دکتر عباس امام، عضو هیئت علمی دانشگاه شهیدچمران اهواز به مناسبت ششمین سالگرد تولد خورنا

«خورنا» را «خور نما» کنید

کشف میمنت اثر نفت در یک‌صد و ده سال پیش‌ازاین( ۱۹۰۸ م/۱۲۸۷خ) در مسجدسلیمان ، طلیعه خوش‌یمن خروج کشور و استان ما از قرن‌ها بی‌ثباتی سیاسی، فقر اقتصادی –اجتماعی ، استبداد سیاسی، و نیز عقب‌ماندگی فرهنگی ، و درعین‌حال نویددهنده ورود  ما به مرحله ثبات ،و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بود ،هرچند یکی از عوارض آن یعنی بروز نوعی استبداد سیاسی نیز نکته‌ای است که نباید ازنظر دور داشت.  ولی تردیدی نیست که با کشف و استخراج نفت ما ایرانی‌ها و خوزستانی‌ها پس از قرن‌ها وارد چرخه‌ی مدنیت روزگار شدیم ، و برای نخستین بار با پدیده‌هایی روبرو شدیم که سده‌ها بود تصورش را نمی‌کردیم. اگر بخواهم به‌عنوان نمونه فقط به ۲۰-۳۰ نمونه از مظاهر تمدن و تجدد که پدران و مادران ما اولین بار در این عصر به چشم دیدند اشاره‌کنم ، بایستی از این موارد نام برد : صنعت نفت، راه‌آهن ، هواپیمایی، ارتش منظم  و ملی ، نهاد آموزش‌وپرورش نوین و بعد دانشگاه، رادیو ( و بعد تلویزیون) ، صنایع فلزی، پست، تلگراف  و تلفن ، جاده‌سازی، بهداشت عمومی سامانمند، نظام بانکداری، آمار و ثبت‌احوال، ثبت رسمی اسناد و املاک ، آتش‌نشانی، اسلحه‌سازی، خدمات بیمه‌ای، خدمات گمرکی، سینما، تئاتر، کارخانه‌های پارچه‌بافی، شهربانی، شهرداری و دادگستری ، دوچرخه‌سازی و خودروسازی و نظایر آن‌ها.

یکی از این پدیده‌ها که من آن‌ها را “پدیده‌های نفت انگیخته ” می‌نامم ، پدیده آگاهی‌بخش رسانه‌های ملی بود؛ رسانه‌هایی که با روزنامه شروع شد و با سرعتی عجیب گسترش یافت. اوج گسترش کمی و کیفی رسانه‌ها( و درواقع ،روزنامه‌ها و جراید) در زمان حکومت کوتاه‌مدت دوساله نخست‌وزیری مرحوم دکتر مصدق بود. تا آنجا که به خوزستان ما ارتباط دارد ، این استان یکی از معدود استان‌های کشور بود  که در دهه‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ تعداد بسیار زیادی روزنامه در شهرهای مختلف آن مانند آبادان ، اهواز، خرمشهر و دزفول انتشار می‌یافت.

با شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران در دهه پنجاه خورشیدی ، یکی از شعارهای اساسی سه‌گانه مردم  در راهپیمایی‌های منتهی به پیروزی انقلاب ” آزادی ” بود که حاکی از وجود تنگناهایی بطورعام در رعایت آزادی‌های مصرح در قانون اساسی ، و به‌طور خاص  برای نشریات زمانه بود . مردم و رسانه کاران همه باهم خواستار آزادی مطبوعات در بازتاب دادن به انواع و اقسام مسائل جامعه بودند. با پیروزی انقلاب این امر میسر شد ، اما با شروع جنگ تجاوزکارانه صدام حسین به ایران و خوزستان  و نیز پاره‌ای مشکلات دیگر رعایت این شعار تا چندی به‌نوعی به محاق رفت. اما، با برخاستن نسیم اصلاحات در کشور یک‌بار دیگر فضا برای تحقق آزادی‌های سیاسی – اجتماعی و فرهنگی( و ازجمله آزادی مطبوعات و رسانه‌ها) مساعد شد. ده‌ها روزنامه و مجله پا به عرصه وجود گذاشت تا روند توسعه کشور شتاب بیشتری گیرد. خوزستان ما نیز از این موهبت تا حدود زیادی برخوردار شد، و نشریات بسیاری به‌صورت کاغذی نشانگر و بیانگر دردها و رنج‌ها و درعین‌حال کامیابی‌ها و پیشرفت‌های استان شدند.

با پیدایش و گسترش روزافزون رسانه‌های مجازی و اینترنتی از اواسط دهه هشتاد خورشیدی در کشور این بار پدیده‌های ارتباطی جدیدتر دیگری با نام شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت، وبلاگ ، پایگاه خبری، پیام‌رسان تلگرام ، واتساپ ،توئیتر و غیره اذهان،اندیشه‌ها و احساسات مردم  را به شکل‌های مختلف هدف گرفتند؛ چه مثبت و چه منفی. یکی از پیامدهای خجسته این روند در خوزستان ، گسترش  پایگاه‌های خبری بوده و هست که هر یک متناسب با اهداف گردانندگان  خود اخبار خاصی را منتشر و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهند. پایگاه خبری “خورنا” خوشبختانه از رسانه‌هایی است که برای نخستین بار به‌صورتی دقیق  از مناطقی مانند ماهشهر، سربندر، آغاجاری، امیدیه ، میدان جعفر ، شادگان ، رامشیر ، هندیجان خبر و تحلیل منتشر می‌کند ؛ مناطق بسیار پراهمیت اقتصادی که تا پیش از پیدایش ، استخراج و پالایش فراورده‌های نفتی مناطقی لم یکن شیئا مذکورا تلقی می شدند. اما، اکنون با اشتغال هزاران هزار افزارمند، مهندس و کارشناس در رشته های گوناگون در این منطقه ، ما شاهد خدمتگزاری آنان به منطقه،  استان و کشور عزیزمان هستیم. مردمان این مناطق عموماً انسان‌هایی شریف ،زحمتکش، آگاه و دوست‌داشتنی هستند ، و ما هرروزه شاهد خبرهای امیدبخش جوانان آن دیار درزمینه‌های گوناگون ورزشی، علمی و هنری هستیم ، و یکی از عمده‌ترین کانال‌های خبررسانی آن مناطق نیز “خورنا” است . قطعاً ، اگر “خورنا” نمی‌بود ،خبررسانی از این مناطق پراهمیت اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی به این راحتی صورت نمی‌گرفت.

من امیدوارم “خورنا” در ادامه خدمت‌رسانی فرهنگی – اجتماعی خود ،  بکوشد  تا به‌تناسب عنوان خویش بلندگوی مسائل خاص آن مناطق باشد ؛ از ده‌ها مسئله صنایع عظیم نفت و پتروشیمی تا مسائل حمل‌ونقل دریایی ،  از شیلات و آبزیان تا آموزش‌وپرورش ، از عمران شهری و روستایی  تا مسائل فرهنگی –اجتماعی طوایف و عشایر منطقه ، و نیز ورزش و موسیقی منطقه تا کشاورزی و مشکل آب و ریز گردها . تردید ندارم در آن منطقه،  در تمام زمینه‌های یادشده کارشناس دلسوز و صاحب صلاحیت و جود دارد و “خورنا” نیز خوشبختانه توانمندی چنان بالایی در پایگاه  خبری از خود در این چند سال نشان داده که می‌تواند با معرفی آن کارشناسان به توسعه، رشد و ارتقای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن مناطق کمک کند و به‌گونه‌ای “خورنما” شود.

در پایان ، یک توصیه هم خدمت عزیزان “خورنا” داشته باشم و آن اینکه بکوشند تا حتماً در راستای انجام‌وظیفه رسانه‌ای خود بازیچه گروه‌های سیاسی و جریان‌های غیر رسانه‌ای نشوند ؛ “همکاری”  با این دو مجموعه لازم و ضروری است ولی “بازیچه ” شدن زیان‌بار و نقض غرض کار فرهنگی  و ملی است .

 

دکتر عباس امام

نویسنده، مترجم، خوزستان شناس، عضو هیات علمی گروه زبان انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *