بهداشت و درمان خرمشهر در محاق

عباس مدحجی :

 

 

بهداشت و درمان بی‌شک یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی هر جامعه است. شاخص مهمی که امروزه نه‌فقط در خرمشهر که در کل کشور با چالش‌های جدی مواجه است. چالش‌هایی که ظاهراً در مناطق کمتر توسعه‌یافته، محروم و یا جنگ‌زده بیش‌ازپیش خود را نشان داده است. خرمشهر هم یکی از همین مناطق است. یکی از مناطقی که گرچه نام منطقه آزاد تجاری را یدک می‌کشد اما در واقعیت نتوانسته طی پانزده سال گذشته خود را به حداقل‌های بهداشت و درمان مناطق آزاد تجاری نزدیک کند.

 

دکتر محمد آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت حداقل جمعیت برای تأسیس بیمارستان در کشور را ۵۰۰۰۰ نفر و حداقل تخت بیمارستان را ۶۰ تخت اعلام کرده است؛ یعنی در شهرهایی که زیر ۵۰ هزار نفر جمعیت دارد، بیمارستان جدید احداث نشده و همچنین بیمارستانی با کمتر از ۶۰ تخت تأسیس نمی‌شود. وی می افزاید: برای شهرهای بین ۲۰ هزارتا ۵۰ هزار نفر جمعیت بیمارستان محلی در نظر گرفته‌شده است و شهرهای مرکز استان حداقل ۱٫۵ تخت به ازای هر هزار نفر جمعیت با تعرفه دولتی خواهند داشت و سایر شهرها ۱ تخت درازای هزار نفر جمعیت خواهند داشت و علاوه بر تخت‌های با تعرفه دولتی، متناسب با جمعیت و بار بیماری شهرها، بیمارستان خصوصی، خیریه یا عمومی خواهند داشت.

بیمارستان‌ها، مراکز جراحی محدود، بیمارستان‌های محلی و برخی از مؤسسات پزشکی، تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای بزرگ ازجمله سی‌تی‌اسکن، MRI، آنژیوگرافی، آنژیوگرافی، گاما کمرا، شتاب‌دهنده خطی و PET و همچنین نیروی انسانی اعم از پزشک عمومی، متخصص، دندان‌پزشک، داروساز، پرستار و نیروهای رشته پیراپزشکی در بخش‌های دولتی، خصوصی، خیریه و عمومی غیردولتی جزء برنامه ششم توسعه هستند.

خرمشهر با حدود دویست هزار نفر جمعیت طبق تعاریف و قوانین بالا باید دارای امکانات فوق در حد قابل‌قبول باشد. حداقل امکاناتی که تاکنون نتوانسته رضایت و رفاه عمومی را از وضعیت بهداشت و درمان در پی داشته باشد.بیمارستان ولیعصر (عج) خرمشهر تنها بیمارستان درمانی وابسته به شبکه بهداشت و درمان خرمشهر است که با ۲۴۰ تخت مصوب و ۱۶۲ تخت فعال در مساحت ۹۷۰۲۰ مترمربع وزیر بنای ۲۲۶۰۰ مترمربع در سال ۸۱ به بهره‌برداری رسید.

 

پاراکلینیک‌های، کلینیک‌ها و درمانگاه‌های موجود در این بیمارستان شامل: آزمایشگاه، رادیولوژی، سونوگرافی، تست ورزش، اکوکاردیوگرافی، الکترومیوگرافی (نوار عصب عضله)، الکتروانسفالوگرافی (نوار مغز)، سی‌تی‌اسکن، سنجش تراکم استخوان، اسپیرو متری،ENT، داخلی، اورولوژی، اطفال، عفونی، زنان، مامایی، ارتوپدی، چشم، اعصاب و روان، جراحی، تغذیه، قلب، داخلی مغز و اعصاب، جراحی مغز و اعصاب است.فارغ از صحت داشتن این آمار و یا فعال بودن بخش‌های اعلام‌شده، جای این سؤال است که بیمارستانی با این آمار دهان‌پرکن تا چه حد توانسته نیازهای درمانی شهروندان و ساکنان حواشی و حومه را در امر بهداشت و درمان تأمین کند؟

 

بی‌شک تلاش و مجاهدت شبانه‌روزی پرسنل شبکه بهداشت، خانه‌های بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و کارکنان بیمارستان ولیعصر (عج) نه قابل کتمان است و نه قابل جبران اما آیا مسئولان این وظیفه خطیر: دکتر آموزنده (رئیس دانشگاه علوم پزشکی آبادان) ، دکتر جانبی (معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی آبادان) ، آقای طاهری _ معاون پشتیبانی دانشگاه علوم پزشکی آبادان ، دکتر خالق جو _ معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی آبادان ، دکتر مجیری _ معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی آبادان ، دکتر بهشتی _ رئیس دانشگاه علوم پزشکی آبادان ، دکتر فقهی _ معاون درمان شبکه بهداشت خرمشهر ، دکتر ولایی _ رئیس بیمارستان ولیعصر (عج ) خرمشهر در نظرسنجی رضایت شهروندان هم نمره‌ی قابل قبولی می‌گیرند؟

امروزه به یمن فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هرکسی می‌تواند به‌راحتی نظرات و تجربیات شخصی خود را با دیگران به اشتراک بگذارد. نظراتی که درباره این قسمت از محرومیت‌های خرمشهر اصلاً خوب نیست. مرگ ناگهانی رسول بحرانی، کودک پنج‌ساله خرمشهری در بیمارستان و به سرانجام نرسیدن پرونده‌اش تاکنون، استعفای ناگهانی رئیس پیشین بیمارستان دکتر سواریان درحالی‌که طی سه سال گذشته حدود پنج رئیس عوض‌شده‌اند،

کمبود تخت ICU و CCU، ردپای بازار سیاه در تهیه‌ی نوبت برای کلینیک تخصصی، تعطیلی هر از گاهی واحدهای سونوگرافی و رادیولوژی و…، ضعف خدمات مراکز بهداشتی روستایی مخصوصاً در حاشیه شهر و حومه، احداث و تخریب مجدد بخش اورژانس در مدت‌زمان کم، بهداشت ضعیف سرویس‌های بهداشتی بیمارستان و مراکز بهداشت شهری و روستایی، موارد متعددی از عدم‌تشخیص درست یا به‌موقع بیماری مراجعان، کمبود نیروی انسانی در بعضی قسمت‌ها و… قسمتی از معضلات شهروندان در بیمارستان ولیعصر خرمشهر است.درمان به‌موقع و مناسب از ابتدایی‌ترین حقوق هر شهروند و کف مطالبات مردم است. مطالباتی که با سلامتی و جان مردم رابطه‌ی مستقیم دارد و اندک سهل‌انگاری یا بی‌توجهی در این رابطه می‌تواند لطمات جبران‌ناپذیری وارد کند. خرمشهر پانزده سال است که منطقه‌ی آزاد تجاری اعلام‌شده و اخیراً هم با حذف روادید برای تبعه‌ی کلیه‌ی کشورها قرار است قطب توریسم و توریسم درمانی باشد.

شاید این ماجرا بیشتر به شوخی تلخی شبیه باشد که ساکنان قطب توریسم درمانی خود از حداقل‌های استاندار پزشکی، بهداشتی و درمانی محروم باشند. صف‌های طویل آزمایشگاه و سونوگرافی، عدم وجود MRI و سیتی اسکن، مرگ یا آسیب دیدن گاه‌وبیگاه بیماران محلی برای دفاع از پروژه رؤیایی توریسم درمانی در خرمشهر باقی نمی‌گذارد. شهری که از کمبود شدید پزشکان فوق تخصص در بخش‌های مختلف رنج می‌برد، شهری که مدت اقامت پزشکان فوق تخصص و متخصص در آن کمتر از پنج سال است، شهری که با دویست هزار نفر جمعیت و ادعای پذیرش بیماران خارجی فقط یک بیمارستان دارد، شهری که با میزبانی زوار اربعین و راهیان نور به جمعیتی دو برابر می‌رسد، چگونه می‌تواند رؤیای رضایت بیماران داخلی و جذب بیماران خارجی را عملی کند؟

طبق قانون باید به ازای هر ۱/۱ تخت بیمارستانی، یک پرستار وجود داشته باشد ولی در عمل در بخش داخلی بیمارستان ولیعصر (عج) با سی بیمار فقط ۳ پرستار وجود دارد یعنی هر پرستار باید کارهای ۱۰ بیمار را انجام دهد.

از سوی دیگر تعداد پزشکان عمومی در مراکز بهداشت شهری و روستایی کافی نیست و همین مورد باعث مراجعه زیاد بیماران سرپایی به اورژانس و شلوغی اورژانس می‌شود. اگر مراکز سرپایی کافی در شهر و روستاها وجود داشته باشد مراجعه به اورژانس کمتر و درنتیجه کاهش ازدحام، رسیدگی به بیماران بدحال، تصادفی، قلبی و حوادث عروقی مغزی، بیشتر و باکیفیت‌تر خواهد شد.این نکته نیز قابل‌توجه است که آبادان در مجاورت خرمشهر، دارای چهار بیمارستان (طالقانی / بهشتی / نفت / تأمین اجتماعی) و چندین کلینیک شبانه‌روزی ست ولی خرمشهر فقط و فقط یک بیمارستان دارد. سازمان تأمین اجتماعی و وزارت نفت موظف هستند در خرمشهر بیمارستان داشته باشند همان‌طور که در آبادان دارند.

در این میان اما نمی‌توان با قضاوت‌های سطحی و احساسی و غیر کارشناسانه هم زحمات پرستاران و پزشکان بیمارستان را ندید گرفت. قطعاً عزیزانی که شبانه‌روز در خدمت به مردم ستمدیده‌ی شهر آماده‌به‌خدمت هستند، دچار اشتباهاتی هم می‌شوند که جزئی از کار است و فرض بر عمدی بودن آن بی‌انصافی بزرگی ست.مسئول این وضعیت هرکه باشد چه سازمان منطقه آزاد اروند چه وزارت بهداشت و درمان چه نماینده‌ی شهر چه شورای شهر و چه فرماندار، بهتر است به این مسئله توجه ویژه کنند.

اگر رسول بحرانی در پنجمین بهار زندگی‌اش، آخرین تصویری که دید، تخت بیمارستان بود با ادامه‌ی این رویه باید انتظار رسول‌های بعدی را بکشیم. این شهر جز فقر و محرومیت و خاک چیزی برای فرزندانمان باقی نگذاشته است، بی‌انصافی ست اگر حداقل سلامتی و حیات راهم از آن‌ها دریغ کند.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *