نشستی در غبار؛ گزارشی از جلسه شورای گرد وخاک استان خوزستان با حضور خانم ابتکار در اهواز غبارآلود

IMG_20170203_111554خورنا | احمدرضارستمی: نشست کارگروه ستاد استانی مبارزه با ریزگردها با حضورمعصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، دکترغلامرضاشریعتی استاندار خوزستان ٬همایون یوسفی نماینده مجلس شورای اسلامی ٬گری لویس نماینده مقیم سازمان ملل در ایران ٬ راجح صابر عبود الموسوی سفیر عراق در ایران ٬ محمود شعاعی مدیر مرکز ملی مقابله با پدیده گرد و غبار و همچنین با همراهی سایر مدیران ارشد استانی و کشوری در سالن شهیدرجائی استانداری خوزستان برگزار شد.

«مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان: از سال ۹۲ تاکنون بررسی نشان دهنده کاهش روزهای ناسالم در استان میباشد»

در این جلسه دکتر لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان گفت: بعد از گرد و خاک شدیدی که در بهمن ۹۳ در خوزستان رخ داد مصوبه ای با هدف تعیین وظایف دستگاهها و همچنین اختصاص اعتبارات لازم برای آنها در امر مبارزه با ریزگردها به تصویب دولت رسید.

وی افزود: در این مصوبه تکلیف هر دستگاهی مشخص شده بود که از جمله وظایف محیط زیست در آن میتوان به تکمیل سنجش آلودگی و احیای تالابها اشاره کرد و توسعه نهال کاری و مالچ پاشی هم بر عهده سازمان جنگلها گذاشته شد که در این راستا ۲۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای مصوبه در نظر گرفته شد ولی از این مقدار فقط ۲۰ میلیارد تومان تامین شد که این عدم تخصیص اعتبار سبب شد پیش بینی‌های مصوبه به سرانجام نرسد.

لاهیجان زاده تصریح کرد: بر طبق نقشه در مجموع ۳۴۰ هزار هکتار کانون مولد ریزگرد شناسایی شده است که جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز جنوب و جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام تا امیدیه، محدوده ماهشهر ـ هندیجان و شرق هندیجان را شامل میشود .

وی با اشاره به حضور سفیر عراق در این جلسه گفت: با تلاش‌های انجام شده بخش ایرانی تالاب هورالعظیم احیا شده و انتظار داریم که در بخش عراقی تالاب تلاش بیشتری برای احیا انجام شود چرا که می‌تواند سپر خوبی برای جلوگیری از حرکت ریزگردهای با منشا عراق شود.

لاهیجان زاده با اشاره به اینکه ۳۸۵ میلیون مترمکعب نیز در آذر ماه امسال میزان ورودی آب به هورالعظیم بوده است، گفت: برای تالاب شادگان هم ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب باران از طریق طغیان رودخانه جراحی وارد آن شده است.همچنین تا پایان خرداد ماه طرح جدیدی برای انتقال آب به میزان ۳۵۰ میلیون متر مکعب به تالاب شادگان اجرایی می‌شود.

لاهیجان افزود: از سال ۹۲ تاکنون بررسی نشان دهنده کاهش روزهای ناسالم در استان میباشد چون میزان وزش باد و جابجایی هوا که عامل جا به جایی ریزگردها در دشت خوزستان میباشند مناسب است.

وی اظهار کرد: یک مطالعه ای را انجام داده ایم و بر اساس آن خصوصیات و شاخص های زمین شناسی و زیست محیطی ریزگردها را با منشا داخلی در حوزه خوزستان توسط دانشگاه را بررسی کردیم.

لاهیجان زاده در پایان گفت: هرس کونوکارپوس، ۲۶ ایستگاه پایش کیفیت هوا در استان، پیگیری مراکز معاینه فنی خودروها، افزایش دوربین های تصویری در شهر اهواز از جمله اقدامات برای کاهش آلودگی های استان است .

«دکترهمایون یوسفی: اگر فاضلابی به کارون وارد نشود رودخانه خشک میشود»

در ادامه دکتر همایون یوسفی نماینده مردم اهواز کارون باوی در مجلس شورای اسلامی گفت: حلقه مشترک تمام مشکلات محیط زیستی در خوزستان کمبود آب است٬ دبی رودخانه کارون قبلا ۴۵۰ متر مکعب در ثانیه در سال بوده است ولی اکنون به ٣٠٠ متر مکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است که اگر در قسمت پائین دست به کارون فاضلابی وارد نشود رودخانه خشک میشود.

یوسفی با بیان سه وظیفه اصلی حکومت که یکی از آنها ایجاد امنیت است تصریح کرد: بحث محیط زیست از شاخص های امنیتی کشور است و متاسفانه ما از این جهت دچار مشکل هستیم. مردم خوزستان به جای فکر به تعالی، مطالبات آن ها حداقلی شده است و این موردی است که در هیچ جای دنیا شاید نتوان مشابه آن را پیدا کرد.

یوسفی با اشاره به دو کانون داخلی و خارجی تولید گرد و خاک در خوزستان گفت: ۶۵ درصد منشاء ریزگردها در استان خارجی و ۳۵ درصد آن داخلی است.

وی افزود:  منشاء داخلی باعث بدترین نوع گرد و غبار میشود که شدت آن هم بسیار بیشتر میباشد نمونه اش گرد وغبار روز جمعه گذشت است که کانون آن در جنوب غرب خوزستان با وسعتی برابر با ١١٠ هزار هکتار با منشاء داخلی بود و این کانون های داخلی اگر کنترل شوند ۴۰ تا ۵۰ درصد از شدت گرد و غبار کاهش میابد.

دکتریوسفی در ادامه بیان داشت: مشکلات آب و گرد و خاک خوزستان در این استان حل شدنی نیست و باید به صورت ملی پیگیر حل آن شد. همچنین اگر خوزستان یک استان ملی است باید مشکلات آن را نیز به صورت ملی پیگیری کرد. زیر ساخت های لازم برای کنترل گرد و خاک در خوزستان فراهم نیست و باید نسبت به ایجاد آن اقدامات لازم را صورت دهیم .

وی در پایان تصریح کرد: در حال حاضر آلایندگی های نفتی، گرد و غبار و تغییر کشت گیاهان شهری همه در کنار هم باعث آلودگی در هوای خوزستان میباشند و امیدواریم با توجه به عنایت ویژه دکتر ابتکار و دولت به خوزستان شاهد اقدامات موثری در رفع این معضل باشیم.

«گری لوییس: آنچه که کمتر در زمینه مساله ریزگردها می بینم و باید به آن پرداخته شود، مساله مدیریت و همکاری بین بخشی است که باید صورت بگیرد»

از جمله افراد خارجی شرکت کننده در این نشست٬ گری لویس نماینده مقیم سازمان ملل در ایران بود که در مورد بحران مسئله ریزگردها در منطقه گفت: در این مدتی که در ایران حضور دارم، چهار مرتبه به خوزستان و اهواز سفر کرده ام و در هر کدام از این سفرها تعداد بسیاری از مردم اهواز و خوزستان از مشکلات تنفسی و مسائل خاص این استان و همچنین گرد و غبار به من گله و شکایت می کردند.

وی افزود: در ۱۸ ماه گذشته، با توجه به تلاش های دولت ایران شاهد تصویب سه قطعنامه در مجامع بین المللی در زمینه گرد و غبار بودیم اما مساله گرد و غبار باید حتما در سطح منطقه ای رفع شود و با تلاش یک کشور به طور قطع امکان حل این مشکل وجود ندارد.

گری لوییس بیان کرد: در سطح بین المللی آنچه که برای ما مهم بود و به عنوان اولین گام و راه حل رسیدن به اجماع بین المللی در زمینه مقابله با گرد و غبار محسوب می شود، تشکیل یک میزگرد است که این میزگرد باید در قالب همکاری مشترک بین سازمان ملل و سازمان حفاظت محیط باشد.

وی ضمن بیان اینکه برای حل مساله ریزگردها باید یک پروژه ملی تعریف شود، اظهار کرد: در قالب این پروژه باید اجزای مختلف مساله ریزگردها در کنار هم قرار گیرند و به رسمیت شناخته شوند و با هم، هم افزایی داشته باشند تا بتوانیم به طور جدی رفع این مشکل را به پیش ببریم.

ایشان عنوان کرد: آنچه که کمتر در زمینه مساله ریزگردها می بینم و باید به آن پرداخته شود، مساله مدیریت و همکاری بین بخشی است که باید صورت بگیرد

هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران ادامه داد: بابت تک تک پیشنهاداتی که ارائه کردم از برگزاری یک میزگرد تا رسیدن به یک اجماع بین المللی و راه اندازی یک پروژه ملی در هر صورت می توانید روی این سازمان حساب کنید.

لوییس در پایان گفت: با توجه به اینکه آثار مخرب ریزگردها، ایران را تحت تاثیر قرار داده است و اینکه دولت ایران تلاش در طرح این موضوع در مجامع بین المللی دارد، کشور ایران در خط مقدم بحث های مرتبط با پدیده گرد و غبار در جهان است.

«سفیر عراق بیش از توان عراق، به این کشور فشار تحمیل نکنید مشکل اصلی در مسئله ریزگردها ضعف روابط بین الملل است»

راجح صابر عبود الموسوی سفیر عراق در ایران در این نشست اظهار کرد: دجله و فرات دو منبع مهم آب در عراق هستند که از ترکیه سرچشمه می  گیرند. کشور ترکیه سیاست ها و اقداماتی برای منع ورود آب به این رودخانه ها اجرا می کند که از لحاظ قوانین بین المللی تخلف است

وی افزود: با توجه به شرایط کنونی از نظر جنگ و دیگر موارد در کشورهای عراق و سوریه، از توان این دو کشور خارج است تا بتوانند کانون های ریزگردهای خود را کنترل کنند

وی در خصوص اقدامات عراق در این زمینه گفت: دولت عراق در شرف آغاز اقداماتی در این زمینه است. برای مثال پروژه کمربند ملی سبز ، از شهر موصل تا بصره ادامه می یابد و عرض آن نیز از یک کیلومتر تا ۵ کیلومتر خواهد بود و همچنین
اعطای تسهیلات به کشاورزان جهت کاشت درخت در اراضی آنها تا اثرگذاری کانون های ریزگرد کاهش یابد

سفیر عراق در ایران افزود: اما با توجه به هزینه ها و مبالغ هنگفتی که برای اجرای این پروژه نیاز است و همچنین با توجه به شرایط بد اقتصادی عراق، اجرای این پروژه زمان بسیار زیادی و بیش از ۱۰ سال را در شرایط فعلی صرف خواهد کرد.

وی ادامه داد: مساله ریزگردها موضوعی بین المللی است بنابراین نیاز به برگزاری یک کنفرانس بین المللی یا حداقل منطقه ای جهت بررسی خطرات و ابعاد ناشی از این پدیده داریم.

سفیر عراق در ایران با اشاره به جلساتی که بین کشورهای ایران و عراق در زمینه مسئله ریزگردها برگزار شده است، اظهار کرد: شاید بخش مهمی از مشکل گرد و غبار ایران در عراق باشد، اما فراموش نکنید که ما در عراق به جای تمام جهانیان با داعش در نبردیم٬ بنابراین بیش از توان عراق، به این کشور فشار تحمیل نکنید مشکل اصلی در مسئله ریزگردها ضعف روابط بین الملل است.

در ادامه دکتر شریعتی استاندار خوزستان پیشنهاد تشکیل جلسه ای در تهران با حضور دکتر نوبخت و بانک مرکزی برای اجرائی شدن بسته حمایتی که در این دو سال گذشته از طرف دولت تصویب شده و روند اجرایی آن کُند صورت گرفته را داد که مقدمات اجرای کامل مفاد بسته حمایتی فراهم شود .

«معصومه ابتکار: اینکه هنوز گرد و غبار داریم، قطعا به این معنی نیست که تلاشی در این زمینه انجام نگرفته است»

در انتهای جلسه معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: اینکه هنوز گرد و غبار داریم، قطعا به این معنی نیست که تلاشی در این زمینه انجام نگرفته یا برنامه ای برای حل این مشکلات وجود ندارد. خوشبختانه دولت یازدهم اراده بسیار جدی در زمینه مقابله با گرد و غبار دارد و با مطالعه و برنامه در این زمینه پیش رفته است.

وی افزود: در بیشتر استان ها که مشکل گرد و غبار داریم، مطالعات شناسایی کانون ها و در بسیاری از آنها برنامه اقدام تدوین شده است. از جمله در استان خوزستان که تقریبا میدانیم مشکل اصلی چیست و روش ها و شیوه هایی که متداول است و برای حل آن ضرورت دارد را اجرایی کرده ایم.

خانم ابتکاراظهار کرد: تقسیم کار بین دستگاهی و ساز و کارهایی که داشته ایم و خصوصا پیگیری هایی که در ستاد ملی مقابله با گرد و غبار انجام دادیم همراه با پیگیری هایی که از طریق وزارت کشور و سازمان مدیریت بحران انجام شده، برای حل مشکل ریزگردهای خوزستان بوده است و این موضوع را با یک رویکرد برنامه ای و نگاه ملی دنبال کرده ایم.

وی افزود: مهمترین دستاوردی که در خوزستان کاملا مشهود است، مساله احیای تالاب ها است و شرایط بسیار بهتری که تالاب هورالعظیم و تالاب شادگان در خوزستان دارند و اینکه ما کانون های احتمالی گرد و غبار را از ناحیه این دو تالاب مدیریت کرده ایم. انتظار این است که با تامین حق آبه این تالاب ها و همین طور بحث کانال انتقال آب بین حوضه ای، بتوانیم در اردیبهشت و خرداد ماه تداوم حق آبه تالاب شادگان را اجرایی کنیم.

ایشان ادامه داد: در زمینه تامین حق آبه گام های خوب و قابل قبولی در بحث تالاب ها برداشته ایم و امیدواریم این کارها استمرار پیدا کند و تامین حق آبه تالاب شادگان با همکاری سازمان آب و برق استان خوزستان و سایر بخش ها انجام شود زیرا این مساله یک بخش از مطالبات مردم را تامین می کند.

ابتکار افزود: امیدواریم با همکاری ها و هماهنگی ها و تامین اعتبارات برای تکمیل کانال انتقال آب به تالاب شادگان، اقدامات لازم انجام گیرد تا حق آبه این تالاب هر چه سریعتر تامین شود.

وی اظهار کرد: در بحث کنترل ریزگردها، اولین و مهمترین اولویت ۲۰ هزار هکتار کانون فوق بحرانی در منطقه است که باید به هر شیوه ای در فاز اول بر روی آنها تمرکز شود و کار برای مهار این ۲۰ هزار کانون فوق بحرانی انجام گیرد همچنین امیدواریم طرح آماک در استان خوزستان هر چه سریعتر اجرایی شود زیرا ترکیب آلودگی های نفتی در کنار گرد و غبار، آسیب های جدی به مردم وارد می کند و شرایط را تشدید می کند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست در پایان تصریح کرد: امسال از جمله کارهای خوبی که همزمان با اربعین در مسیر پیاده روی مردم انجام گرفت کاشت نهال توسط مردم در ایران و سپس ادر عراق نیز این اقدام انجام شد که حرکتی بسیار پسندیده بود و توانستیم بحث راهپیمایی مردم در اربعین را با کاشت نهال تلفیق کنیم و امیدواریم این کار استمرار یابد.

پس از این نشست معصومه ابتکار به همراه استاندار خوزستان از جشنواره‌ی آبان، جشن آب‌های خوزستان بازدید کرد و این در حالی بود که همچنان آثار گرد و غبار بر فضای تنفسی خوزستان و اهواز احساس میشد و میزان گرد و غبار در آن هنگام براساس گزارش محیط زیست خوزستان در شهرهای اهواز ۲۰۸ اندیمشک ۵۶۶ ،بهبهان ۴۷۱، امیدیه ۱۵۹ و شوشتر ۲۹۸ میکروگرم بر متر مکعب می باشد که در اکثرا شهرها از حد مجاز آن یعنی۱۵۰ میکروگرم بالاتر بود و گویی این ریزگردها همچنان این پیام را به خانم ابتکار میدهند که ما آن بیدی نیستم که با باد تو بلرزیم …