گفته های امام موجب شد تا دولت وقت ایران مرز را به روی افغانها باز کند. البته در آن سالها افغانها مکلف به پرداخت وجه و یا ارایه گذرنامه و ویزا نبودند. بیشتر افغانها به استان خراسان سرازیر شدند و مناطق تربت جام، تربت حیدریه و شهر مشهد مملو از افغانهای مهاجر شد، تعدادی از آنها بتدریج به سایر استانهای دیگر از جمله تهران، شیراز و اصفهان و قم رفتند.

ورود ۳ میلیون افغانی در دوران دفاع مقدس به ایران

مهاجران عادی افغان در طول دوران دفاع مقدس که ایران درگیر جنگی تحمیلی بود آرام آرام به کارهای شخصی مشغول شدند، کار در ساختمان‌ها، دامداری‌ها و بخش کشاورزی عمده‌ترین محل کسب درآمد افغانها بود. وضعیت اقتصادی افغانها گاهی رو به وخامت می رفت و گاهی هم بهتر می شد. با این حال بر اساس آمار ارائه شده سه ملیون مهاجر افغان بتدریج وارد ایران شدند.

افغانهای مهاجر بتدریج با یکدیگر بطور غیر قانونی پیوند خویشاوندی بستند و تعدادی هم با دختران و پسران ایرانی ازدواج کردند. زندگی آرام همراه با امنیت افغانها در ایران موجب شد تا آنها ایران را خانه دوم خود تصور کنند. برخی از آنها زمین و املاک شخصی را خریداری کرده و برخی حتی دیگر حاضر به بازگشت به افغانستان نبودند. حتی تعدادی از مهاجرین افغان در جنگ ایران و عراق شرکت کردند و در نوسازی و بازسازی ایران به عنوان کارگر ساختمانی برای امرار معاش مشارکت داشتند. البته حضور افغانها در ایران تماما مثبت و بدون ضرر نبود چرا که استفاده از کارگران افغانی به دلیل ارزان بودن موجب شد تا قشر زیادی از کارگران ایرانی بیکار بمانند. همچنین گروهی از افغانها هم دست به ارتکاب جرائمی از جمله قاچاق مواد مخدر زدند.

هزینه دولت برای هر افغانی در ایران روزانه ۵ دلار

سید محمد تهوری معاون وزیر کشور و مدیرکل اتباع خارجه در دولت نهم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: رسانه های خارجی همیشه خبر از کمکهای میلیاردی برای افغانها به ایران داده اند در حالی که بنده اعلام می کنم میانگین کمکهای مالی که از سوی مجامع بین المللی برای پناهندگان شده است سالانه برای هر تبعه افغان ۱۰ دلار بوده است. این در حالی است که ایران برای هر افغانی پناهنده روزانه ۵ دلار هزینه کرده است. در ایران ۱۴۰۰ مدرسه ویژه افغانها داریم که ۱۵ واحد آن را کمیساریا و سایرکشورها آن هم تنها در ساخت مشارکت داشته اند. تحصیل فرزندان افغانها چه پناهنده و چه اتباع غیرمجاز همیشه در ایران رایگان و با کمترین هزینه بوده است. حتی افغانها تا سطوع عالی دانشگاهی هم محدودیتی برای تحصیل نداشتند. در کجای دنیا سراغ دارید پناهندگان هر جا که دلشان بخواهد زندگی کنند و هر جا دلشان بخواهد کار کنند و این حقوق شهروندی تنها در ایران نمود پیدا کرده است.

گفته های تهوری در حالی است که به تازگی افغانها تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هم قرار گرفته اند و این مهمترین و منحصر به فردترین خدمات دولتی به اتباع افغانی بوده است.

۱۵ شهریور ماه آخرین مهلت حضور افغانها در ایران

حالا این روزها بعد از طرح آمایش باید صدها هزار افغانی به دلیل ورود غیرقانونی ایران را ترک کنند. تاریخ گذرنامه و ویزای آنها تا ۱۵ شهریور اعتبار دارد. عزیزکاظمی مدیرکل اتباع خارجه وزارت کشور در گفتگو با خبرنگار مهر از تشکیل جلسه با دکتر نصیر احمد نور سفیر افغانستان در ایران خبر داد و گفت: این دیدار به درخواست خود سفیر  انجام شد تا در مورد برخی مناسبات و تفاهم نامه های چهار جانبه بحث و گفتگو کنیم. در این جلسه در مورد مصوبات کمیسیون سه جانبه و چهارجانبه ( ایران، کمیساریا، افغانستان و پاکستان) و بازگشت داوطلبانه پناهندگان صحبت کند.

مدیرکل اتباع خارجه وزارت کشور در پاسخ به اینکه آیا بر اساس تفاهم نامه ها و مهلت قانونی باید اتباع افغان غیر پناهنده ایران را ترک کنند گفت: بر اساس مهلت قانونی اتباع غیر پناهنده بعد از طرح ساماندهی اتباع روادیدشان تا ۱۵ شهریور ماه اعتبار دارد و باید قبل از ۱۵ شهریور خاک ایران را ترک کنند. البته سفیر افغانستان درخواست دارد تا مهلت قانونی تمدید شود و همچنان با دولت ایران در حال رایزنی هستند ولی هنوز طرف ایرانی (وزارت کشور) پاسخی نداده است.

به گزارش مهر بر اساس قانون اگر این اتباع تا تاریخ تعیین شده کشور را ترک نکنند بازداشت و برای هر روز حضور در ایران روزانه ۳۰ هزار تومان جریمه می شوند.