خورنا: رجایی، نرگس – از دیر باز تا کنون لفظ”ادبیات عامیانه” به کلام به کار گرفته شده توسط مردم کوچه و بازار برای رفع حوائج خود اطلاق شده است. حتی در شعر نیز ما قالبی به نام”فولکلور” یا همان شعر عامیانه داریم. از شعر “ننه دریا”ی شاملو گرفته تا اشعار سیاسی “نسیم شمال” در عصر مشروطیت.

این وجه تمایز از آن روست که دربین اقشار و سطوح مختلف مردم نحوه به کار گیری، استخدام و استخراج کلمات بسته به نوع تحصیلات، حرفه ، فرهنگ، خانواده و… با یکدیگر متفاوت بوده است.قاعدتا” ادبیات کلامی یک تاجر با یک استاد دانشگاه و یا یک کسبه محلی تفاوت فاحشی دارد.

برای مثال اگر به میدان تره بار رفته باشید وبه ادبیات رد وبدل شده بین افراد آنجا اعم از فروشنده یا افراد مرتبط با آنها دقت کرده باشید؛ متوجه می شوید اصطلاحات، رفتار و نوع گفتار هر کدام از آنها از زمین تا آسمان با ادبیات معمول و روز مره افراد عادی فرق می کند. گاه این افراد حتی با الفاظی یگدیگر را خطاب می کنند که در عرف توهین محسوب می شود . البته میدان تره بار است و حرجی بر آن نیست!

به این اصطلاح دقت کنید:”دله دزد”  این کلماتی است که دیروز در صحن علنی مجلس که به طور زنده از تلویزیون پخش می شد توسط یک روحانی نماینده مجلس بر زبان آورده شد.که اگر این اصطلاح  را در خیابان و درحالت عادی یا دعوا به کسی بگویی قیامت به پا می شود .

من نماینده مجلس یا طلبه  هرگز نبوده ام اما چه باور کنید چه خیر در عمرم تاکنون یک بار این اصطلاح را به کار نبرده ام حتی در مورد دشمنان یا غیر آن! نه اینکه این اصطلاح را بلد نباشم یا کاربرد آن را ندانم یا مثلا” خیلی مودب باشم! بلکه این شان و جایگاه شاعری یا موقعیت اجتماعی این اجازه را نمی دهد که حتی آن را بر زبان بیاورم. نمایندگان مجلس را نمی دانم.

با اجازه حافظ: اینقدر هست که بانگ جرسی می آید/ که زاعمال بدش داد کسی می آید!

اما دوستان نه اینقدر!!!