ضرغام ( از ۱۳ آذرماه ۱۳۷۲ تا ۱۶ شهریورماه ۱۳۷۴)

او دارای دکتری جنگلداری از اتریش و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران است. ریاست دانشگاه پیام نور، دانشگاه شاهد، پردیس بین الملل دانشگاه تهران در منطقه آزاد کیش، ریاست هیات نظارت و بازرسی شورای عالی انقلاب فرهنگی و معاونت صندوق حمایت از پژوهشگران کشور در کارنامه کاری این رئیس سابق دانشگاه اهواز دیده می شود.

– دکتر منصور سیاری ( از ۱۶ شهریورماه ۱۳۷۴ تا ۲۴ مردادماه ۱۳۷۹)

وی دارای دکتری تخصصی پاتولوژی دامپزشکی و نخستین رئیس دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران بوده است. دکتر سیاری هم اکنون عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز است.

– دکتر عبدالمهدی بخشنده ( از ۲۴ مردادماه ۱۳۷۹ تا ۲ اردیبهشت ماه ۱۳۸۰)

این استاد خوزستانی، دارای دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی و عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین است. فعالیت به عنوان معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزارت کشاورزی و معاون بنیاد مستضعفان در سوابق دکتر بخشنده به چشم می خورد.

– دکتر مسعود صفایی مقدم (۲ اردیبهشت ماه ۱۳۸۰ تا ۲ آذرماه ۱۳۸۴)

متولد بهبهان، دارای دکتری فلسفه تعلیم و تربیت گرایش فلسفه تعلیم و تربیت اخلاقی از استرالیا و از جمله روسای بومی این دانشگاه مادر خوزستان بوده است. او هم اکنون عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران است. آیین پنجاهمین سالگرد تاسیس دانشگاه شهید چمران اهواز زمان تصدی گری وی برگزار شد.

– دکتر سید محمدحسین نوری موگهی (۲ آذرماه ۱۳۸۴ تا ۲۸ شهریورماه ۱۳۸۶)

متولد ۱۳۲۸ در اهواز، دارای دکتری تخصصی در رشته بافت شناسی و جنین شناسی پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران است.

دبیری هیأت ممتحنه و ارزشیابی رشته بافت‌شناسی در دبیرخانه‌ی شورای علوم پایه پزشکی، بهداشت و تخصصی وزارت بهداشت، عضویت در هیأت ممتحنه و ارزشیابی رشته بافت‌شناسی و مدیر‌یت امور پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران در کارنامه او دیده می شود.

– دکتر مرتضی زرگر شوشتری (از ۲۸ شهریورماه ۱۳۸۶ تا ۱۳ مردادماه ۱۳۸۹)

این استاد دانشگاه شهید چمران متولد بهمن ماه ۱۳۲۹، دارای دکتری فیزیک گرایش ماده چگال از امریکا است. او از جمله رئیسانی است که چهره و سوابق علمی بسیار بیش تر از سمت های اجرایی، در رزومه اش خودنمایی می کند.

– دکتر حسن مروتی ( از ۱۳ مردادماه ۱۳۸۹ تا کنون)

متولد ۱۳۴۵، دارای دکتری تخصصی بافت شناسی و عضو هیئت علمی دانشکده دام پزشکی دانشگاه شهید چمران است. وی که تمام مراحل تحصیل خود را در دانشگاه شهید چمران سپری کرده، از روسای جوان دانشگاه در سال های اخیر به شمار می رود.

سرپرستی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی شعبه اهواز، ریاست شورای نظام دامپزشکی استان خوزستان و تصدی گری معاونت های پژوهشی و اداری مالی دانشگاه شهید چمران از جمله سوابق او بوده است.

تحقق ۷۰ درصدی طرح جامع توسعه دانشگاه، گسترش رشته ها در مقاطع تحصیلات تکمیلی و راه اندازی پردیس دانشگاه شهید چمران را می توان از جمله برخی اقدامات انجام شده زمان ریاست او نام برد. همچنین تدفین پیکر ۲ شهید گمنام هشت سال دفاع مقدس در دانشگاه و احداث یادمان شهدا در زمان تصدی وی محقق شد.

به گزارش خبرنگار ایسنا از آغاز انقلاب اسلامی تا کنون، هم زمان با توسعه آموزش عالی و تغییر دولت ها، تحولات در سطح مدیریت کلان دانشگاه ها امری بدیهی بوده است. در این میان تصمیم گیری در زمینه سکان داری دانشگاهی چون “شهید چمران” به عنوان دانشگاه مادر خوزستان که در کنار تمام وظایف، وظیفه نظارت و ارزیابی مجموعه آموزش عالی استان را دارد، از اهمیتی ویژه برخوردار است. رئیسی که بتواند با وجود شرایط جوی خاص استان، با مواردی چون مهاجرت و کمبود عضو هیئت علمی، فضای فیزیکی، بودجه و … دست و پنجه نرم کند و پرچم افتخار این دانشگاه را افراشته نگاه دارد.

بر اساس آئین نامه مدیریت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، رئیس هر دانشگاه یا موسسه آموزش عالی، بر حسب مورد از جانب وزیر علوم یا وزیر بهداشت به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد خواهد شد و پس از تایید شورا با حکم وزیر به مدت چهار سال به اجرای وظایف خود خواهد پرداخت. همچنین تمدید این مدت بلامانع است.

حال با استقرار سرپرست وزارت علوم در روز یکشنبه ۲۷ مرداد، در دفترش کارش و داغ شدن بازار گمانه زنی برای تغییر و تحول در مدیران وزارت علوم و روسای دانشگاهها، باید دید که چه تصمیمی درباره سکان داری این دانشگاه مادر خوزستان اتخاذ خواهد شد.

البته لازم به ذکر است که با توجه به تایید حکم ریاست دکتر حسن مروتی در تیرماه ۱۳۹۰ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی می توان گفت حدود ۲ سال دیگر از زمان مسئولیت وی باقی مانده است.