گزارش رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در شورای مبارزه با ریزگردها/اعتراض تند نماینده اهواز به وضعیت تالابهای خوزستان

خورنا| احمدرضارستمی: معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در نشست مشترک کار گروه ملی مقابله با ریزگردها و شورای اداری که پنجم اسفند ماه با حضور رئیس جمهور در سالن شهید هاشمی استانداری خوزستان برگزار شد اظهار کرد: یکی از اولین مصوبات شورای عالی حفاظت از محیط زیست  کشور که در سال ۹۲ زیر نظر رئیس جمهور احیا شد، تشکیل ستاد ملی مقابله با گرد و غبار بود که این ستاد با ۱۲ عضو دولت با مسئولیت هایی نظیر انجام مطالعات منشا گرد و غبار، شناسایی کانون ها و طبقه بندی این کانون ها از نظر بحرانی بودن و همچنین تدوین برنامه های استانی و شرح وظیفه دستگاههای مختلف اجرایی و مسئولیت هر کدام از آنها در مقابله با گرد و غبار شکل گرفت و فعالیت خود را آغاز کرد .

ابتکار تصریح کرد: در حقیقت ستاد مبارزه با گرد و غبار با توجه به اهمیتی که دولت یازدهم به این موضوع میدهد یک ساز و کار فرابخشی میباشد که در اولین جلسه شورای عالی محیط زیست آغاز به کار کرد و از آن زمان تاکنون این ستاد تمام کانون های گرد و غبار کشور را شناسایی کرده است و برخی از استانها از جمله خوزستان هم برنامه های مقابله با ریزگردهای خود را تدوین کرده اند و از نظر علمی این ستاد دارای کار گروه های تخصصی است که یکی از مهمترین موضوعات آن بررسی مالچ های بیولوژیک و مالچ های پلیمری و کارکرد و نقش این مالچ ها در تثبیت گرد و غبار است .

وی افزود: تاکنون بیش از ۷۰ نوع از شرکتهای مختلف دانش بنیان پیشنهاد استفاده از مالچ جدید به عنوان جایگزین برای مالچ های نفتی قدیمی داده اند که علی رغم ماندگاری خوب دارای مشکلات زیست محیطی میباشند که در این راستا این کارگروه علمی مسئولیتش بررسی انواع مالچ ها از نظر کارکرد در تثبیت خاک میباشد که در این زمینه مشکل اصلی در اکثر آنها بحث ماندگاری شان در طبیعت میباشد.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست تصریح کرد: ستاد ملی مقابله با گرد و غبار هم جلسات استانی و هم جلساتی در سطح ملی دارد که برنامه های این ستاد از این طریق رصد و کنترل میشود و هر کدام از دستگاهها هم در حال حاضر برنامه های مخصوص به خود در این زمینه دارند و از مهمترین مصوبات ستاد در زمینه ریزگردها مصوبه سال ۹۳ است که خاص استان خوزستان است. البته برخی استان های دیگر هم در این مصوبه مورد توجه قرار گرفتند و در این زمینه تاکید ما این است که مصوبه هیات دولت در سال ۹۳ که بخش زیادی از مطالبات مردم را در برمی‌گیرد، اجرایی و عملیاتی شود.

وی با اشاره به اقدامات بین‌المللی انجام شده در زمینه ریزگردها و همچنین وظایف دستگاه های اجرایی در خصوص این پدیده عنوان کرد: ملاک ما برای رصد وضعیت هوا، دستگاه های سنجش آلودگی هوا است. در حال حاضر با تدابیر دولت ۲۲ دستگاه سنجش آلودگی هوا در خوزستان فعال هستند و ۱۷ شهر خوزستان دارای این دستگاه ها هستند و به صورت برخط(آنلاین) کیفیت هوا را به مردم و دستگاه های ذیربط به صورت روزانه اعلام می کنند، بنابراین از این نظر وضعیت بهتر شده اما هنوز نیاز به دستگاه های بیشتری داریم.

ابتکار بیان کرد: جدی گرفتن بحث ارزیابی های زیست محیطی طرح ها و پروژه های بزرگ مانند سدها و پروژه‌های انتقال آب کار مهمی است که توسط این سازمان انجام شده است. کار بزرگی که در دولت آقای روحانی صورت گرفت این است که هیچ طرح بزرگ عمرانی بدون ارزیابی و ملاحظه زیست محیطی اجرایی نشده است. ولی متاسفانه از قبل حدود ۱۷۶ طرح بزرگ فاقد ارزیابی های زیست محیطی هستند که مربوط به دولت یازدهم نیستند و برخی از این طرح‌ها مرتبط با خوزستان هستند که برای آنها هم تدابیر خاصی را پیش بینی کرده ایم .

وی در ادامه ضمن اشاره به جدیت دولت یازدهم در احیای تالاب ها گفت: متاسفانه در سال ۹۲ به دلیل یکسری از سیاست های نادرست تالاب هورالعظیم به طور کامل خشک شد و اکنون با هماهنگی با وزراتخانه‌های نفت و نیرو و باز کردن دایک‌های منتهی به این تالاب، ۷۰ درصد تالاب هورالعظیم آبگیری شده که وضعیت بهتری را در آنجا اکنون شاهد هستیم بطوری که صیادان آنجا مشغول صیادی هستند و دعوت میکنیم همه برای دیدن وضعیت خوب آنجا سفری را به این محل در نظر بگیرند.

وی بیان کرد: تالاب شادگان هم از تالابهای بسیار مهم استان خوزستان است که با معیشت مردم در ارتباط است . من یکهفته پس از حادثهٔ گرد و غبار خوزستان در تالاب شادگان بودم و از نزدیک اقدامات که برای بهبودی وضع تالاب در حال انجام است را رصد کردم و همچنین در تکمیل اقدامات دولت برای احیای تالابها خوزستان ما امسال مراسم روز جهانی تالاب ها را در خوزستان برگزار کردیم که نماینده سازمان ملل و سفیر عراق نیز در آن شرکت کردند.

ابتکار در ادامه گفت: در سال ۹۲ متوجه شدیم که به دنبال اولین بارش پاییزی در آبان و آذر در خوزستان ناراحتی تنفسی برای مردم ایجاد می شود به طوری که در سال ۹۲ در مدت ۲ روز پس از اولین بارش پاییزی، ۱۷ هزار و ۸۰۰ نفر به علت تنگی نفس و خفگی به بیمارستان مراجعه کردند. در سال ۹۳ نزدیک به ۱۸ هزار نفر و در سال ۹۴ نزدیک به ۲۴ هزار نفر به دنبال اولین بارش پاییزی و به دلیل بروز حالت تنگی نفس به بیمارستان ها مراجعه کردند.برای روشن شدن مطلب از سال ۹۳ مطالعاتی را در این زمینه آغاز کردیم. با همکاری دانشگاه علوم پزشکی اهواز و انجام تست های آلرژیک روی افرادی که پس از این بارش ها دچار مشکلات تنفسی می شدند، مشخص شد که عامل بروز مشکلات تنفسی پس از اولین بارش های پاییزی مربوط به گرده افشانی گیاه کنوکارپوس است که در نهایت با همکاری استانداری خوزستان امسال هرس کامل درختان کنوکارپوس قبل از گرده افشانی انجام شد که موجب شد تعداد مراجعه کنندگان به بیمارستان ها پس از اولین بارش پاییزی به شدت تنزل یابد و به حدود دوهزار نفر برسد و این نشان دهنده اقدامات موفق در این زمینه میباشد که البته این موضوع یعنی هرس درختان کنوکارپوس باید تداوم یابد.

ابتکار ضمن اشاره به مذاکرات انجام شده با کشور عراق در زمینه ریزگردها عنوان کرد: از ماه های اول مذاکرات جدی را با عراق انجام دادیم تا این کشور به وظایف خود در ارتباط با کنترل کانون های گرد  وغبار عمل کند. من در اسفند ۹۳ نیز در بغداد جهت پیگیری این موضوع حضور یافتم و در حالی که شرایط دشوار امنیتی بود و سلفی ها ۷۰ کیلومتری ما بودند مذاکراتی را با طرف عراقی انجام دادیم وضمن آن از دولت عراق خواستیم که مسئولیت خود را در کمک به رفع کانون های خارجی گردوغبار انجام دهد ولی متاسفانه شرایط امنیتی و ناامنی در این مناطق مانع از همکاری بیشتر دولت عراق میشود ولی بهر حال تذکرات را به کشور عراق در تمام مذکرات داده ایم.

معاون رئیس جمهور با اشاره به علل اصلی به وجود آمدن کانون های ریزگردی کشور عراق گفت: متاسفانه دولت ترکیه با سدسازی هایی که انجام داد موجب شد که ۳۵ میلیارد مترمکعب آب رودخانه های دجله و فرات در ترکیه  ذخیره شود که این موضوع قطعا روی تالاب های کشور عراق و وضعیت گرد و غبار اثر گذار است.

ابتکار در پایان اذعان کرد: همکاری بسیار خوبی بین سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت خارجه جهت مذاکره با دولت عراق در زمینه پدیده گرد و غبار انجام شده است و نیز یک کار بین المللی هم کرده ایم و آن اینکه در سازمان ملل پدیده گرد و غبار را به عنوان یک مساله جهانی مطرح کرده ایم در حالی که تاکنون این مسئله برای سازمان ملل چندان اهمیتی نداشته و به این موضوع بها نمی داد ولی از پارسال با همکاری وزارت امور خارجه کاری کردیم که ۴ قطعنامه در سازمان ملل در زمینه گرد و غبار تا الان صادر شود که این کار موجب تدوین یک گزارش جهانی برای گرد و غبار شد و نیز سال آینده اجلاس جهانی در زمینه گردوغبار در تهران برگزار خواهد شد. نماینده ویژه سازمان ملل و رئیس برنامه محیط زیست سازمان ملل فردا در تهران حضور خواهند یافت و یکی از محور های اصلی مذاکراتی که فردا داریم همکاری های بین المللی و وظایف سازمان ملل در ایجاد همگرایی در ارتباط با بحث گردوغبار است. امیدواریم بتوانیم با کمک های فنی سازمان ملل و هم اجبار کشورهای منطقه برای همکاری بیشتر با سازمان ملل نقشی بسزایی در کاهش و ساماندهی این پدیده داشته باشیم

به گزارش پایگاه خبری خورنا در پایان سخنان خانم ابتکار دکتر علی ساری نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی با فریادی اعتراضی شخص خانم ابتکار را مورد خطاب قرار داد و گفت: خانم ابتکار من حامی دولت هستم و نمیخواهم دولت را تضعیف کنم ولی چرا دروغ می‌گویی؟ کجای هورالعظیم آب دارد که ما نمی‌بینیم؟پدر من در کنار همین تالاب هورالعظیمی زندگی می کند که شما درباره آن صحبت کردی کجا مردم خوزستان در حال ماهیگیری در تالاب‌ها و هورها هستند؟

لازم به ذکر است که خانم ابتکار در حالی مدعی احیای تالاب هورالعظیم است که دکتر ساری این نوع احیاء را بی اثر و تنها رها کردن پسابهای نیشکر به آن میداند و نیز بدلیل عدم پرداختن به علل و عوامل اصلی خشکی تالابها این نوع اقدامات را احیای مقطعی میداند.