خورنا | فرهنگی:

نخستین شعر عاشورایی سروده ی کیست؟
نخستین شعر عاشورایی قطعا به زبان عربیست، و اگر شعری را که امام حسین ع در شب عاشورا در هنگامی که شمشیرش را تعمیر می کرد و می خواند عاشورایی بدانیم، اولین شعر عاشورایی را امام حسین ع سروده است و این به معنای همزمانی و همزادی شعر عاشورا با واقعه ی عاشورا ست.
و آن شعر این است:

یا دَهرُ اُفٍّ لَکَ مِن خلیلِ
کَم لَکَ بِالاِشراقِ وَ الاَصیلِ

مِن صاحبٍ اَو طالبٍ قَتیلِ
وَ الدَّهرُ لا یَقنَعُ بِالبَدیلِ

وَ اِنَّما الامرُ اِلَی الجلیلِ
وَ کُلُّ حَیُّ سالکُ سَبیلی
ای دنیا! اف بر دوستی تو که بسیار از دوستان و خواستارانت را سپیده دمان و شامگاهان به کشتن می‌دهی و هرگز به بدیل آنان قناعت نمی‌ورزی! همانا کارها به خدای بزرگ واگذارده و هر زنده‌ای رهرو ناگزیر این راه است …
(بحارالانوار ج۴۵ ص۲)

صاحب لهوف اسامی بسیاری را ذکر می کند که بعد از واقعه ی عاشورا شعر عاشورایی گفتند از جمله:
ام البنین، امام سجاد ع ، ام کلثوم و بسیاری از اصحاب عاشورا.
در قرون اولیه ی شعر پارسی -تا حکومت صفوی، که مذهب تشیع رسمیت می یابد- شعر عاشورا فراوانی بسیاری ندارد و شاعران بیشتر به تلویح و به تلمیح اشاراتی به آن داشته اند، شاعرانی چون: قطران تبریزی، خاقانی، سنایی،حافظ…
یک نمونه:
رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس
گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت

در زلف چون کمندش ای دل مپیچ کانجا
سرها بریده بینی بی جرم و بی جنایت (حافظ)

دکتر حشمت اله پاک طینت | استاد دانشگاه و کارشناس ادبیات صداو سیما

بخش اول:
www.khoorna.com/110217

بخش دوم:
www.khoorna.com/110218

بخش سوم:
www.khoorna.com/110220

بخش چهارم:
www.khoorna.com/110221

بخش پنجم:
www.khoorna.com/110222